Pracownik wyszedł na 3 godziny w celu załatwienia spraw osobistych. Czy odpracowanie tego czasu może zostać wyznaczone w innym dniu tylko jednorazowo, czy można wyznaczać np. odpracowanie trzy razy po 1 godzinie? Czy odpracowanie może mieć miejsce tylko po pracy, czy również przed pracą? Jeśli pracownik pracuje np. w godz. od 8.00 do 16.00, to czy mogę wskazać, aby odpracował wyjście prywatne w godz. od 6.00 do 8.00?
Pracodawca nie musi wyznaczać odpracowania jednorazowo, w identycznym wymiarze czasowym, jaki miało wyjście prywatne. Można zarówno podzielić wskazane 3 godziny na trzy równe części i nakazać odpracowanie przez 3 dni (niekoniecznie przypadające obok siebie), jak też nakazać odpracowanie jednorazowo całości albo nawet połączyć je z odpracowaniem innego wyjścia prywatnego.
Pracownik, wnioskując o udzielenie mu zwolnienia na załatwienie osobistej sprawy, wskazuje termin i przedział czasowy tego zwolnienia. Pracodawca, akceptując wniosek pracownika (do czego nie jest zobowiązany, chyba że mamy do czynienia ze szczególną sytuacją, gdzie odmowa mogłaby zostać uznana za sprzeczną z zasadami współżycia społecznego), uzyskuje możliwość wskazania terminu odpracowania udzielonego zwolnienia od pracy. Może go wyznaczyć w ramach okresu rozliczeniowego czasu pracy, w którym nastąpiło wyjście prywatne, wskazując zarówno odpracowanie jednorazowe, jak też rozłożone na mniejsze części.
Jeżeli pracownikowi udzielono, na jego wniosek, zwolnienia od pracy w celu załatwienia sprawy osobistej, to czas odpracowania takiego zwolnienia nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych (art. 151 § 21 Kodeksu pracy). Wyłączenie spod pojęcia nadgodzin jest w tym przypadku pełne. Zatem odpracowanie wyjścia prywatnego nie stanowi pracy nadliczbowej zarówno wówczas, gdy ma miejsce tego samego dnia, jak i wtedy, gdy zwolnienie od pracy jest udzielone wcześniej (np. wyjście przypadające w zwykły dzień roboczy i odpracowane po godzinach pracy w tym samym dniu), a także w innej porze doby (np. wyjście w ciągu dnia, odpracowane w porze nocnej).
Tak samo będzie, jeśli czas „odrabiania” wyjścia prywatnego przypada przed zwykłą godziną rozpoczęcia pracy, czyli w wielu przypadkach jeszcze w poprzedniej dobie pracowniczej.
Przykład:
Pracownik, na swój wniosek zaakceptowany przez pracodawcę, na 3 godziny opuścił pracę. Jednocześnie pracodawca wyznaczył pracownikowi odpracowanie tego wyjścia po kilku dniach. Pracownik miał przyjść do pracy na godz. 6.00, zamiast na godz. 9.00 (pracownik ten pracuje w godz. od 9.00 do 17.00). Czas między godz. 6.00 a godz. 9.00 przypada na jeszcze niezakończoną dobę pracowniczą, która rozpoczęła się poprzedniego dnia kalendarzowego o godz. 9.00. W zakresie kwalifikacji czasu odpracowywania wyjścia prywatnego nic to nie zmienia, gdyż nie są to nadgodziny.
Dowolny sposób wskazania odpracowania wyjścia prywatnego daje bardzo duże możliwości pracodawcy. Może on dzielić czas odpracowania wyjścia prywatnego na mniejsze jednostki, łączyć czas odpracowania kilku wyjść prywatnych ze sobą, aby uzyskać dłuższą pracę pracownika, gdy będzie spiętrzenie pracy (pamiętając jednak, że czas odpracowania nie może skutkować pomniejszeniem minimalnych odpoczynków dobowych i tygodniowych).
Przykład:
Pracownik pracuje w stałym rozkładzie czasu pracy w godz. od 8.00 do 16.00. Ma do odpracowania 3-godzinne wyjście prywatne. Pracodawca chciałby, aby odpracowanie wyjścia prywatnego nastąpiło jednego dnia. W związku z tym może wyznaczyć pracownikowi dodatkową pracę zarówno w godz. od 16.00 do 19.00, jak również np. w godz. od 7.00 do 8.00, a potem w godz. od 16.00 do 18.00. Można byłoby również np. rozłożyć odpracowanie na 3 kolejne dni, w każdym po 1 godzinie.
Podstawa prawna:
- art. 128 § 3 pkt 1, art. 151 § 21 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – j.t. Dz.U. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz. 1028
Źródło: Teleporadnia INFORLEX.PL – Eksperci radzą