Pracownicy zatrudnieni przy remontach taboru samochodowego pracują w równoważnym systemie czasu pracy, gdzie czas pracy w niektóre dni jest wydłużony do 12 godzin na dobę. Zgodnie z harmonogramem czasu pracy, pracownicy pracują w niektóre dni w godz. od 8.00 do 16.00. Czy po takim dniu pracy mogą następnego dnia wykonywać pracę w godz. od 7.00 do 17.00? Nie przekroczą w ten sposób wymiaru 10 godzin w jednej dobie pracowniczej.
Nie, taki rozkład czasu pracy jest niedopuszczalny, gdyż narusza dobę pracowniczą. Pracownik w tej samej dobie rozpoczyna pracę i pracuje 1 godzinę od godz. 7.00 do godz. 8.00.
Doba pracownicza to 24 kolejne godziny, zaczynając od godziny, w której pracownik rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy. Doba pracownicza jest jednostką rozliczeniową czasu pracy i kolejne doby pracownicze nie mogą się na siebie nakładać. Przy ustalaniu rozkładu czasu pracy należy pamiętać, aby godzina rozpoczęcia pracy w danej dobie przypadała po upływie 24 godzin, licząc od godziny rozpoczęcia pracy w poprzedniej dobie.
Doba pracownicza w omawianym przypadku rozpoczyna się o godz. 8.00 pierwszego dnia i kończy o godz. 8.00 następnego dnia. Rozkład czasu pracy może więc przewidywać pracę dopiero od godz. 8.00 następnego dnia, gdyż wówczas dla pracowników zaczyna się kolejna doba pracownicza. Zaplanowanie pracy w następnym dniu o wcześniejszej godzinie niż w dniu poprzednim oznacza rozpoczęcie pracy po raz drugi w tej samej dobie. Jeżeli w dniu następnym pracownik rozpoczął pracę o godz. 7.00, to w dalszym ciągu pracuje w tej samej dobie pracowniczej. Godzina, którą przepracuje od 7.00 do 8.00, jest godziną nadliczbową na skutek przekroczenia dobowego wymiaru czasu pracy. Natomiast planowanie pracy w godzinach nadliczbowych jest niedopuszczalne.
Możliwość wydłużenia dobowego wymiaru czasu pracy w systemie równoważnym do 12 godzin nie uprawnia pracodawcy do stosowania rozkładu, w którym pracę rozpoczyna się dwukrotnie w tej samej dobie pracowniczej.
W przedstawionym przypadku pracownicy pracowali 8 godzin, a mogą do 12 godzin na dobę, czyli nie przekroczyli maksymalnego wymiaru czasu pracy. Praca byłaby jednak wykonywana w ramach tej samej doby pracowniczej dwukrotnie i przekroczyłaby wymiar czasu pracy przewidziany w rozkładzie czasu pracy na dany dzień.
Podstawa prawna:
- art. 128 art. 135 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz. 675