Pracownicom, z którymi rozwiążą Państwo stosunek pracy w okresie ciąży z powodu upadłości zakładu i którym nie zapewniono innego zatrudnienia, do dnia porodu przysługuje zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego. Po urodzeniu dzieci pracownice nabędą prawo do zasiłku macierzyńskiego. Płatnikiem tych świadczeń będzie ZUS.
Kodeks pracy zapewnia kobiecie ciężarnej szczególną ochronę przed utratą zatrudnienia. Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę z kobietą w okresie ciąży oraz w trakcie urlopu macierzyńskiego (art. 177 § 1 Kodeksu pracy). Wyjątek stanowi sytuacja, w której dochodzi do upadłości lub likwidacji pracodawcy (art. 177 § 4 Kodeksu pracy). W tych bowiem przypadkach ani ciąża, ani korzystanie z urlopu macierzyńskiego nie chroni kobiety przed wypowiedzeniem umowy o pracę.
Upadłość jest ogłaszana przez sąd w stosunku do przedsiębiorcy, który stał się niewypłacalny, a zatem takiego, który albo nie reguluje swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, albo jego zobowiązania przekraczają wartość jego majątku, chociażby wykonywał na bieżąco te zobowiązania (w przypadku osób prawnych i jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej).
W razie likwidacji lub upadłości firmy stosunek pracy kobiet w ciąży przestaje być chroniony. Jednak mimo utraty zatrudnienia z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy nie zostaną one pozbawione środków do życia. W takiej sytuacji kobietom w ciąży, które są zdolne do podjęcia pracy, ale nie zapewniono im innego zatrudnienia, przysługuje do dnia porodu zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego (art. 30 ust. 3 ustawy zasiłkowej). Pracownica składa wówczas zaświadczenie z urzędu pracy o braku propozycji pracy. Bez znaczenia jest to, w którym miesiącu ciąży nastąpiło zwolnienie. Świadczenie to jest wypłacane przez ZUS i przysługuje w wysokości 100% podstawy jego wymiaru.
WAŻNE!
Pracownicy w ciąży, z którą rozwiązano stosunek pracy z powodu upadłości lub likwidacji zakładu pracy, ZUS wypłaci zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego (tj. 100% podstawy wymiaru).
Po rozwiązaniu umowy o pracę są Państwo zobowiązani wydać pracownicom świadectwa pracy. W świadectwie pracy jako przyczyna rozwiązania umowy o pracę powinno być wskazane ogłoszenie upadłości (bądź likwidacji). Od podstawy prawnej rozwiązania umowy o pracę podanej w świadectwie pracy zależy, czy pracownice otrzymają zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego, a następnie zasiłek macierzyński. Z chwilą rozwiązania stosunku pracy płatnikiem świadczeń z ubezpieczeń społecznych dla byłych pracownic będzie ZUS. Zatem z wnioskiem o przyznanie zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego pracownice powinny zwrócić się do właściwej jednostki organizacyjnej ZUS według miejsca ich zamieszkania, przedkładając następujące dokumenty:
- zaświadczenie lekarskie stwierdzające stan ciąży w okresie zatrudnienia,
- świadectwo pracy lub inny dokument potwierdzający rozwiązanie stosunku pracy z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy,
- zaświadczenie powiatowego urzędu pracy o braku propozycji innego zatrudnienia,
- zaświadczenie płatnika składek, wystawione przez zakład pracy na druku Z-3.
WAŻNE!
Aby pracownica nabyła prawo do zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, a następnie do zasiłku macierzyńskiego należy w świadectwie pracy wskazać, że stosunek pracy z pracownicą uległ rozwiązaniu z powodu ogłoszenia upadłości (bądź likwidacji).
Okres pobierania zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego kończy się z chwilą urodzenia dziecka. Od dnia porodu Państwa pracownice nabędą prawo do zasiłku macierzyńskiego, tak jakby urodziły dziecko w okresie ubezpieczenia chorobowego. Zasiłek macierzyński przysługuje wówczas za okres odpowiadający części urlopu macierzyńskiego, która przypada po porodzie, tj. za okres skrócony o 2 tygodnie, a więc odpowiednio za okres 18, 29, 31, 33 lub 35 tygodni – w zależności od liczby dzieci urodzonych w trakcie jednego porodu. Po urodzeniu dziecka podstawą do wypłaty zasiłku macierzyńskiego jest skrócony odpis aktu urodzenia, który pracownice powinny dostarczyć do ZUS.
WAŻNE!
Zasiłek macierzyński dla pracownicy, z którą rozwiązano stosunek pracy z powodu upadłości lub likwidacji zakładu pracy, przysługuje za okres odpowiadający części urlopu macierzyńskiego przypadającej po porodzie.
Podstawa prawna:
- art. 30 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 ze zm.),
- § 1 ust. 2, § 12, § 14 i § 17 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 27 lipca 1999 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. Nr 65, poz. 742 ze zm),
- art. 177 § 4 Kodeksu pracy.