Odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia oblicza się na podstawie rozporządzenia w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy. Natomiast przy samym obliczaniu odszkodowania stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop.
Odszkodowanie z tytułu skróconego okresu wypowiedzenia ustala się na podstawie wynagrodzenia i innych świadczeń ze stosunku pracy, z wyłączeniem:
- jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie,
- wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju,
- gratyfikacji (nagród) jubileuszowych,
- wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
- ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy,
- wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
- nagród z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej,
- odpraw emerytalnych lub rentowych albo innych odpraw pieniężnych,
- wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy.
Sposób ustalania pozostałych, uwzględnianych w podstawie do obliczenia odszkodowania, elementów zależy od ich charakteru. Inaczej bowiem do podstawy wymiaru wlicza się składniki stałe, a inaczej zmienne.
Składniki wynagrodzenia pracownika określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości uwzględnia się przy ustalaniu odszkodowania w wysokości należnej pracownikowi w dniu rozwiązania stosunku pracy.
Zmienne składniki wynagrodzenia pracownika przysługujące mu za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc, uzyskane przez pracownika w okresie 3 miesięcy poprzedzających miesiąc rozwiązania stosunku pracy, uwzględnia się przy ustalaniu tego odszkodowania w przeciętnej wysokości z okresu tych 3 miesięcy.
WAŻNE!
Jeżeli przez cały okres 3 miesięcy poprzedzających miesiąc rozwiązania stosunku pracy lub przez okres krótszy, lecz obejmujący pełny miesiąc kalendarzowy lub pełne miesiące kalendarzowe, pracownikowi nie przysługiwało wynagrodzenie, wówczas uwzględnia się najbliższe miesiące, za które pracownikowi wynagrodzenie przysługiwało.
Składniki za okresy dłuższe niż miesiąc, wypłacone podczas 12 miesięcy poprzedzających bezpośrednio miesiąc rozwiązania stosunku, uwzględnia się natomiast przy ustalaniu odszkodowania w średniej wysokości z tego okresu.
Może się zdarzyć, że pracownik nie przepracował pełnego wymaganego 3-miesięcznego okresu poprzedzającego miesiąc nabycia prawa do odszkodowania. W takiej sytuacji w celu ustalenia kwoty odszkodowania dzieli się wynagrodzenie, jakie faktycznie otrzymał z całego okresu, przez liczbę dni pracy, za które przysługiwało to wynagrodzenie, a otrzymany wynik mnoży przez liczbę dni, jakie pracownik przepracowałby w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.
Przykład
31 grudnia 2009 r. pracodawca wypowiedział pracownikowi umowę o pracę. Skrócił pracownikowi okres wypowiedzenia do 1 miesiąca. Umowa o pracę ulegnie rozwiązaniu 31 stycznia 2010 r. W dniu jej rozwiązania pracownik nabędzie prawo do odszkodowania za pozostałe 2 miesiące skróconego okresu wypowiedzenia. W trakcie zatrudnienia pracownik otrzymywał: wynagrodzenie zasadnicze w stałej stawce miesięcznej 3200 zł oraz zmienne premie miesięczne: za październik 2009 r. – 150 zł (w tym miesiącu z powodu choroby przepracował tylko 7 z 22 dni), za listopad 2009 r. – 380 zł (przepracował 20 dni), za grudzień 2009 r. – 390 zł (przepracował 21 dni), a w okresie od 15 do 30 października 2009 r. przebywał na zwolnieniu lekarskim.
Wynagrodzenie w stałej wysokości uwzględnia się w podstawie obliczenia odszkodowania w wysokości należnej w miesiącu rozwiązania stosunku pracy. Choroba pracownika i pobieranie z tego tytułu wynagrodzenia chorobowego nie mają wpływu na wysokość stałych składników.
Zmienne premie miesięczne przyjmuje się natomiast do podstawy odszkodowania w przeciętnej wysokości z 3 miesięcy poprzedzających miesiąc rozwiązania stosunku pracy, a więc z okresu od października do grudnia 2009 r.
Ustalamy łączną kwotę premii miesięcznych uzyskanych w powyższym okresie:
150 zł + 380 zł + 390 zł = 920 zł.
Następnie sumujemy liczbę dni pracy, za które przysługiwały te premie:
7 dni + 20 dni + 21 dni = 48 dni.
Obliczamy stawkę premii za 1 dzień. W tym celu łączną kwotę premii dzielimy przez liczbę dni pracy, za które one przysługiwały:
920 zł : 48 dni = 19,17 zł.
Ponieważ pracownik w październiku chorował i nie przepracował pełnego miesiąca, dlatego też uzupełniamy wynagrodzenie uzyskane w 3-miesięcznym okresie. W tym celu stawkę premii za 1 dzień mnożymy przez liczbę dni, jakie pracownik przepracowałby w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy:
19,17 zł x 63 dni = 1207,71 zł.
Ustalamy przeciętną wysokość premii z okresu 3 miesięcy:
1207,71 zł : 3 = 402,57 zł.
Obliczamy podstawę odszkodowania. W tym celu sumujemy stałe i zmienne składniki wynagrodzenia:
3200 zł + 402,57 zł = 3602,57 zł.
W związku z tym, że odszkodowanie przysługuje za 2 miesiące, o które skrócono okres wypowiedzenia, jego podstawę mnożymy przez 2:
3602,57 zł x 2 miesiące = 7205,14 zł.
Pracownikowi za czas skróconego okresu wypowiedzenia przysługuje wynagrodzenie w wysokości 7205,14 zł.
Odszkodowanie za skrócenie okresu wypowiedzenia nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ani składki na ubezpieczenie zdrowotne. Jest ono natomiast obciążone podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Podstawa prawna:
- art. 36 § 11, art. 361 Kodeksu pracy,
- art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.),
- rozporządzenie MPiPS z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (DzU nr 2, poz. 14 ze zm.),
- rozporządzenie MPiPS z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (DzU nr 62, poz. 289 ze zm.),
- § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia MPiPS z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.).