Podstawa wymiaru zasiłku
Podstawa wymiaru zasiłku to średnia wysokość wynagrodzenia, która stanowi podstawę do wypłaty zasiłku. Podstawę stanowi co do zasady średnie wynagrodzenie z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym wystąpiła okoliczność uprawniająca do uzyskania za ten czas zasiłku, pod warunkiem jednak, że pracownik jest zatrudniony u danego pracodawcy przez czas, który umożliwia obliczenie średniego wynagrodzenia z 12 miesięcy.
Zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa podstawę wymiaru zasiłku przysługującego ubezpieczonemu (zatem nie tylko pracownikowi ale również innym ubezpieczonym) będącemu pracownikiem stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.
Polecamy: Kodeks pracy 2022. Praktyczny komentarz z przykładami
Jeśli pracownik jest zatrudniony krócej niż 12 miesięcy, podstawę wymiaru zasiłku ustala się z okresu zatrudnienia. Nie mniej podstawa wymiaru zasiłku ustalana jest jako średnia z miesięcy przepracowanych.
Pracownik jest zatrudniony od 01 maja 2019 r. Pracownik przedłożył do pracodawcy orzeczenie lekarskie stwierdzające niezdolność do wykonywania pracy od 18 kwietnia 2020 r. Podstawa wymiaru zasiłku zostanie ustalona jako średnia wynagrodzeń z okresu od maja 2019 do marca 2020 (czyli z 11 miesięcy zatrudnienia). Ponieważ pracownik jest wynagradzany stałą stawką w wysokości 3000 zł brutto, podstawa wymiaru zasiłku wynosi: 3000 zł zgodnie z wyliczeniem: (3000 x 11 miesięcy) : 11 miesięcy = 3000 zł brutto
Niezdolność do pracy powstała przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego
Jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie, które ubezpieczony będący pracownikiem osiągnąłby, gdyby pracował pełny miesiąc kalendarzowy.
W takiej sytuacji – stosownie do art. 37 ust. 2 wspomnianej ustawy – podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi:
1.
wynagrodzenie miesięczne określone w umowie o pracę lub w innym akcie, na podstawie którego powstał stosunek pracy, jeżeli wynagrodzenie przysługuje w stałej miesięcznej wysokości,
2.
wynagrodzenie miesięczne obliczone przez podzielenie wynagrodzenia osiągniętego za przepracowane dni robocze przez liczbę dni przepracowanych i pomnożenie przez liczbę dni, które ubezpieczony będący pracownikiem był obowiązany przepracować w tym miesiącu, jeżeli przepracował choćby 1 dzień,
3.
kwota zmiennych składników wynagrodzenia w przeciętnej miesięcznej wysokości, wypłacona za miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, pracownikom zatrudnionym na takim samym lub podobnym stanowisku pracy u pracodawcy, u którego przysługuje zasiłek chorobowy, jeżeli ubezpieczony będący pracownikiem nie osiągnął żadnego wynagrodzenia.
Zmiana wymiaru czasu pracy w miesiącu powstania niezdolności do pracy lub w okresie 12 miesięcy poprzedzających tę niezdolność
Jeżeli w miesiącu powstania niezdolności do pracy lub w okresie 12 miesięcy poprzedzających tę niezdolność, nastąpiła zmiana wymiaru czasu pracy, podstawę wymiaru zasiłku stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy (– art. 40), nie jest to średnia z miesięcy poprzedzających miesiąc uzyskania prawa do zasiłku.
Pracownik jest zatrudniony w zakładzie pracy od 1 maja 2019 r. na czas nieokreślony. Wysokość wynagrodzenia pracownika wynosi 3000 zł brutto. W dniu 1 marca 2020 r. nastąpiła zmiana jego wymiaru etatu z pełnego etatu na 0,8 etatu a wysokość wynagrodzenia została proporcjonalnie pomniejszona do kwoty: 2400zł brutto.
Pracownik przedłożył do pracodawcy orzeczenie lekarskie stwierdzające niezdolność do wykonywania pracy od 18 kwietnia 2020 r. Podstawa wymiaru zasiłku zostanie ustalona od momentu zmiany wymiaru etatu, tj. 1 marca 2020, czyli wyniesie 2400 zł brutto.
Podstawa wymiaru zasiłku ustalana jest od momentu zmiany wymiaru etatu niezależnie od tego czy wymiar etatu jest zwiększany lub zmniejszany i niezależnie od tego czy wysokość wynagrodzenia wzrasta bądź maleje.
Pracownik jest zatrudniony w zakładzie pracy od 1 maja 2019 r. na czas nieokreślony. Wysokość wynagrodzenia pracownika wynosi 3000 zł brutto. W dniu 1 marca 2020 r. nastąpiła zmiana jego wymiaru etatu z pełnego etatu na 0,8 etatu a wysokość wynagrodzenia została ustalona na poziomie: 5000zł brutto.
Pracownik przedłożył do pracodawcy orzeczenie lekarskie stwierdzające niezdolność do wykonywania pracy od 18 kwietnia 2020 r. Podstawa wymiaru zasiłku zostanie ustalona od momentu zmiany wymiaru etatu, tj. 1 marca 2020, czyli wyniesie 5000 zł brutto.
Jeśli wymiar etatu zostaje zmieniony w trakcie niezdolności do pracy, podstawę wymiaru zasiłku należy obliczyć od wynagrodzenia „dla poprzedniego wymiaru etatu” za cały okres nieprzerwanej niezdolności do pracy.
Zmiana wymiaru czasu pracy pracownika, która ma miejsce w trakcie niezdolności do pracy, nie ma wpływu na ustaloną wcześniej podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego z tytułu tej niezdolności.
Pracownik jest zatrudniony w zakładzie pracy od 1 maja 2019 r. na czas nieokreślony. Wysokość wynagrodzenia pracownika wynosi 3000 zł brutto. W dniu 19 marca 2020 r. nastąpiła zmiana jego wymiaru etatu z pełnego etatu na 0,8 etatu a wysokość wynagrodzenia została ustalona na poziomie: 5000 zł brutto.
Pracownik przedłożył do pracodawcy orzeczenie lekarskie stwierdzające niezdolność do wykonywania pracy od 18 marca 2020 r. Podstawa wymiaru zasiłku nie ulegnie zmianie i będzie wynosiła 3000zł brutto. W tym przypadku, zmiana wymiaru etatu w trakcie niezdolności do pracy nie ma wpływu na podstawę wymiaru zasiłku.
Art. 40 ww ustawy stanowi, że w razie zmiany umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, polegającej na zmianie wymiaru czasu pracy, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy, jeżeli zmiana ta nastąpiła w miesiącu, w którym powstała niezdolność do pracy, lub w miesiącach, z których ustalana jest podstawa. Przepis ten ma zastosowanie niezależnie od tego, czy zmiana wymiaru czasu pracy nastąpiła na mocy art. 186 (7) § 1 k.p., czy też w wyniku wypowiedzenia lub porozumienia zmieniającego.
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2016 r., sygn. akt II UK 206/15, zmiana wymiaru czasu pracy mająca miejsce w trakcie pobierania zasiłku chorobowego z racji nieprzerwanej niezdolności do pracy nie powoduje ustalenia nowej podstawy wymiaru dla obliczenia zasiłku macierzyńskiego, do którego prawo powstało bezpośrednio po zasiłku chorobowym. Stanowi ją podstawa wymiaru wcześniej należnego zasiłku chorobowego.
Warto zauważyć, że podstawy wymiaru zasiłku przysługującego u tego samego pracodawcy nie oblicza się na nowo, jeżeli w pobieraniu wynagrodzenia za okres choroby i zasiłków - bez względu na ich rodzaj - nie było przerwy lub przerwa trwała krócej niż trzy miesiące kalendarzowe.
Pracownik jest zatrudniony od 01 maja 2019 r. Pracownik przedłożył do pracodawcy orzeczenie lekarskie stwierdzające niezdolność do wykonywania pracy od 18 marca 2020 r. do 30 marca 2020 r. Podstawa wymiaru wynagrodzenia chorobowego zostanie ustalona jako średnia wynagrodzeń z okresu od maja 2019 r. do lutego 2020 r. (czyli z 10 miesięcy zatrudnienia). Ponieważ pracownik jest wynagradzany stałą stawką w wysokości 3000 zł brutto, podstawa wymiaru wynagrodzenia chorobowego wynosi: 3000 zł zgodnie z wyliczeniem: (3000 x 10 miesięcy) : 10 miesięcy = 3000 zł brutto. Pracownik ponownie przedłożył do pracodawcy orzeczenie lekarskie stwierdzające niezdolność do pracy od 18 kwietnia 2020 r. W związku z tym, że w okresach pobierania wynagrodzenia chorobowego nie było przerwy dłuższej niż 3 miesiące podstawa wymiaru wynagrodzenia chorobowego nie ulega zmianie i ustalana jest jako średnia z wynagrodzeń z okresu od maja 2019 r. do lutego 2020 r.