Wysokość zasiłku pogrzebowego w Polsce i innych krajach UE w 2015 roku

Drogi pogrzeb, niski zasiłek

Sprawa wysokości zasiłku pogrzebowego w Polsce była przedmiotem interpelacji poselskiej nr 33056 z 3 czerwca 2015 r. do ministra pracy i polityki społecznej.

Poseł Przemysław Czarnecki z uznaniem odnotował obowiązującą od 1 marca 2015 r. zmianę, jaką jest rozszerzenie grona osób, które mogą uzyskać zasiłek pogrzebowy, jeżeli udokumentują poniesione wydatki. Zasiłek pogrzebowy dotychczas przysługiwał za osoby zmarłe, które podlegały ubezpieczeniom społecznym, były na emeryturze lub rencie albo nabyły uprawnień do ich pobierania, a także za zmarłych z najbliższej rodziny; zaś jako najbliższych członków rodziny zaliczano: dzieci – własne lub przysposobione, wnuki, rodziców, małżonka a także rodzeństwo. Teraz słusznie włączono również dzieci z rodziny zastępczej, dziadków oraz osoby, nad którymi sprawowana jest opieka prawna.

Zasiłek pogrzebowy od 1 marca 2015 r.

Jednak zdaniem posła wysokość zasiłku (4000 PLN), to wyjątkowo niska zapomoga, nie przystająca do realiów cenowych w naszym kraju. Zdaniem posła koszty pogrzebu w Polsce to średnio kilkanaście tysięcy złotych i często oznacza to wielomiesięczne zadłużenie dla wdowców..

Poseł zapytał ministra pracy i polityki społecznej, czy przewiduje podniesienie zasiłku pogrzebowego tak aby stanowił on rzeczywistą zapomogę dla osób ponoszących koszty pogrzebu.

Zasiłek pogrzebowy w Polsce jest jednym z wyższych w UE

W imieniu ministra odpowiedzi udzielił 23 czerwca 2015 r. Marek Bucior - podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej.

Przypomniał na wstępie, że obniżenie wysokości zasiłku pogrzebowego do kwoty 4000 zł nastąpiło od dnia 1 marca 2011 r. na mocy przepisów ustawy z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (Dz. U. Nr 238, poz. 1578). Rozwiązania przyjęte w przedmiotowej ustawie wynikały z konieczności ograniczenia wydatków ze środków publicznych w celu zahamowania szybkiego wzrostu długu publicznego w Polsce, który niósł za sobą ryzyko destabilizacji finansów publicznych.

Poza koniecznością zachowania deficytu budżetowego na poziomie określonym w ustawie budżetowej, celem tego działania było także dostosowanie wysokości zasiłku pogrzebowego w Polsce do wysokości świadczeń tego samego rodzaju przyznawanych w państwach członkowskich Unii Europejskiej.

Monitor prawa pracy i ubezpieczeń

Stosowna prezentacja kwotowa tego zagadnienia została szeroko przedstawiona w postaci tabeli w uzasadnieniu do projektu wspomnianej wyżej ustawy. Zgodnie z tą tabelą wysokość zasiłku pogrzebowego w państwach członkowskich UE przedstawia się następująco:

Z przedstawionego zestawienia wynika, że aż w 10 krajach europejskich w ogóle nie ma zasiłków pogrzebowych (Niemcy, Szwecja, Włochy, Norwegia, Węgry, Islandia, Liechtenstein, Finlandia, Malta, Wielka Brytania), a w takich krajach jak np. Portugalia, Rumunia, Słowacja, Belgia, Republika Czeska, Estonia czy Łotwa kwota zasiłku pogrzebowego nie przekracza kwoty 200 euro. Należy także zaznaczyć, że w większości państw Unii Europejskiej zasiłek ten kształtuje się na poziomie około średniej miesięcznej pensji.

W zdecydowanej większości państw UE zasiłek pogrzebowy bądź nie występuje, bądź jest dużo niższy niż zasiłek pogrzebowy wypłacany na podstawie polskich przepisów. Również po ograniczeniu wysokości zasiłku do kwoty 4000 zł, Polska jest w czołówce państw europejskich, jeżeli chodzi o tego typu uprawnienia.

Minister zwrócił też uwagę, że obecnie resort pracy podejmuje wiele inicjatyw związanych w szczególności ze wsparciem rodziny. Aktualnie zwiększone środki z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych kierowane są na cel jakim jest wsparcie polityki prorodzinnej, w jej aspekcie prenatalistycznym. Należy podkreślić, że sytuacja demograficzna Polski jest bardzo trudna, co wiązane jest między innymi z malejącą liczbą urodzeń. W 2013 r. w Polsce urodziło się 370 tys. dzieci, w 2035 r. prognozuje się, że liczba urodzeń wyniesie 274 tys., a w 2050 r. – 255 tys., czyli o blisko jedną trzecią mniej niż obecnie. Prowadzona obecnie polityka ma tę niekorzystną tendencję zmienić.

Koszty pracy po zmianach - multipakiet: książka, program, CD, teleporadnia

Zasiłek pogrzebowy jest świadczeniem wypłacanym i finansowanym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wydatki z tego funduszu, w szczególności z jego części emerytalnej i rentowej, stanowią jedną z najważniejszych pozycji w systemie polskich finansów publicznych, zarówno ze względu na ich wielkość, jak i znaczenie społeczne. Obciążenie finansowe państwa związane z systemem ubezpieczeniowym przekłada się na ujemny wynik finansowy (deficyt) całego sektora publicznego. Obecnie szacuje się, że deficyt Funduszu Ubezpieczeń Społecznych kształtuje się na poziomie ok. 52 mld zł.

Końcowo minister zauważył, że świadczenia z ubezpieczenia społecznego służą łagodzeniu skutków określonego ryzyka, nie mają jednak charakteru w pełni odszkodowawczego. Zasiłek pogrzebowy jest jednorazowym świadczeniem przysługującym w razie ziszczenia się ryzyka śmierci i związanej z nią konieczności urządzenia pochówku. Celem tego zasiłku nie było i nie jest umożliwienie pokrycia pełnych kosztów pogrzebu, a jedynie pomoc finansowa dla rodziny bądź innej osoby w organizacji pogrzebu.