Z prognoz GUS wynika, że w 2060 r. liczba ludności w Polsce wyniesie 30,9 mln. Populacja zmniejszy się w większości regionów, najbardziej w śląskim. Wyjątkiem będzie region warszawski stołeczny, gdzie zakłada się wzrost liczby ludności.
- Niska dzietność i wyż demograficzny
- Działania na rzecz zwiększenia dzietności
- Wyzwanie podniesienia wieku emerytalnego
- Emerytura dopiero po siedemdziesiątce?
- Wsparcie opieki długoterminowej dla osób starszych
- Wyzwanie dla rynku pracy
- Technologiczni "sojusznicy'
Przyjęto, że do 2060 r. znacząco wzrośnie m.in. współczynnik starości demograficznej, czyli relacja liczby osób w starszym wieku (65 lat i więcej) do ogólnej liczby ludności – z 20,9 proc. w 2025 r. do 32,6 proc. w 2060 r. Odsetek osób w wieku powyżej 65 lat w 2060 r. w miastach dużych będzie kształtować się od ok. 29 proc. do 40 proc.
Niska dzietność i wyż demograficzny
Na malejącą liczbę ludności wpływa kilka zjawisk, m.in. utrzymująca się niska dzietność. Z roku na rok Polki i Polacy mają średnio mniej dzieci, ale jest też mniej osób w wieku, kiedy można stać się rodzicem. Zmniejszającą się dzietność obserwujemy stale już od początku lat 90. - zauważyła prof. Chłoń-Domińczak.
Kolejną przyczyną spadku liczby ludności, na którą wskazała ekspertka, jest odchodzenie osób z pokolenia powojennego wyżu demograficznego.
Działania na rzecz zwiększenia dzietności
Należy podejmować konsekwentne działania, które pomogą Polkom i Polakom mieć tyle dzieci, ile chcą. Oceniła, że korzystnym rozwiązaniem jest przywrócenie publicznego finansowania metody in vitro, a także wprowadzenie programów ułatwiających godzenie życia rodzinnego z zawodowym.
Wyzwanie podniesienia wieku emerytalnego
Jednym z kluczowych wyzwań jest potrzeba podniesienia wieku emerytalnego. Obecnie wynosi on w Polsce 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. To jest politycznie bardzo trudnym tematem, ale przy kurczących się zasobach na rynku pracy jest to niezbędne - oceniła profesor.
Emerytura dopiero po siedemdziesiątce?
W krajach Unii Europejskiej podnoszenie wieku emerytalnego jest standardem, a w wielu państwach wiek ten rośnie wraz z tym, jak zmienia się długość trwania życia. Standardem jest 67 lat dla obu płci. W niektórych krajach będzie to ponad 70 lat w niedługiej perspektywie” - powiedziała prof. Chłoń-Domińczak.
Podwyższenie wieku emerytalnego jest niezbędne i konieczne, żeby w dłuższej perspektywie utrzymać stabilny system ubezpieczeń i transferów społecznych w Polsce - podkreśliła ekspertka.
Wsparcie opieki długoterminowej dla osób starszych
Polityka demograficzna wymaga także opracowania systemu wsparcia opieki długoterminowej dla osób starszych. Na to nie mamy jeszcze dobrej odpowiedzi, jeśli chodzi o nasz system wsparcia społecznego. Musimy to rozwinąć - oceniła prof. Chłoń-Domińczak.
Wyzwanie dla rynku pracy
Niekorzystne trendy stanowią także wyzwanie dla rynku pracy. Problem braku rąk do pracy będzie się pogłębiał, dlatego bardzo ważna jest inwestycja w rozwój umiejętności i produktywności pracowników - powiedziała.
Technologiczni "sojusznicy'
Profesor Chłoń-Domińczak podkreśliła, że rozwój nowych technologii, które mogą zastąpić fizyczną pracę człowieka, staje się coraz bardziej niezbędny. Sztuczna inteligencja, robotyka i automatyka będą naszymi sojusznikami. Celem jest rozwijanie naszej gospodarki mimo kurczących się zasobów pracy - zaznaczyła.
Zwróciła również uwagę na pozytywny wpływ cudzoziemców na sytuację finansową ubezpieczeń społecznych. Wciąż widzimy dużą grupę cudzoziemców pracujących w Polsce, nie tylko nieoficjalnie, co było standardem w przeszłości, ale coraz więcej z nich jest ubezpieczonych w ZUS. W ten sposób na pewno wspierają utrzymanie różnych transferów społecznych, które są konsekwencją zachodzących zmian demograficznych - powiedziała ekspertka.