Potrącenia z wierzytelności przysługujących osobom wykonującym umowy cywilnoprawne
5.1. Na czym polegają zmiany
W zależności od rodzaju potrącenia kwota, jaką można zająć, będzie wynosić nie więcej niż:
- 3/5 wynagrodzenia netto – w razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych,
- 1/2 wynagrodzenia netto – w razie egzekucji innych należności.
Kwotę wolną od potrąceń z wierzytelności przysługujących takim osobom należy stosować wyłącznie w przypadku dokonywania egzekucji innych należności. Będzie ona ustalana od minimalnego wynagrodzenia należnego pracownikom i pomniejszana proporcjonalnie, jeżeli wierzytelność przysługiwała za niepełny miesiąc. Podstawą do ustalenia kwoty wolnej od potrąceń będzie 100% minimalnego wynagrodzenia za pracę przysługującego pracownikom (w 2019 r. – 2250 zł brutto w przypadku zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy), po odliczeniu należności publicznoprawnych (składek ZUS i podatku, ustalonych odpowiednio do statusu dłużnika i rodzaju przychodu, jaki osiąga).
W przypadku osób, które uzyskują świadczenia nieodpowiadające warunkom, dla których ustanowiono wskazaną ochronę przed potrąceniami, świadczenia te podlegają zajęciu w całości lub do wysokości zadłużenia. Nie stosuje się w tym przypadku ani granic potrącenia, ani kwot wolnych od potrąceń.
5.2. Stosowanie przepisów w okresie przejściowym
Omawiana ustawa nie przewiduje okresu przejściowego.
Polecamy: Jak przygotować się do zmian 2019. Podatki, rachunkowość, prawo pracy i ZUS
5.3. Przygotowanie do zmian
Prawidłowe stosowanie nowych przepisów dotyczących potrąceń z wierzytelności przysługujących zleceniobiorcom i innym osobom niebędącym pracownikami wymaga – poza znajomością zmian – podjęcia następujących działań:
Krok 1. Ustal, czy wierzytelność przysługująca zleceniobiorcy korzysta z ochrony przed potrąceniem
Podmiot zatrudniający dokonuje potrąceń z wierzytelności przysługujących dłużnikowi będącemu osobą fizyczną na podstawie zawiadomienia komornika lub administracyjnego organu egzekucyjnego. Co do zasady, w treści zawiadomienia nie ma wprost informacji o stosowaniu lub niestosowaniu do danej wierzytelności przepisów o jej ochronie przed egzekucją. Jeżeli dana wierzytelność spełnia przesłanki, dla których powinna zostać objęta taką ochroną, dłużnik powinien wystąpić w tej sprawie do organu egzekucyjnego. Każdy przypadek organ egzekucyjny rozpatruje indywidualnie. Podstawą do zastosowania m.in. przez zleceniodawcę granicy potrącenia i kwoty wolnej od potrąceń będzie pismo organu w tej sprawie.
Krok 2. Jeżeli dłużnikowi przysługuje ochrona przed potrąceniami, ustal granicę potrącenia i kwotę wolną od potrąceń
Jeśli do wierzytelności dłużnika, zgodnie z pismem organu egzekucyjnego, należy zastosować granicę potrącenia i kwotę wolną od potrąceń, ustalenie tych wielkości zależy od rodzaju stosunku zobowiązaniowego łączącego strony. Różne może być oskładkowanie czy opodatkowanie np. umowy będącej podstawą wykonywania pracy. O ile potrącenia należy dokonywać od kwoty netto wynagrodzenia faktycznie przysługującego dłużnikowi, o tyle ustalenie kwoty wolnej od potrąceń będzie, tak jak w przypadku pracowników, wartością niezależną od wynagrodzenia przypadającego do wypłaty.
Zleceniobiorca jest zatrudniony w spółce jawnej ze stałym wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości 3000 zł netto. Załóżmy, że od stycznia 2019 r. przysługująca mu wierzytelność jest zajęta przez komornika z tytułu niespłaconego kredytu na łączną kwotę 7000 zł. Zleceniobiorca udowodnił komornikowi, że osiągane wynagrodzenie jest jego jedynym źródłem przychodów. Komornik poinformował spółkę na piśmie, aby do tej wierzytelności zastosować granicę potrącenia i kwotę wolną od potrąceń obliczoną od pełnej kwoty minimalnego wynagrodzenia, tj. 2250 zł brutto, co stanowi 1637,78 zł. Zleceniobiorca jest objęty obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi oraz przystąpił do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Z wynagrodzenia zleceniobiorcy spółka może potrącić 1362,22 zł (potrącenie nie przekracza połowy wynagrodzenia netto – stanowi 1500 zł). Musi pozostawić tej osobie minimalne wynagrodzenie, czyli kwotę 1637,78 zł.
PODSTAWA PRAWNA:
- art. 261 pkt 18 lit. b ustawy z 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych – Dz.U. z 2018 r. poz. 771
- art. 87–871 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 917; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 1629
- § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 11 września 2018 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2019 r. – Dz.U. z 2018 r. poz. 1794
Artykuł ten jest fragmentem książki Jak przygotować się do zmian 2019. Podatki, rachunkowość, prawo pracy i ZUS