RADA
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za czerwiec 2007 r. będzie stanowić suma wynagrodzenia urlopowego i przychodu z tytułu wykonywania przez część miesiąca pracy za granicą. Przy czym przychód z tytułu pracy za granicą nie może być niższy od proporcjonalnie zmniejszonego przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia na 2007 r. (tj. części kwoty 2616 zł).
UZASADNIENIE
Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników, także oddelegowanych przez polskiego pracodawcę za granicę, jest przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany u pracodawcy z tytułu pozostawania w ramach stosunku pracy, z wyłączeniami ujętymi w rozporządzeniu w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
W przypadku pracowników czasowo wykonujących pracę za granicą, podstawę wymiaru składek ustala się w szczególny sposób. Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia tych osób jest również przychód osiągnięty z tytułu pracy za granicą, ale pomniejszony o część wynagrodzenia stanowiącego równowartość diet przysługujących pracownikowi z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu.
Z podstawy wymiaru składek wyłącza się więc nie diety, ponieważ pracodawca nie wypłaca ich pracownikowi, ale część wynagrodzenia, która jest równowartością diet przysługujących z tytułu podróży służbowych do danego kraju (np. do Niemiec 42 euro, do Francji 45 euro, do Czech 33 euro za dobę).
Istnieje tu zastrzeżenie, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia pracownika czasowo wykonującego pracę za granicą za cały miesiąc, ustalona w wysokości przychodu pomniejszonego o diety, nie może być niższa od przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia w gospodarce narodowej (w tym roku wynosi ono 2616 zł).
Równowartość diet odlicza się za każdy dzień pobytu, za który pracownik otrzymuje przychód stanowiący podstawę wymiaru składek. Odliczenie przysługuje za łączny czas pobytu poza granicami kraju, obejmujący dni pracy i dni rozkładowo wolne od pracy (np. soboty i niedziele, przypadające w trakcie trwania podróży służbowej), przy czym do dni pobytu nie zalicza się:
- dni choroby oraz urlopu wypoczynkowego pracownika, tj. okresu ustawowego zwolnienia pracownika od obowiązku świadczenia pracy,
- dni urlopu bezpłatnego.
W sytuacji gdy praca za granicą nie jest wykonywana przez cały miesiąc (np. z powodu urlopu bezpłatnego, choroby lub rozpoczęcia czy zakończenia jej wykonywania w trakcie miesiąca), kwotę najniższej podstawy wymiaru składek (w tym przypadku przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia w gospodarce narodowej) należy proporcjonalnie zmniejszyć, dzieląc przeciętne wynagrodzenie przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniu w tym miesiącu (pracy za granicą).
Jeśli przychód za ten miesiąc stanowiący podstawę wymiaru składek (przychód pomniejszony o równowartość diet) okaże się wyższy od proporcjonalnie zmniejszonego prognozowanego wynagrodzenia, to podstawą wymiaru składek będzie faktycznie otrzymany przychód odpowiednio zmniejszony o diety.
Jeśli natomiast przychód ten okaże się niższy od zmniejszonego prognozowanego wynagrodzenia, składki na ubezpieczenia społeczne należy naliczać od proporcjonalnie zmniejszonego prognozowanego wynagrodzenia.
Przykład:
Pracownik otrzymał za czerwiec, w którym przebywał 15 dni w Niemczech, a pozostały czas na urlopie bezpłatnym, wynagrodzenie w wysokości 1110 euro.
- 1110 euro (przychód) - 630 euro (równowartość 15 diet po 42 euro) = 480 euro,
- 480 × 3,8 zł (przyjęty kurs) = 1824 zł (przychód osiągnięty w danym miesiącu, pomniejszony o równowartość diet).
Zmniejszona najniższa podstawa wymiaru składek:
- 2616 zł (kwota przeciętnego wynagrodzenia) : 30 dni (dni miesiąca) × 15 dni (pobyt za granicą)= 1308 zł.
Uzyskana kwota 1308 zł jest niższa od przychodu uzyskanego przez pracownika (1824 zł). Składki na ubezpieczenia społeczne w tym przypadku należy opłacać od podstawy wymiaru wynoszącej 1824 zł.
Gdyby w tym miesiącu pracownik uzyskał przychód, który po pomniejszeniu o równowartość diet okazałby się niższy od kwoty 1308 zł, składki należałoby opłacić od pomniejszonego proporcjonalnie przeciętnego wynagrodzenia, czyli w tym przypadku od 1308 zł.
Podobnie należy ustalać podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia pracownika skierowanego do pracy za granicę, który nie wykonywał pracy za granicą przez cały miesiąc, ponieważ przez resztę miesiąca pracował w Polsce lub przebywał na urlopie wypoczynkowym. W celu ustalenia podstawy wymiaru składek za taki miesiąc należy wówczas zsumować:
- podstawę wymiaru za część miesiąca pracy za granicą, ustaloną jako faktyczny przychód pomniejszony o równowartość diet lub proporcjonalnie zmniejszone przeciętne wynagrodzenie (jeśli jest wyższe od faktycznego przychodu),
- podstawę wymiaru za część miesiąca, przez którą praca była wykonywana w Polsce lub było wypłacane wynagrodzenie urlopowe w wysokości przychodu należnego za ten okres.
Podstawa prawna:
- art. 18 ust. 1, ust. 9 i ust. 10 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.),
- § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.),
- załącznik do rozporządzenia z 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (DzU nr 236, poz. 1991 ze zm.),
- art. 33 ustawy z 25 stycznia 2007 r. ustawa budżetowa na rok 2007 (DzU nr 15, poz. 90).