Reprezentuję związki zawodowe działające w szkole. Niedawno zwrócił się do nas dyrektor szkoły z propozycją zmiany regulaminu pracy i wprowadzenia ruchomego czasu pracy dla pracowników szkoły, w tym nauczycieli. Czy przepisy zezwalają na wprowadzenie ruchomego czasu pracy dla nauczycieli?
Ruchomy czas pracy może być wprowadzony w szkole, ale tylko w stosunku do pracowników niebędących nauczycielami. Przepisy Kodeksu pracy ustalające rozkład czasu pracy mają zastosowanie wyłącznie do pracowników samorządowych zatrudnionych w szkole, ale niebędących nauczycielami.
Rozkład czasu pracy może przewidywać różne godziny rozpoczynania pracy w dniach, które zgodnie z tym rozkładem są dla pracowników dniami pracy. Może on przewidywać przedział czasu, w którym pracownik decyduje o godzinie rozpoczęcia pracy w dniu, który zgodnie z tym rozkładem jest dla pracownika dniem pracy (art. 1401 § 1 i 2 Kodeksu pracy, dalej k.p.).
Wykonywanie pracy według zasad ruchomego czasu pracy polega na tym, że pracownik jest zobowiązany do przepracowania 8 godzin w ciągu dnia, niezależnie od godziny rozpoczęcia pracy. Ponowne wykonywanie pracy w tej samej dobie nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych. Pracownik musi jednak mieć zagwarantowane dobowe i tygodniowe okresy odpoczynku.
Wprowadzenie ruchomego czasu pracy nie jest jednak możliwe w stosunku do nauczycieli. Wynika to z tego że ustawa z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela w sposób wyczerpujący ustala czas pracy nauczyciela, dlatego nie stosujemy w tym przypadku posiłkowo przepisów Kodeksu pracy. Karta Nauczyciela ustala normę tygodniową czasu pracy na 40 godzin w 5-dniowym tygodniu pracy. W ramach tygodniowego czasu pracy nauczyciel realizuje:
- pensum, czyli tygodniowy wymiar zajęć edukacyjnych,
- inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów,
- zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym.
Z kolei tygodniowy rozkład zajęć edukacyjnych jest ustalany w arkuszu organizacyjnym szkoły. Specyfika zawodu nauczyciela uniemożliwia ujęcie w dobowe normy czasowe realizacji obowiązków nauczyciela. Dlatego Karta Nauczyciela nie ustala dobowej normy czasu pracy. Tym samym nie ma więc możliwości wprowadzenia w stosunku do tej grupy zawodowej ruchomego czasu pracy.
Podstawa prawna:
- art. 42 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (j.t. DzU z 2006 r. nr 97, poz. 674, ost. zm. DzU z 2013 r. poz. 675),
- art. 1401 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. DzU z 1998 r. nr 21, poz. 94, ost. zm. DzU z 2013 r. poz. 1028).