Kto jest osobą niezdolną do pracy
Osobą niezdolną do pracy jest osoba, która z powodu stanu swojego zdrowia częściowo lub całkowicie utraciła możliwość wykonywania pracy zarobkowej.
Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.
Niezdolność do pracy orzeka się na okres nie dłuższy niż 5 lat. Wyjątkowo można orzec na okres dłuższy, jeżeli nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy przed upływem 5 lat.
Jakie warunki należy spełnić by otrzymać rentę
Renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje, jeżeli ubezpieczony spełni łącznie następujące warunki:
1) jest niezdolny do pracy;
2) ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;
3) niezdolność do pracy powstała w okresach
- 1 rok – jeżeli ubezpieczony stał się niezdolny do pracy zanim ukończył 20 lat,
- 2 lata – jeżeli ubezpieczony stał się niezdolny do pracy między 20 a 22 rokiem życia,
- 3 lata – jeżeli ubezpieczony stał się niezdolny do pracy między 22 a 25 rokiem życia,
- 4 lata – jeżeli ubezpieczony stał się niezdolny do pracy między 25 a 30 rokiem życia,
- 5 lat – jeżeli ubezpieczony stał się niezdolny do pracy po ukończeniu 30 lat, przy czym okres ten musi przypadać w ciągu ostatnich 10 lat:
-
-
- przed dniem, w którym ubezpieczony zgłosił wniosek o rentę, lub
- przed dniem, w którym powstała niezdolność do pracy;
-
- albo niezdolność do pracy powstała w czasie okresów składkowych lub nieskładkowych wskazanych w ustawie emerytalnej, albo w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów. Ten wymóg nie obowiązuje, jeśli spełnione zostaną następujące warunki:
-
- ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy oraz
- ma co najmniej:
- 20-letni staż ubezpieczeniowy – w przypadku kobiet,
- 25-letni staż ubezpieczeniowy – w przypadku mężczyzn.
4) nie ma ustalonego prawa do emerytury z Funduszu lub nie spełnia warunków do jej uzyskania.
Brak ustalonego prawa do emerytury albo niespełnianie warunków niezbędnych do jej uzyskania jest jednym z warunków nabycia prawa do renty. Oznacza to, że nie zostanie przyznana renta z tytułu niezdolności do pracy, jeśli masz już ustalone prawo do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, albo spełniasz warunki do jej uzyskania.
Polecamy: Dokumentacja kadrowa. Prowadzenie i przechowywanie po zmianach od 1 stycznia 2019 r.
W myśl art. 101a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy ustaje z dniem, od którego została przyznana emerytura z Funduszu.
Oznacza to, że jeśli ubezpieczony ma już przyznaną rentę z tytułu niezdolności do pracy, a po 30 listopada 2017 r. przyznano mu emeryturę (z urzędu lub na wniosek), to nastąpi utrata prawa do tej renty.
Podwyżka rent
W wyniku corocznej waloryzacji, od 1 marca 2019 r. najniższe gwarantowane świadczenia emerytalno-rentowe zostaną podniesione do:
- 1100 zł brutto w przypadku renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy (obecnie świadczenia te wynoszą 1 029,80 zł brutto);
- 825 zł brutto w przypadku najniższej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy (obecnie wynosi ona 772,35 zł brutto).
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.