RADA
Ze składek jest zwolniona zarówno odprawa pieniężna przewidziana w ustawie o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jak i odprawa firmowa przewidziana w regulaminie wynagradzania oraz przyznana indywidualnie dodatkowa odprawa w drodze porozumienia o rozwiązaniu umowy o pracę. Wypłacone pracownikowi odprawy należy opodatkować.
UZASADNIENIE
Zwolnione ze składek na ubezpieczenia społeczne są m.in. odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy. Oznacza to, że zwolnione ze składek są odprawy z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy.
WAŻNE!
Każdy rodzaj świadczenia pieniężnego, który jest wypłacany w związku z rozwiązaniem umowy o pracę lub jej wygaśnięciem, jest zwolniony ze składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Bez znaczenia jest nazwa wypłaconego pracownikowi świadczenia, liczba wypłaconych świadczeń w związku z rozwiązaniem umowy o pracę oraz podstawa prawna ich wypłaty.
Pracodawca ma obowiązek wypłacić odprawy, odszkodowania, rekompensaty wynikające z ustaw. Może też przyznać pracownikom inne, dodatkowe świadczenia związane z rozwiązaniem umowy o pracę (wszystkie te odprawy związane z zakończeniem stosunku pracy będą zwolnione ze składek). Do świadczeń obowiązkowo wypłacanych pracownikom są zaliczane m.in.: odprawy pieniężne z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika, odprawy emerytalna lub rentowa, wypłacane w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z powodu przejścia na emeryturę lub rentę, odszkodowanie z tytułu nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia lub rozwiązania bez wypowiedzenia umowy o pracę, odprawa pośmiertna. Wypłaty tych świadczeń mogą się kumulować. To oznacza, że jeżeli w przypadku rozwiązania umowy o pracę pracodawca będzie zobowiązany do wypłaty kilku świadczeń, zwolniona ze składek jest kwota będąca równowartością wszystkich wypłaconych świadczeń. Przy zwolnieniu ze składek nie ma ograniczenia kwotowego co do maksymalnej, ustawowej wysokości tych świadczeń. Wolne od składek są zawsze świadczenia w wysokości faktycznie wypłaconej.
Pracodawca może przyznać pracownikowi dodatkowe świadczenia w związku z rozwiązaniem umowy o pracę, do których wypłaty nie jest zobowiązany przez powszechnie obowiązujące przepisy prawa, lecz które są przewidziane w wewnętrznych przepisach zakładowych.
WAŻNE!
Jeżeli pracodawca przyzna prawo do świadczeń związanych z rozwiązaniem umowy o pracę w zakładowych przepisach o wynagradzaniu (np. w zakładowym układzie zbiorowym pracy, regulaminie wynagradzania, regulaminie odpraw), to ma obowiązek wypłaty takiego świadczenia na zasadach przewidzianych w tych aktach.
Świadczenia ustalane na podstawie przepisów zakładowych są również zwolnione z podstawy wymiaru składek, bez względu na wysokość świadczenia oraz liczbę wypłacanych świadczeń. Muszą to być jednak świadczenia wypłacane w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy. Związek ten musi być bezpośredni. Oznacza to, że gdyby umowa o pracę nie została rozwiązana, pracownik nie otrzymałby tego rodzaju świadczenia.
Odprawa pieniężna przewidziana w ustawie o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, odprawa wypłacana na podstawie regulaminu wynagradzania oraz dodatkowa odprawa wypłacana na podstawie porozumienia, a więc zarówno ustawowe, jak i zakładowe, podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Podstawa prawna
- § 2 pkt 3 rozporządzenia z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.),
- art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.).