Jeżeli Państwa pracownica urodzi dziecko przed rozwiązaniem umowy o pracę, tj. do 31 lipca br., wówczas urlop macierzyński będzie jej przysługiwał do dnia rozwiązania umowy o pracę, a po rozwiązaniu umowy zasiłek macierzyński będzie jej wypłacał ZUS. Jeżeli natomiast pracownica urodzi dziecko po rozwiązaniu umowy o pracę, będzie jej przysługiwać prawo do urlopu i zasiłku macierzyńskiego za okres przypadający przed planowanym terminem porodu, ale nie dłużej niż do rozwiązania umowy, tj. od 21 do 31 lipca br. Po ustaniu tytułu do ubezpieczenia chorobowego, tj. od 1 sierpnia br., pracownica nie będzie miała prawa urlopu macierzyńskiego, a tym samym do zasiłku macierzyńskiego.
Umowa o pracę zawarta na czas określony lub na czas wykonywania określonej pracy albo na okres próbny przekraczający 1 miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie 3. miesiąca ciąży, przedłuża się z mocy prawa do dnia porodu. Przepisu tego nie stosuje się do umowy o pracę na czas określony zawartej w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy (art. 177 § 31 Kodeksu pracy). Zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego m.in. urodziła dziecko. Zasiłek macierzyński przysługuje również w razie urodzenia dziecka po ustaniu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli ubezpieczenie to ustało w okresie ciąży:
- wskutek ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy,
- z naruszeniem przepisów prawa, stwierdzonym prawomocnym orzeczeniem sądu.
Okres 3 miesięcy ciąży jest liczony w miesiącach księżycowych, gdzie 1 miesiąc księżycowy odpowiada 4 tygodniom ciąży, czyli 28 dniom.
Ubezpieczonej będącej pracownicą zatrudnioną na podstawie umowy o pracę na czas określony lub na czas wykonywania określonej pracy, z którą umowa o pracę została przedłużona do dnia porodu, przysługuje prawo do zasiłku macierzyńskiego po ustaniu ubezpieczenia (art. 177 § 3 Kodeksu pracy w zw. z art. 30 ust. 4 ustawy zasiłkowej). Jednak regulacja ta nie dotyczy umowy zawartej w celu zastępstwa pracownika. Umowa na zastępstwo nie ulega przedłużeniu do dnia porodu nawet wówczas, gdyby rozwiązywała się po upływie 3. miesiąca ciąży. W takiej sytuacji umowa ta ulega rozwiązaniu z upływem terminu, na jaki została zawarta. Ponadto umowa ta nie może być wypowiedziana w okresie ciąży, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownicy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy (art. 177 § 1 Kodeksu pracy).
WAŻNE!
Umowa na zastępstwo nie jest przedłużana do dnia porodu, a po jej zakończeniu pracownicy nie przysługuje zasiłek macierzyński po ustaniu zatrudnienia.
W Państwa przypadku pracownica ma prawo do skorzystania z co najmniej 2 tygodni urlopu macierzyńskiego przypadających przed planowaną datą porodu, tj. od 21 lipca 2012 r. Prawo do zasiłku macierzyńskiego będzie w tym przypadku przysługiwało jedynie do dnia obowiązywania umowy na zastępstwo, tj. do 31 lipca 2012 r., jeżeli w tym czasie pracownica nie urodzi dziecka. W takiej sytuacji zasiłek macierzyński nie będzie należny za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, gdyż nie zaistniała żadna z podstaw dająca do niego prawo, tj. ubezpieczenie chorobowe nie ustało:
- wskutek ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy,
- z naruszeniem przepisów prawa, stwierdzonym prawomocnym orzeczeniem sądu.
Nie mamy tu do czynienia również z umową przedłużaną do dnia porodu (w trybie art. 177 § 3 Kodeksu pracy).
Gdyby jednak Państwa pracownica urodziła dziecko przed rozwiązaniem umowy o pracę, tj. do 31 lipca br., wówczas będzie jej przysługiwał zasiłek macierzyński na normalnych zasadach, czyli przy urodzeniu jednego dziecka miałaby prawo do zasiłku macierzyńskiego przez okres 20 tygodni. W takiej sytuacji urlop macierzyński przysługiwałby jej do 31 lipca br. i za ten okres zasiłek wypłacałby jej pracodawca lub ZUS. Natomiast od 1 sierpnia br. zasiłek macierzyński wypłacałby jej ZUS.
PRZYKŁAD
Umowa na zastępstwo została zawarta do 31 lipca 2012 r. Pracownica 30 czerwca 2012 r. urodziła dziecko. Oznacza to, że od 30 czerwca 2012 r. pracownica będzie uprawniona do zasiłku macierzyńskiego, gdyż nabędzie go w związku z urodzeniem dziecka w okresie ubezpieczenia chorobowego (art. 29 ust. 1 ustawy zasiłkowej). Późniejsze ustanie umowy na zastępstwo nie będzie miało znaczenia dla uprawnień do zasiłku macierzyńskiego. Jednak w związku z ustaniem stosunku pracy 31 lipca br. przerwany zostanie jedynie urlop macierzyński, o którym mowa w Kodeksie pracy, natomiast zasiłek macierzyński będzie jej wypłacany na dotychczasowych zasadach.
Podstawa prawna:
- art. 177 § 3, § 31, art. 180 § 3 Kodeksu pracy,
- art. 29 ust. 1, art. 30 ust. 1, ust. 4 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 ze zm.).