Renta socjalna jest to świadczenie przysługujące tylko i wyłącznie osobom pełnoletnim, które w sposób całkowity są niezdolne do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu. Uszczerbek sprawności organizmu musi powstać do 18 roku życia lub w trakcie nauki czyli przed ukończeniem 25 roku życia w czasie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.
Osobą pełnoletnią jest osoba, która ukończyła 18 rok życia. Za osobę pełnoletnią uważa się również kobietę, która zawarła związek małżeński po ukończeniu 16 roku życia, a nie ukończyła 18 lat.
Ustalenia całkowitej niezdolności do pracy dokonuje lekarz orzecznik ZUS lub komisja lekarska ZUS na zasadach i w trybie określonym w Ustawie z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W świetle tej ustawy za całkowicie niezdolną do pracy uważa się osobę, która utraciła całkowitość zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Nie jest istotne kiedy powstała całkowita niezdolność do pracy, lecz to czy niezdolność była skutkiem naruszenia sprawności organizmu, które powstało w wyżej wymienionych okresach.
Polecamy książkę: Umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne w 2017 r.
Renta może być stała lub okresowa. Renta stała jest przyznawana, jeżeli występuje całkowita niezdolność do pracy, która jest trwała. Renta okresowa jest przyznawana na wskazany okres, jeżeli niezdolność do pracy jest całkowita, ale okresowa. Niezdolność do pracy orzeka się na okres nie dłuższy niż 5 lat. Jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań do odzyskania pełnej zdolności do pracy przed upływem tego okresu, niezdolność do pracy orzeka się na okres dłuższy niż 5 lat.
Przyznanie renty socjalnej
Rentę socjalną przyznaje się nie wcześniej, niż od miesiąca w którym złożono wniosek o to świadczenie, nawet jeśli przesłanki zostały spełnione wcześniej. Zostaje tu zastosowany art. 129 ust. 1 Ustawy o emeryturach i rentach z FUS (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 2016r. sygn. akt I UK 407/15).
Prawo do renty socjalnej przysługuje:
- polskim obywatelom zamieszkujących na terytorium naszego kraju
- cudzoziemcom zamieszkującym na terytorium Polski na podstawie:
- zezwolenia na pobyt stały
- zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej
- zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego m.in. w związku z wykonywaniem pracy lub prowadzeniem działalności gospodarczej, podjęciem lub kontynuowaniem studiów lub szkolenia zawodowego lub innymi okolicznościami wskazanymi w art. 127 oraz art. 186 ust.1 pkt 3 ustawy o cudzoziemcach lub w związku z uzyskaniem w Polsce statusu uchodźcy albo ochrony uzupełniającej
- cudzoziemcy posiadający kartę pobytu z adnotacją ,,dostęp do rynku pracy”
- mający miejsce zamieszkania na terytorium RP obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – czyli stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz członkowie ich rodzin posiadający prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Polski.
Wysokość renty socjalnej
Wysokość renty uzależniona jest od wysokości najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, stanowi ona 84 proc. kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy ustalonej i podwyższonej zgodnie z ustawą o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Od 1 marca 2017 roku renta socjalna wynosi 840,00 zł brutto.
Osoba ubiegająca się o rentę socjalną jest jednocześnie uprawniona do renty rodzinnej, wysokość której nie przekracza 200 proc. kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, przysługuje jej prawo do obydwu tych świadczeń.
Wysokość renty rodzinnej oraz renty socjalnej nie może przekraczać 200 proc. kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Od 1 marca 2017 roku wysokość najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy wynosi 1000,00 zł, a zatem 200 proc. tej kwoty to 2000,00 zł.
W przypadku łącznej kwoty tych dwóch świadczeń przekracza 200 proc. najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, obniżeniu podlega wysokość renty socjalnej.
Kwota obniżonej renty socjalnej nie może niższa niż 10 proc. kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.