Czy składkę zdrowotną należy obniżać do wysokości zaliczki za miesiąc, w którym pracownik dostał świadczenie urlopowe

Państwa postępowanie nie będzie prawidłowe. Świadczenie urlopowe jest zwolnione ze składek na ZUS, ale podlega opodatkowaniu. W związku z tym składka zdrowotna za maj br. nie przekroczy zaliczki na podatek dochodowy. Nie ma zatem podstaw do jej obniżenia. Szczegóły – w uzasadnieniu.

Pracodawcy spoza sfery budżetowej, zatrudniający na 1 stycznia mniej niż 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, mogą wypłacać raz w roku świadczenie urlopowe każdemu pracownikowi udającemu się na urlop wypoczynkowy obejmujący co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych (art. 3 ust. 3 ustawy o ZFŚS). Wysokość świadczenia odpowiada wysokości kwoty odpisu podstawowego na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych i zależy od wymiaru czasu pracy, w jakim został zatrudniony pracownik. W przedstawionej sytuacji Państwa pracownik jest zatrudniony na 1/2 etatu, w związku z tym ma prawo do proporcjonalnie zmniejszonego do tego wymiaru świadczenia urlopowego (w 2012 r. świadczenie urlopowe tego pracownika wyniesie: 1/2 x 1093,93 zł = 546,97 zł).

Świadczenie urlopowe wypłacone z uwzględnieniem powyższych zasad jest zwolnione ze składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Nie jest natomiast zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Pracodawca zapłaci zatem składkę na ubezpieczenie zdrowotne od pensji zasadniczej pracownika, a zaliczkę na podatek dochodowy od pensji zasadniczej pracownika powiększonej o świadczenie urlopowe.

Płatnik obniża składkę do wysokości zaliczki, jeżeli zaliczka na podatek jest niższa od składki zdrowotnej (chodzi o składkę zdrowotną w wysokości 9% podstawy, a nie składkę odliczaną od podatku, czyli 7,75% podstawy). Zwykle konieczność obniżenia składki powstaje przy rozliczaniu osób osiągających niskie wynagrodzenie. Przy zastosowaniu kosztów uzyskania przychodów i kwoty zmniejszającej zaliczkę na podatek często okazuje się, że ustalona zaliczka jest niższa od składki zdrowotnej.

W przedstawionej sytuacji muszą Państwo ustalić zaliczkę na podatek za maj od sumy przychodów wypłaconych pracownikowi w tym miesiącu, tzn. wynagrodzenia za kwiecień oraz świadczenia urlopowego. Następnie ustaloną zaliczkę należy porównać z kwotą składki na ubezpieczenie zdrowotne. Nie ma przy tym znaczenia, że składka ta zostanie obliczona wyłącznie od wynagrodzenia za pracę. W opisanej sytuacji nie będzie podstaw do pomniejszenia składki zdrowotnej, ponieważ zaliczka na podatek będzie wyższa od składki zdrowotnej. Sytuację tę przedstawiamy w przykładzie.

Zakładając, że pracownik, o którym mowa w pytaniu, ma prawo do podstawowych kosztów uzyskania przychodów i złożył PIT-2 (na podstawie którego pracodawca stosuje kwotę zmniejszającą zaliczkę na podatek), rozliczenie jego przychodu za maj będzie się różniło od rozliczenia za poprzednie miesiące, bowiem zaliczka będzie wyższa niż składka zdrowotna. Nie będzie więc podstaw do jej zmniejszenia do kwoty zaliczki. Przedstawiamy porównanie rozliczeń przychodu pracownika wypłaconego w kwietniu (w którym pracownik otrzymał tylko wynagrodzenie zasadnicze) oraz w maju (w którym pracownik otrzymał oprócz pensji również świadczenie urlopowe).

Rozliczenie przychodu wypłaconego w kwietniu 2012 r.

Jak widać w przedstawionym rozliczeniu, w kwietniu składka zdrowotna (9%), tj. 58,50 zł, jest wyższa od zaliczki na podatek, tj. 50,69 zł. W związku z tym składka powinna zostać obniżona do wysokości zaliczki, tj. do 50,69 zł, i w takiej kwocie odprowadzona do ZUS.

Rozliczenie przychodów wypłaconych w maju 2012 r.

Zaliczka na podatek od uzyskanego przez pracownika w maju przychodu, tj. wynagrodzenia i świadczenia urlopowego, jest wyższa od składki zdrowotnej i wynosi 149,15 zł. Dlatego składka zdrowotna za ten miesiąc będzie należna ZUS w pełnej wysokości 58,50 zł.

Taką wysokość składki należy wykazać w ZUS RCA za maj.

Podstawa prawna:

• art. 12 ust. 1, art. 21 ust. 1, art. 32 ust. 1 i 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – Dz.U. z 2012 r., poz. 361; ost.zm. Dz.U. z 2012 r., poz. 440
• art. 3 ust. 3 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych – Dz.U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 291, poz. 1707
• art. 81 ust. 1, art. 83 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych – Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027; ost.zm. Dz.U. z 2012 r., poz. 476
• art. 63 § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa – Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60; ost.zm. Dz.U. z 2012 r., poz. 362
• § 2 ust. 1 pkt 21 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – Dz.U. Nr 161, poz. 1106; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 31, poz. 167