Podróż służbowa
Cechy podróży służbowej wskazuje art. 775 § 1 k.p. Przepis ten stanowi, iż pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.
Podróż służbowa charakteryzuje się tym, że jest odbywana poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy, na polecenie pracodawcy i w celu wykonania określonego przez pracodawcę zadania. Wszystkie te cechy muszą zostać spełnione łącznie. Brak którejkolwiek z nich wyklucza zakwalifikowanie świadczonej przez pracownika pracy jako podróży służbowej (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2008 r., sygn. akt I PK 208/07).
Podróż służbowa ma charakter incydentalny, tymczasowy (zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2008 r., sygn. akt II PZP 11/08). Stanowi ona niejako odstępstwo od normalnych obowiązków pracownika.
INFORAKADEMIA poleca: Przejazdy i dojazdy w podróżach służbowych
Z tytułu podróży służbowej pracownikowi przysługują należności pieniężne, tj. diety oraz zwrot kosztów przejazdów, dojazdów środkami komunikacji miejscowej, noclegów oraz innych niezbędnych udokumentowanych wydatków. Zasady ich wypłaty pracownikom zatrudnionym w państwowych lub samorządowych jednostkach sfery budżetowej określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz.U. z 2013, poz. 167 z późn. zm.). Przepisy rozporządzenia mają zastosowanie również do pracowników zatrudnionych u innych pracodawców niż państwowe i samorządowe jednostki strefy budżetowej, jeżeli zasady wypłaty należności z tytułu podróży służbowej nie zostały określone w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie wynagradzania albo w umowie o pracę (art. 775 § 3 k.p.).
Oddelegowanie
Oddelegowanie ma miejsce w razie zmiany miejsca świadczenia pracy wskazanego w umowie o pracę. Zazwyczaj następuje ono w drodze zawartego przez strony stosunku pracy porozumienia zmieniającego. Zmiana może również zostać dokonana w drodze wypowiedzenia zmieniającego.
Z tytułu oddelegowania pracownikowi nie należą się żadne dodatkowe świadczenia. Jednakże obowiązujące w zakładzie pracy przepisy wewnątrzzakładowe, w szczególności układ zbiorowy pracy lub regulamin wynagradzania, mogą przewidywać wypłatę oddelegowanemu pracownikowi stosownych świadczeń, np. odpowiednika diety czy zwrotu kosztów dojazdu.
Różnice pomiędzy podróżą służbową a oddelegowaniem
Podstawowe kryterium odróżnienia delegacji od oddelegowania stanowi faktyczna zmiana miejsca pracy określonego w umowie o pracę. W związku z podróżą służbową nie następuje zmiana miejsca świadczenia przez pracownika pracy. Pracownik świadczy pracę poza stałym miejscem jej wykonywania tymczasowo, incydentalnie. Natomiast w przypadku oddelegowania dochodzi do zmiany miejsca świadczenia pracy wskazanego w umowie o pracę.
Kolejną różnicą pomiędzy delegacją a oddelegowaniem jest prawo do stosownych świadczeń finansowych. W razie delegacji z mocy prawa pracownik ma prawo do należności z tytułu podróży służbowej. Do dodatkowych świadczeń finansowych nie ma natomiast prawa oddelegowany pracownik. Przysługują mu one jedynie w przypadku, gdy wynika to z przepisów wewnątrzzakładowych.