Przepisy nie nakładają na ZUS obowiązku przeprowadzenia egzekucji z innych składników majątkowych zanim dokona wpisu hipoteki. ZUS ma prawo wpisu hipoteki niezależnie od wysokości zaległości. Jeśli ZUS nie złoży wniosku o wykreślenie hipoteki, opłaty związane z wykreśleniem hipoteki będzie Pan musiał pokryć z własnych środków.
UZASADNIENIE
ZUS ma prawo do występowania z wnioskiem o założenie księgi wieczystej dla nieruchomości dłużnika zalegającego z opłatą należności z tytułu składek. Robi to po to, by móc wpisać w tej księdze hipotekę w celu zabezpieczenia należności z tytułu składek. ZUS przysługuje, co do zasady, hipoteka przymusowa na wszystkich nieruchomościach dłużnika. Stanowi skuteczne zabezpieczenie, ponieważ należności zabezpieczone hipoteką nie ulegają przedawnieniu, jednak po upływie terminu przedawnienia mogą być egzekwowane tylko z przedmiotu hipoteki do wysokości zaległych składek i odsetek za zwłokę liczonych do dnia przedawnienia.
Zagrożenie
Należności z tytułu składek zabezpieczone hipoteką nie ulegają przedawnieniu.
Podstawą ustanowienia hipoteki przymusowej na nieruchomości płatnika jest doręczona płatnikowi decyzja o określeniu wysokości należności z tytułu składek.
Do wpisu przez ZUS hipoteki na nieruchomości dłużnika nie jest konieczne wcześniejsze prowadzenie egzekucji z innych składników majątku. Nie obowiązują również żadne wymagania dotyczące wysokości zaległości, po przekroczeniu której możliwy jest wpis hipoteki – w związku z czym ZUS może złożyć wniosek o wpis hipoteki bez względu na wysokość zadłużenia. W takiej sytuacji podstawą ustanowienia hipoteki przymusowej jest doręczona dłużnikowi decyzja o określeniu wysokości należności z tytułu składek.
Podstawą wykreślenia hipoteki jest dokument wydany przez ZUS potwierdzający, że wierzytelność została spłacona. W przypadku złożenia przez dłużnika takiego wniosku, opłata obciąża dłużnika. Gdyby wniosek o wykreślenie hipoteki złożył ZUS (robią to niektóre oddziały), nie poniesie żadnych opłat, gdyż ZUS jest zwolniony z opłat skarbowych i sądowych w zakresie prowadzonej działalności określonej w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych (art. 114 ust. 4 ustawy systemowej). Przy czym przepisy nie nakładają na ZUS obowiązku złożenia takiego wniosku.
Podstawa prawna:
- art. 24 ust. 5, art. 26 ust. 1, ust. 2 i ust. 3, art. 114 ust. 4 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.).
Orzecznictwo uzupełniające:
- Doręczona dłużnikowi decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, ustalająca należność z tytułu składek, stanowi podstawę wpisu w księdze wieczystej hipoteki przymusowej na nieruchomości będącej przedmiotem współwłasności łącznej dłużnika i jego małżonka. (Postanowienie Sądu Najwyższego z 11 października 2005 r., V CK 610/04)