Regulacje prawne
Zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2009.205.1585 ze zm.) od decyzji ZUS przysługuje odwołanie do właściwego sądu w terminie i według zasad określonych w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego. Ustawodawca zapewnił w ten sposób ubezpieczonym kontrolę i możliwość weryfikacji decyzji ZUS w sprawie rent i emerytur.
Gdzie wnieść odwołanie
Odwołanie od decyzji ZUS jest szczególnym pismem procesowym, które wszczyna postępowanie sądowe. Odwołania od decyzji organów rentowych wnosi się na piśmie do sądu okręgowego – wydział pracy i ubezpieczeń społecznych za pośrednictwem organu, który wydał decyzję, lub do protokołu sporządzonego przez ten organ, w terminie miesiąca od doręczenia odpisu decyzji. W decyzji, którą otrzymuje ubezpieczony powinno się znajdować pouczenie o prawie do wniesienia odwołania ze wskazaniem terminu i organu za pośrednictwem którego składamy odwołanie.
Organ rentowy przekazuje otrzymane odwołanie wraz z aktami sprawy do sądu, jednak w przypadku gdy organ uzna, iż odwołanie jest w całości słuszne, może sam zmienić lub uchylić zaskarżoną decyzję. Wówczas nie przekazuje sprawy do rozpoznania sądowi.
Zobacz serwis: Emerytury i renty
Jak sporządzić odwołanie
Odwołanie jest pismem procesowym. Oznacza to, że musi zawierać elementy wymagane dla pisma procesowego. Przede wszystkim odwołujący się powinien pamiętać o:
- oznaczeniu sądu i organu za pośrednictwem którego wnosi odwołanie, czyli właściwego oddziału ZUS;
- oznaczeniu stron postępowania – stronami są odwołujący się i organ, który wydał zaskarżoną decyzję;
- oznaczeniu rodzaju pisma – odwołanie od decyzji ZUS;
- oznaczeniu zaskarżonej decyzji – wystarczy podać organ, który ją wydał i datę wydania;
- określeniu i zwięzłym uzasadnieniu zarzutów – wystarczy tutaj, że skarżący wyrazi swoje niezadowolenie z treści decyzji oraz wniosków – określenie wniosków odwołania oznacza wskazanie czy strona wnosi o uchylenie decyzji w całości lub w części czy też o jej zmianę i na czym ona powinna polegać;
- podpisaniu pisma;
- wymienieniu załączników.
W odwołaniu strona może zawrzeć także wnioski dowodowe, których przeprowadzenie uznaje za celowe, np. wniosek o przebadanie przez biegłego lekarza sądowego.
Polecamy: Kodeks pracy 2013 z komentarzem - praktycznie o rewolucyjnych zmianach
Co ważne wymagania te powinno spełniać także odwołanie wniesione do protokołu sporządzonego przez organ rentowy lub sąd. Przepisy nie określają katalogu zarzutów, wobec czego przyjmuje się, że może je stanowić każda podniesiona przez odwołującego się wadliwość decyzji. Wniosek może dotyczyć zmiany lub uchylenia decyzji w całości lub w części. W odwołaniu od decyzji organu rentowego w przedmiocie wymiaru emerytury, wnioskodawca ma prawo zakwestionować wszystkie jej elementy, a więc także te, które nie zostały zmienione w stosunku do poprzednich decyzji, w tym dotyczące okresu zatrudnienia. Niezakwestionowanie poprzednich decyzji w tym zakresie nie pozbawia prawa do podniesienia takiego zarzutu w odwołaniu od kolejnej decyzji (wyrok SN z dnia 6 września 1994 r., II URN 26/94, OSNAPiUS 1994, nr 12, poz. 198).
Przekazanie sprawy do sądu
Jeżeli więc odwołanie spełnia wymagania określone w przepisach oraz zostało złożone we właściwy sposób i we właściwym terminie, to organ rentowy przekazuje je niezwłocznie właściwemu sądowi. Jedynie, gdy organ rentowy uznaje odwołanie w całości za słuszne, to może zmienić lub uchylić zaskarżoną decyzję i w tym wypadku odwołaniu nie nadaje się dalszego biegu.
Zadaj pytanie: Forum
Nowe żądanie
Warto wiedzieć, że przepisy nie dopuszczają możliwość dochodzenia przed sądem żądania, które nie było jeszcze przedmiotem decyzji organu rentowego, a zostało zgłoszone w odwołaniu lub w toku postępowania przed sądem. W takiej sytuacji sąd przyjmuje to żądanie do protokołu i przekazuje je do rozpoznania organowi rentowemu. Nie dotyczy to jednak odwołania na bezczynność organu rentowego (wyrok SN z dnia 23 listopada 1999 r., II UKN 204/99, OSNP 2001, nr 5, poz. 169).