W przypadku gdy polski pracodawca wysyła pracowników do pracy za granicę (np. do Niemiec), to zgodnie z obowiązującymi przepisami przez 12 miesięcy może za nich płacić składki na ubezpieczenia społeczne w Polsce. Aby można było to zrealizować, pracownik i jego pracodawca muszą spełnić określone warunki. Generalna zasada dotycząca podlegania ubezpieczeniom społecznym w przypadku kierowania pracownika do pracy za granicę do krajów Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii stanowi, że tacy pracownicy podlegają tym ubezpieczeniom w miejscu wykonywania zatrudnienia. Od tej zasady są jednak wyjątki.
Osoba, która jest zatrudniona w innym państwie członkowskim Unii (np. Polak pracuje w Niemczech) niż państwo wysyłające, może nadal podlegać ustawodawstwu państwa, w którym jest siedziba państwa wysyłającego, z tym że nie może to trwać dłużej niż 12 miesięcy.
Należy przy tym wyjaśnić, że okres 12 miesięcy może być przedłużony do 24 miesięcy, a w szczególnych przypadkach może on trwać i dłużej. Jednak o tym przedłużeniu nie decyduje ZUS, a instytucja ubezpieczeniowa państwa, w którym świadczona jest praca (w opisanym przypadku instytucja niemiecka). Z wnioskiem o przedłużenie 12-miesięcznego okresu podlegania ubezpieczeniom społecznym w kraju państwa wysyłającego występuje polski pracodawca do instytucji zagranicznej na formularzu E 102. Zagraniczny ubezpieczyciel może, ale wcale nie musi wyrazić takiej zgody. Odmowa nie wymaga uzasadnienia.
Zdarza się, że instytucje ubezpieczeniowe zawierają między sobą tzw. porozumienia wyjątkowe. Dotyczy to wyjątkowych sytuacji, w których konieczne jest przedłużenie delegowania pracownika z prawem ubezpieczenia w Polsce na okres dłuższy niż 24 miesiące.
Wyjaśnienia wymaga fakt, że pracownik wysyłany do pracy za granicę musi mieć z polskim pracodawcą zawartą umowę. Może to być zarówno umowa o pracę, jak i umowa zlecenia. Wysłanie za granicę musi nastąpić w trakcie trwania takiej umowy, a nie np. w trakcie urlopu bezpłatnego pracownika.
Określone warunki musi spełniać nie tylko pracownik, ale również pracodawca wysyłający pracowników za granicę. Firma wysyłająca pracownika musi w Polsce prowadzić tzw. znaczącą działalność gospodarczą. O takiej (znaczącej) działalności świadczą m.in. wielkość zatrudnienia w firmie wysyłającej, zawarte w kraju umowy o świadczenie usług, dzięki którym firma osiąga w Polsce stosowne obroty. Te elementy wykazuje pracodawca w oświadczeniu na specjalnie do tego przygotowanym formularzu.