Czy dodatek za pracę w nocy można ustalać od wynagrodzenia zasadniczego

Dodatek za pracę w nocy może być obliczany od wynagrodzenia zasadniczego. Jeżeli jednak dodatek obliczony w ten sposób będzie niższy niż dodatek ustalony na podstawie wynagrodzenia minimalnego, wówczas należy obliczać go od minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Dodatek za pracę w nocy przysługuje, jeżeli pracownik świadczył pracę w ustalonej u danego pracodawcy porze nocnej. Pora nocna obejmuje 8 godzin pomiędzy godzinami 21.00 a 7.00. Określenia przedziału czasowego trwania pory nocnej w zakładzie pracy dokonuje pracodawca w regulaminie pracy, a jeżeli nie jest zobowiązany do jego opracowania - w informacji o warunkach zatrudnienia pracownika (art. 104¹ § 1 pkt 4 i art. 29 § 3 Kodeksu pracy).

Polecamy: Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń

Pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w porze nocnej w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę (art. 151⁸ ust. 1 Kodeksu pracy). W przypadku pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy dodatek za pracę w porze nocnej nie może być niższy od naliczonego od części minimalnej płacy (w 2019 r. - 2250 zł).

Kwestie dotyczące przyznawania pracownikom świadczeń z tytułu pracy, w tym dodatków, najczęściej określa regulamin wynagradzania lub inne przepisy płacowe. W przypadku braku regulacji wewnątrzzakładowych stosowne zapisy powinna zawierać umowa o pracę. Nie ma potrzeby zawierania w przepisach wewnątrzzakładowych kopii ogólnych przepisów prawa pracy. W aktach prawa wewnątrzzakładowego trzeba jednak zamieścić te regulacje, które są korzystniejsze dla pracownika od powszechnie obowiązujących przepisów. Tak jest w przypadku dodatku za pracę w porze nocnej, który w Państwa regulaminie został przyznany pracownikom w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z ich płacy zasadniczej. Jednak z drugiej części zapisu w regulaminie wynika, że dodatek ten nie może być niższy od 20% stawki godzinowej obliczonej z minimalnej płacy. Można domyślać się, że zasadniczo Państwa pracownicy mają prawo do dodatku obliczonego od wyższej podstawy niż ustawowa, tj. od pensji zasadniczej. Natomiast pracownikom, których wynagrodzenie wynosi nie więcej niż minimalna pensja, przysługuje dodatek obliczony od tego minimum.

Takie regulacje mogą spowodować, że w pewnych sytuacjach dodatek do wynagrodzenia za pracę w nocy obliczony na podstawie płacy zasadniczej może być niższy niż dodatek zagwarantowany przepisami Kodeksu pracy i ustalony na podstawie wynagrodzenia minimalnego. W takich przypadkach należy obliczać ten dodatek na podstawie wynagrodzenia minimalnego. Przedstawmy ten problem na konkretnym przykładzie.

PRZYKŁAD

Pracodawca ustalił w przepisach wewnątrzzakładowych, że dodatek za pracę w porze nocnej wynosi 10% stawki godzinowej wynikającej z wynagrodzenia zasadniczego pracownika. Taki zapis jest prawidłowy pod warunkiem, że w 2019 r. każdy z pracowników ma prawo do wynagrodzenia zasadniczego w wysokości co najmniej 4500 zł (niższa pensja oznacza w tym przypadku dodatek niższy od wysokości ustawowej). Jeżeli zatem pracownik otrzymuje wynagrodzenie niższe niż 4500 zł, przysługuje mu dodatek za pracę w porze nocnej obliczony od minimalnego wynagrodzenia za pracę, tj. od kwoty 2250 zł (w 2019 r.), bez względu na zapisy wewnątrzzakładowe.

Załóżmy, że płaca zasadnicza pracownika A wynosi 5000 zł, a pracownika B - 4000 zł.

Obliczamy dodatek za godzinę pracę w nocy w kwietniu 2019 r.:

1. dla pracownika A - od podstawy wymiaru 5000 zł:

• 5000 zł : 168 godzin (wymiar czasu pracy w kwietniu) = 29,76 zł

• 29,76 zł x 10% = 2,98 zł

  Autopromocja

  Kodeks pracy 2024. Praktyczny komentarz z przykładami

  Sprawdź

2. dla pracownika B - od podstawy wymiaru 2250 zł:

• 2250 zł : 168 godzin = 13,39 zł

  Autopromocja

  ZFŚS
  Zasady tworzenia i prowadzenia

  Sprawdź

• 13,39 zł x 20% = 2,68 zł.

Gdyby dodatek w przypadku pracownika B został obliczony od przysługującego mu wynagrodzenia zasadniczego w wysokości 4000 zł, wyniósłby 2,50 zł (4000 zł : 168 godzin = 23,80 zł; 23,80 zł x 10% = 2,38 zł; 2,38 zł < 2,68 zł). Jest to niższa kwota od przysługującej pracownikowi na podstawie ogólnie obowiązujących przepisów. Zatem w kwietniu 2019 r. za każdą godzinę pracy w porze nocnej pracownikowi B należy wypłacić dodatek w wysokości 2,68 zł.

Podstawa prawna:

• art. 77² § 2, art. 104¹ § 1 pkt 4, art. 151⁸ § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 917; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 2432)

• § 4b rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 927)

• § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 11 września 2018 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2019 r. (Dz.U. z 2018 r. poz. 1794)