Nasz pracownik jest uprawniony do świadczenia przedemerytalnego, którego nie pobiera ze względu na wysokość osiąganego przychodu. Za kilka miesięcy ukończy wiek emerytalny. Czy wniosek o emeryturę powinien zostać złożony za naszym pośrednictwem jako zakładu pracy? Czy ZUS powiadomi go o konieczności złożenia wniosku o emeryturę, czy musimy pilnować tego terminu?
RADA
Postępowanie o przyznanie emerytury Państwa pracownikowi zostanie wszczęte przez ZUS, o czym go powiadomi. Zakład pracy nie będzie miał żadnych obowiązków związanych z postępowaniem o przyznanie mu uprawnień do emerytury.
UZASADNIENIE
Prawo do świadczenia przedemerytalnego ustaje w dniu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego, tj. 60 lat przez kobietę i 65 lat przez mężczyznę.
Postępowanie w sprawie przyznania emerytury ZUS wszczyna w terminie dwóch miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym uprawniony do świadczenia przedemerytalnego osiągnie wiek emerytalny. Do przyszłego emeryta wysyła wówczas formularz wniosku o emeryturę (ZUS Rp-1) z informacją o wstrzymaniu wypłaty świadczenia przedemerytalnego od dnia osiągnięcia wieku emerytalnego. W informacji wyznacza tej osobie termin na złożenie wniosku, który nie może przypadać później niż na miesiąc, w którym osoba ta osiągnie wiek emerytalny. Zostaje ona również poinformowana o konieczności przedłożenia brakujących dokumentów, wymaganych do przyznania emerytury.
Jeżeli osoba pobierająca świadczenie przedemerytalne złoży wniosek o emeryturę w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym ukończy wiek emerytalny i spełni w tym miesiącu warunki wymagane do przyznania emerytury, ZUS przyznaje jej emeryturę od pierwszego dnia miesiąca, w którym wpłynął wniosek. Wypłatę świadczenia przedemerytalnego wstrzymuje wówczas od dnia nabycia prawa do emerytury.
Przykład:
Kobieta pobierająca świadczenie przedemerytalne w kwietniu br. kończy 60 lat, ale wniosek o emeryturę złożyła już w marcu. ZUS uznał, że ze względu na okres pracy w szczególnych warunkach osoba ta nabyła prawo do emerytury w wieku 55 lat, więc nie czekał na ukończenie przez nią 60 lat, tylko przyznał emeryturę od 1 marca 2005 r.
Jeśli emerytura jest niższa od świadczenia, prawo do emerytury przyznaje się od dnia osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Do tego czasu nadal wypłacane jest świadczenie przedemerytalne.
Jeżeli, mimo wyznaczenia terminu przez ZUS, wniosek o emeryturę zostanie złożony w miesiącu późniejszym niż miesiąc, w którym osoba uprawniona do świadczenia ukończyła wiek emerytalny, emerytura zostanie jej przyznana od pierwszego dnia miesiąca, w którym złożyła ten wniosek. Od dnia osiągnięcia wieku emerytalnego wypłata świadczenia zostaje wstrzymana.
Inaczej sytuacja wygląda w przypadku osób pobierających świadczenie przedemerytalne, które mogą przejść na tzw. wcześniejszą emeryturę – w wieku obniżonym.
W razie złożenia wniosku o emeryturę przez taką osobę prawo do świadczenia przedemerytalnego tej osoby ustaje w dniu poprzedzającym dzień nabycia prawa do emerytury. Emerytura może okazać się jednak niższa od kwoty pobieranego świadczenia przedemerytalnego.
Osoba zainteresowana musi więc wybrać, co jest dla niej korzystniejsze – dalsze pobieranie świadczenia przedemerytalnego czy przejście na emeryturę. Jednak nawet po złożeniu wniosku o emeryturę, obliczeniu jej wysokości oraz wydaniu decyzji przez ZUS istnieje możliwość wycofania wniosku i dalszego pobierania świadczenia przedemerytalnego (do czasu uprawomocnienia się decyzji).
Podstawa prawna:
• art. 4 ust. 1 pkt 2 i 3, ust. 3 pkt 1–3 ustawy z 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (DzU nr 120, poz. 1252),
• art. 129 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU nr 39, poz. 353 ze zm.),
• § 3, § 29 rozporządzenia z 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (DzU nr 10, poz. 49 ze zm).