Zasady przyznawania świadczenia rehabilitacyjnego zostały szczegółowo wyjaśnione w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
Świadczenie to przysługuje ubezpieczonemu, który po wyczerpaniu okresu zasiłkowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy.
Kiedy następuje wyczerpanie zasiłku chorobowego?
Każda osoba pracująca, za którą opłacana jest składka na ubezpieczenie chorobowe, może skorzystać z zasiłku chorobowego na podstawie wystawionego przez lekarza zaświadczenia lekarskiego o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby lub pobytu w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej.
Polecamy: Jak zaoszczędzić na składkach ZUS (PDF)
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, pracownik rozumiany jako osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, mianowania, wyboru oraz spółdzielczej umowy o pracę, ma prawo do wynagrodzenia chorobowego finansowanego przez pracodawcę przez pierwsze 33 (lub 14 dni w przypadku gdy osoba ukończyła 50 rok życia) orzeczonej niezdolności do pracy w danym roku kalendarzowym. Pracownikowi również przysługuje zasiłek chorobowy ale dopiero od 34 i odpowiednio 15 dnia orzeczonej niezdolności do pracy w danym roku kalendarzowym.
Jeżeli przyczyną niezdolności do pracy z powodu choroby jest wypadek przy pracy lub choroba zawodowa, pracownik ma prawo do zasiłku chorobowego od pierwszego dnia niezdolności do pracy. Zasiłek ten przysługuje nawet wtedy, gdy pracownik nie wykorzystał jeszcze 33 lub 14 dni okresu niezdolności do pracy, za który przysługuje wynagrodzenie chorobowe.
Zleceniobiorca, osoba wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, osoba z nią współpracująca lub osoba świadcząca pracę na podstawie umowy uaktywniającej lub osoba prowadząca działalność gospodarczą, może przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Podleganie ubezpieczeniu chorobowemu uprawnia do skorzystania ze świadczeń przysługujących na mocy Ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, w tym zasiłku chorobowego.
Zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu po upływie tzw. okres wyczekiwania. Okres ten wynosi 30 dni dla osób podlegających ubezpieczeniu chorobowemu obowiązkowo oraz 90 dni dla osób podlegających ubezpieczeniu dobrowolnie, z pewnymi wyjątkami.
Czas przebywania na zwolnieniu lekarskim, za którą ubezpieczony otrzymuje wynagrodzenie/zasiłek chorobowy jest ograniczona i wynosi:
- 182 dni,
- 270 dni w przypadku ciąży lub gruźlicy.
Zasiłek chorobowy przysługuje za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy.
W przypadku, w którym ubezpieczony wyczerpie okres zasiłkowy trwający 182 dni lub 270 dni, może powrócić do pracy jeśli odzyska zdolność do pracy orzeczoną odpowiednim zaświadczeniem lekarskim lub może skorzystać ze świadczenia rehabilitacyjnego jeśli dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy.
Co należy zrobić aby skorzystać ze świadczenia rehabilitacyjnego?
Należy odpowiednio wcześnie złożyć komplet dokumentów do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W praktyce, to pracodawcy dbając o dobro pracownika, informują zainteresowanego o kończącym się tzw. okresie zasiłkowym i konieczności przedłożenia do ZUS odpowiednich dokumentów.
Jakie są to dokumenty?
Pierwszym z nich jest druk ZUS Np.-7 – oświadczenie do celów świadczenia rehabilitacyjnego. I część tego oświadczenia wypełnia ubezpieczony, natomiast II część wypełnia płatnik składek czyli zatrudniający.
Do oświadczenia ZUS NP.-7 należy załączyć wywiad zawodowy ZUS N-10. Ten dokument w całości wypełnia zatrudniający wraz z pomocą osoby odpowiedzialnej w zakładzie pracy za przestrzeganie przepisów BHP.
Ostatnim, trzecim dokumentem wchodzącym w skład kompletnej dokumentacji jest druk ZUS N-9 czyli zaświadczenie o stanie zdrowia, wystawiane przed lekarza leczącego. Ubezpieczony musi sam zadbać o zdobycie tego dokumentu.
W przypadku, w którym ubezpieczony jest niezdolny do pracy z powodu wypadku przy pracy lub chorobowy zawodowej, powinien dołączyć odpowiednio:
- protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy lub kartę wypadku,
- decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej wydaną przez inspektora sanitarnego.
Dodatkowo jeśli o świadczenie rehabilitacyjne ubiega się osoba, której zatrudnienie uległo zakończeniu, powinna złożyć do ZUS oświadczenie na druku ZUS Z-10.
Zobacz serwis: Urlopy pracownicze
Kompletną dokumentację należy złożyć w terenowej jednostce organizacyjnej ZUS właściwej według miejsca zamieszkania, co najmniej na 6 tygodni przed zakończeniem pełnego (182, 270 dni) okresu zasiłkowego.
Jest to szalenie istotne z tego względu, że po wyczerpaniu zasiłku chorobowego ubezpieczonemu nie przysługuje już prawo do zasiłku chorobowego i pozostajemy bez środków do życia. Skompletowanie całej dokumentacji często nie zajmuje jednego dnia, dlatego warto nie odkładać tego na ostatnią chwilę.
Świadczenie rehabilitacyjne może zostać przyznane maksymalnie na okres 12 miesięcy a o potrzebie przyznania tego świadczenia orzeka lekarz orzecznik ZUS.
O potrzebie przyznania świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik ZUS. Jeżeli świadczenie jest wypłacanie przez ZUS, do jego wypłaty niezbędne jest dodatkowo zaświadczenie płatnika składek (zatrudniającego) wystawione na druku ZUS Z-3 - w przypadku pracowników, ZUS Z-3b - przypadku ubezpieczonych wykonujących pozarolniczą działalność, ubezpieczonych współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz duchownych albo ZUS Z-3a - w przypadku pozostałych ubezpieczonych.
W jakiej wysokości jest wypłacane świadczenie rehabilitacyjne?
Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje w wysokości 90% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za okres pierwszych trzech miesięcy tego świadczenia, 75% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za pozostały okres oraz 100% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, jeżeli niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży albo jest spowodowana wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową.
Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu będącemu pracownikiem stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, natomiast podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem stanowi przeciętny miesięczny przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy z pewnymi zastrzeżeniami.
Kiedy świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje?
Świadczenie to nie przysługuje jeśli osoba jest uprawniona do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, urlopu na poratowanie zdrowia, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego oraz do urlopu dla poratowania zdrowia, udzielonego na podstawie odrębnych przepisów.
Świadczenie to nie przysługuje za okresy, w których ubezpieczony zachowuje prawo do wynagrodzenia na podstawie odrębnych przepisów, w okresie urlopu bezpłatnego, urlopu wychowawczego, tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności. Świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje jeżeli niezdolność do pracy spowodowana została przez ubezpieczonego w wyniku umyślnego przestępstwa lub wykroczenia lub w przypadku niewłaściwego wykorzystywania okresu, na który świadczenie zostało przyznane.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U.2014.1502)
- Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U.2016.372)
Dołącz do nas na Facebooku!