Konsekwencje składkowo-podatkowe świątecznych prezentów dla pracowników

W zakładach pracy przyjęło się także organizowanie różnego rodzaju imprez świątecznych, takich jak mikołajki czy tradycyjna firmowa Wigilia. Organizacja tych imprez powoduje powstanie dodatkowych obciążeń składkowo-podatkowych zarówno po stronie pracownika, jak i pracodawcy.

Świadczenia rzeczowe i bony towarowe

Rozważając zakres obciążeń podatkowo-składkowych od świadczeń rzeczowych wręczanych pracownikom, należy zwrócić uwagę na następujące kwestie:

• z jakiego źródła będą finansowane prezenty,
• jaki rodzaj świadczenia chcemy podarować (np. czy będzie to paczka czy bon towarowy),
• jaka będzie wartość prezentu.

Od ww. kwestii zależy, czy prezent świąteczny będzie obciążony podatkiem dochodowym od osób fizycznych i czy od wartości takiego prezentu trzeba będzie potrącić składki na ubezpieczenia społeczne i na ubezpieczenie zdrowotne.

Świadczenia rzeczowe dla pracowników mogą być finansowane z różnych źródeł, tj. z:

• zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (zfśs),
• funduszy związków zawodowych,
• funduszu socjalno-bytowego,
• środków obrotowych firmy.

Świadczenia rzeczowe dla pracowników z zfśs i funduszy związkowych

Fundusz socjalny jest tworzony w celu spełniania przez pracodawcę obowiązków wobec pracowników w zakresie działalności socjalnej.

Na podstawie ustawy o zfśs uprawnionymi do korzystania ze środków zfśs są:

• pracownicy i ich rodziny,
• emeryci i renciści – byli pracownicy oraz ich rodziny.

Pracodawca w regulaminie zfśs może rozszerzyć krąg osób uprawnionych do korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych z funduszu socjalnego np. o:

• zleceniobiorców,
• wykonawców dzieła,
• byłych pracowników niebędących emerytami lub rencistami itp.

Świadczenia finansowane z zfśs są zwolnione ze składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, jeśli otrzymali je pracownicy lub zleceniobiorcy. Natomiast z podatku dochodowego od osób fizycznych zwolniona jest tylko część świadczeń przyznanych pracownikom. Zwolnienie nie dotyczy zleceniobiorców ani wykonawców umów o dzieło.

WAŻNE!

Od 1 sierpnia 2010 r. od świadczeń z zfśs przyznanych zleceniobiorcom nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Zwolnienie z opłacania składek obejmuje pełną wartość świadczenia z zfśs. Nie ma w tym przypadku żadnych limitów (§ 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz art. 81 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych).

Pracodawca czy zleceniodawca, który zdecyduje się na podarunki z zfśs, musi zwrócić uwagę na to, aby przyznawane świadczenia nie były tej samej wartości. Zwolnienie ze składek i z podatku obejmuje bowiem wyłącznie wartość tych świadczeń, które mogą być wypłacone z zfśs, czyli świadczeń o charakterze socjalnym, gdy kryterium ich przyznawania jest sytuacja życiowa, materialna i rodzinna poszczególnych uprawnionych.

Jeśli pracodawca wypłaci ze środków zfśs świadczenia, które nie spełniają warunków realizacji działalności socjalnej (np. wszyscy uprawnieni otrzymają świadczenia w jednakowej wysokości), wartość tych świadczeń nie będzie zwolniona ze składek ani z podatku.

Świadczenia pieniężne i rzeczowe z funduszy związków zawodowych, które pracownik otrzymał bezpośrednio od związku, nie podlegają składkom. Gdyby jednak były przekazywane (wypłacane) pracownikom za pośrednictwem pracodawcy, to trzeba je uwzględnić w podstawie wymiaru składek ZUS.

Natomiast zwolnienie z podatku dochodowego obejmuje wartość świadczeń – rzeczowych i pieniężnych – otrzymanych przez pracownika, sfinansowanych w całości ze środków zfśs lub funduszy związków zawodowych – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł (art. 21 ust. 1 pkt 67 updof).

WAŻNE!

Zwolniona z podatku jest wartość rzeczowych i pieniężnych świadczeń przyznanych pracownikowi z zfśs lub z funduszy związkowych do łącznej wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł.

Świadczenia rzeczowe to różnego rodzaju paczki czy koszyki prezentowe. Jak wynika z interpretacji indywidualnej dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 22 czerwca 2010 r. (sygn. ILPB1/415–367/10–2/TW) i dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 8 stycznia 2010 r. (sygn. ITPB2/415–824/09/MK), świadczenia rzeczowe sfinansowane z zfśs i zwolnione z podatku do kwoty 380 zł rocznie to także karnety wstępu na basen, siłownię czy zajęcia fitness, jak również bilety wstępu do kina czy teatru. Istotne jest, że rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi. Zatem wręczone pracownikowi prezenty w takiej postaci należy w całości uwzględnić w podstawie wymiaru zaliczki na podatek, bez względu na ich wartość i źródło finansowania.

Janina K. wychowuje samotnie dwoje dzieci. W grudniu 2011 r. otrzyma w prezencie świątecznym od pracodawcy paczki dla dzieci sfinansowane z zfśs o łącznej wartości 400 zł i bon na zakupy w hipermarkecie o wartości 300 zł. Pracownica ma prawo do podstawowych kosztów uzyskania przychodów (kup) i złożyła PIT-2. Wynagrodzenie zasadnicze Janiny K. wynosi 1500 zł miesięcznie. Janinie K. należy doliczyć do podstawy opodatkowania kwotę 320 zł, tj. wartość paczek zwolnionych z podatku i pełną wartość bonu na zakupy: (400 zł – 380 zł) + 300 zł = 320 zł. Wynagrodzenie Janiny K. obliczamy w następujący sposób:

• podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne: 1500 zł,
• suma składek na ubezpieczenia społeczne finansowanych przez pracownika: 1500 zł x 13,71%* = 205,65 zł,
• podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne: 1500 zł – 205,65 zł = 1294,35 zł,
• składka na ubezpieczenie zdrowotne: 1294,35 zł x 9% = 116,49 zł,
• składka na ubezpieczenie zdrowotne do odliczenia od podatku: 1294,35 zł x 7,75% = 100,31 zł,
• koszty uzyskania przychodu: 111,25 zł,
• podstawa opodatkowania: (1500 zł + 320 zł) – (205,65 zł + 111,25 zł) = 1503,10 zł; po zaokrągleniu 1503 zł,
• podatek 18%: (1503 zł x 18%) – 46,33 zł = 224,21 zł,
• podatek do odprowadzenia: 224,21 zł – 100,31 zł = 123,90 zł; po zaokrągleniu 124 zł,

razem potrącenia: 205,65 zł + 116,49 zł + 124 zł = 446,14 zł.

Wynagrodzenie do wypłaty (netto): 1500 zł – 446,14 zł = 1053,86 zł.

* W celu przejrzystości obliczeń, składki na ubezpieczenia społeczne zostały naliczone łącznie.

Dla pracodawcy, który sfinansował prezenty dla pracowników ze środków zfśs, kosztem są wyłącznie odpisy na zfśs, a nie wydatki finansowane z tego funduszu. Gdyby pracodawca zaliczył w koszty również wydatki z zfśs, to takie działanie spowodowałoby bezpodstawne zawyżenie kosztów uzyskania przychodów z działalności.

Świadczenia z zfśs lub funduszy związkowych

Świadczenia dla zleceniobiorców i wykonawców umów o dzieło

W przypadku umów zlecenia i umów o dzieło powstają wątpliwości, czy świadczenia socjalne w ogóle można zakwalifikować do przychodów z tych umów. Zgodnie bowiem z art. 13 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami ze zlecenia lub umowy o dzieło są przychody z tytułu działalności wykonywanej osobiście. Definicja tych przychodów wydaje się zatem węższa niż definicja przychodów pracowników, do których w zasadzie zaliczamy wszystko, co pracodawca wypłacił bądź postawił do dyspozycji pracownikowi w danym miesiącu. Jeżeli świadczenia socjalne przyznane zleceniobiorcom są przychodami z innych źródeł, a nie przychodami z umów zleceń, oznaczałoby to, że nigdy nie podlegały one składkom (składek nie opłaca się od przychodów, które zostały osiągnięte z tytułów nieobjętych ubezpieczeniami).

W tej sprawie wypowiedziało się Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na pytanie redakcji „Monitora prawa pracy i ubezpieczeń”: (...) Ogólną definicję przychodów zawiera art. 11 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”. Zgodnie z tą regulacją, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14–15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Na podstawie art. 13 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy, za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się przychody z tytułu wykonywania usług, na postawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:

a) osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,

b) właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora – jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie na potrzeby związane z tą nieruchomością

– z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w pkt 9.

Z cytowanych przepisów wynika, iż do przychodów, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy, należy zaliczyć wszelkie otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, związanych z wykonywaniem usług na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło. Ograniczenie pojęcia „przychodu” z art. 13 pkt 8 jedynie do wynagrodzenia wynikającego z umowy zlecenia lub umowy o dzieło byłoby sprzeczne z literalnym brzmieniem przepisu i intencją ustawodawcy.

W konsekwencji, wartość świadczeń wymienionych w wystąpieniu, otrzymanych przez podatnika z tytułu umowy zlecenia (umowy o dzieło) łączącej go z podmiotem, o którym mowa w art. 13 pkt 8 ustawy, należy zakwalifikować do przychodów wymienionych w tym przepisie.

Powyższe pismo potwierdza zatem, że świadczenia socjalne wypłacone zleceniobiorcom stanowią przychód z umowy zlecenia. Przychód ten jest zwolniony ze składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne na podstawie § 2 ust. 1 pkt 19, 20 i 22 w zw. z § 5 ust. 2 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Natomiast w przypadku wykonawców umów o dzieło w ogóle nie powstaje przychód podlegający oskładkowaniu, ponieważ nie ma tytułu do ubezpieczeń (umowa o dzieło nie stanowi tytułu do ubezpieczeń).

Przychód osiągnięty z umów zlecenia i umów o dzieło w postaci świadczeń o charakterze socjalnym stanowi jednak podstawę opodatkowania.

Świadczenia z funduszu socjalno-bytowego

Fundusz socjalno-bytowy może zostać utworzony w zakładzie pracy, w którym nie ma obowiązku tworzenia zfśs. Świadczenia przyznane pracownikom oraz zleceniobiorcom z funduszu utworzonego na cele socjalno-bytowe na podstawie układu zbiorowego pracy u pracodawców, którzy nie tworzą zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, są zwolnione z oskładkowania. Zwolnienie ze składek jest w tym przypadku – w przeciwieństwie do świadczeń finansowanych z zfśs – ograniczone kwotowo do wysokości nieprzekraczającej rocznie kwoty odpisu podstawowego, określonej w art. 5 ust. 2 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.

Wysokość odpisu podstawowego na zfśs w 2011 r.

Należy przyjąć, że świadczenia przyznane zleceniobiorcom z funduszu socjalno-bytowego są zwolnione ze składek, gdy ich wartość nie przekracza kwoty odpisu podstawowego w wysokości 1093,93 zł.

Od świadczeń sfinansowanych z funduszu socjalno-bytowego trzeba jednak opłacać podatek niezależnie od tego, czy zostały przyznane pracownikom czy zleceniobiorcom.

Do tej pory organy skarbowe niejednolicie wypowiadają się co do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów różnych świadczeń mających za podstawę ich wypłacania układy zbiorowe pracy.

Mimo że tzw. fundusz socjalno-bytowy ma funkcjonować na podstawie postanowień układu zbiorowego pracy, który jest aktem normatywnym i źródłem prawa pracy, to jednak wydaje się zasadne uzyskanie w tym zakresie stanowiska właściwego organu skarbowego. Pracodawca może wystąpić o indywidualną interpretację przepisów prawa podatkowego. Chodzi przede wszystkim o ustalenie, czy wydatki pracodawcy na utworzenie takiego funduszu w drodze układu będą uznane, po rezygnacji z tworzenia zfśs, za koszt podatkowy firmy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Świadczenia świąteczne sfinansowane z funduszu socjalno-bytowego (utworzonego u pracodawcy, który zrezygnował z zfśs)

Świadczenia sfinansowane ze środków obrotowych pracodawcy

Firmy mogą pokrywać wydatki na świąteczne prezenty dla pracowników i zleceniobiorców ze środków obrotowych firmy.

Wartość takiego prezentu (bez znaczenia, czy będzie to paczka czy bon towarowy) w całości stanowi podstawę do obliczenia i potrącenia składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, a także zaliczki na podatek dochodowy.

Zatrudnione osoby mogą otrzymać prezenty o równej wartości, bez konieczności oceny ich sytuacji materialnej, życiowej i rodzinnej.

Jeśli pracodawca lub zleceniodawca zdecyduje się na finansowanie świątecznych prezentów dla swoich pracowników z bieżących środków finansowych firmy, poniesione wydatki może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Pracownik otrzymał prezenty dla dzieci i świąteczny bon towarowy o łącznej wartości 700 zł. Pracodawca nie tworzy zfśs. Prezenty zostały sfinansowane ze środków obrotowych firmy. Pracownik otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze w kwocie 1500 zł, ma prawo do podstawowych kosztów uzyskania przychodów i złożył PIT. Pracownikowi należy doliczyć zarówno do podstawy obliczenia składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, jak i do podstawy opodatkowania całą wartość otrzymanych świadczeń (700 zł):

• podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne: 1500 zł + 700 zł = 2200 zł,
• składki na ubezpieczenia społeczne pracownika: 2200 zł x 13,71%* = 301,62 zł,
• podstawa składki na ubezpieczenie zdrowotne: 2200 zł – 301,62 zł = 1898,38 zł,
• składka na ubezpieczenie zdrowotne: 1898,38 zł x 9% = 170,85 zł,
• składka na ubezpieczenie zdrowotne do odliczenia od podatku: 1898,38 zł x 7,75% = 147,12 zł,
• koszty uzyskania przychodu: 111,25 zł,
• podstawa opodatkowania: 2200 zł – 301,62 zł – 111,25 zł = 1787,13 zł; po zaokrągleniu 1787 zł,
• podatek naliczony 18%: (1787 zł x 18%) – 46,33 zł = 275,33 zł,
• podatek do odprowadzenia do US: 275,33 zł – 147,12 zł = 128,21 zł; po zaokrągleniu 128 zł,

razem potrącenia: 301,62 zł + 170,85 zł + 128 zł = 600,47 zł.

Wynagrodzenie w wysokości netto: 1500 zł – 600,47 zł = 899,53 zł.

* W celu przejrzystości obliczeń, składki na ubezpieczenia społeczne zostały naliczone łącznie.

Świadczenia świąteczne finansowane ze środków obrotowych pracodawcy

Mieszany charakter finansowania prezentów świątecznych

Przyznanie pracownikom lub zleceniobiorcom świadczenia finansowanego częściowo z zfśs, a częściowo ze środków obrotowych firmy należy rozliczyć analogicznie według zasad właściwych dla źródeł finansowania tych świadczeń w zakresie składek ZUS. Oznacza to, że część świadczenia sfinansowana z zfśs jest zwolniona ze składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, a od części sfinansowanej ze środków obrotowych firmy należy naliczyć i opłacić składki.

W tym przypadku nie ma zastosowania zwolnienie z podatku do kwoty 380 zł rocznie, bo świadczenie nie zostanie w całości sfinansowane ze środków zfśs lub z funduszy związków zawodowych.

WAŻNE!

Przyznane pracownikowi świadczenia rzeczowe i pieniężne są zwolnione z podatku do łącznej kwoty 380 zł w roku podatkowym, pod warunkiem że w całości zostały sfinansowane ze środków zfśs lub funduszy związków zawodowych.

Pracownik otrzymał paczkę świąteczną o wartości 300 zł. Paczka została w części sfinansowana z zfśs (100 zł), a reszta została pokryta ze środków obrotowych firmy (200 zł). W tym roku pracownik nie otrzymał jeszcze żadnego świadczenia z zfśs. W takim przypadku część wartości paczki, czyli 100 zł, jest zwolniona ze składek, a pozostała wartość, sfinansowana ze środków obrotowych w wysokości 200 zł, musi zostać doliczona do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Pracownik otrzymuje stałe wynagrodzenie 1500 zł brutto, ma prawo do zwykłych kosztów uzyskania przychodów i złożył PIT-2. Po otrzymaniu paczki wynagrodzenie pracownika powinno zostać rozliczone następująco:

• podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne: 1500 zł + 200 zł (wartość paczki sfinansowana ze środków obrotowych) = 1700 zł,
• składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika: 1700 zł x 13,71%* = 233,07 zł,
• podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne: 1700 zł – 233,07 zł = 1466,93 zł,
• składka na ubezpieczenie zdrowotne: 1466,93 zł x 9% = 132,02 zł,
• składka na ubezpieczenie zdrowotne do odliczenia od podatku: 1466,93 zł x 7,75% = 113,69 zł,
• koszty uzyskania przychodu: 111,25 zł,
• podstawa opodatkowania: (1500 zł + 300 zł) – (233,07 zł + 111,25 zł) = 1455,68 zł; po zaokrągleniu 1456 zł,
• podatek naliczony 18%: (1456 zł x 18%) – 46,33 zł = 215,75 zł,
• podatek do odprowadzenia do US: 215,75 zł – 113,69 zł = 102,06 zł; po zaokrągleniu 102 zł,

razem potrącenia: 233,07 zł + 132,02 zł + 102 zł = 467,09 zł.

Wynagrodzenie w wysokości netto: 1500 zł – 467,09 zł = 1032,91 zł.

* W celu przejrzystości obliczeń, składki na ubezpieczenia społeczne zostały naliczone łącznie.

Byli pracownicy – emeryci i renciści

Prezenty świąteczne dla byłych pracowników – emerytów i rencistów podlegają odmiennym przepisom podatkowym oraz ubezpieczeniowym niż świadczenia dla pracowników.

Pracodawca lub związek zawodowy mogą ufundować prezent świąteczny swojemu byłemu pracownikowi, będącemu emerytem lub rencistą, z dowolnie wybranego źródła finansowania. Jeśli zdecydują się na taki gest, wartość tych świadczeń nie będzie podlegała składkom na ubezpieczenia społeczne ani zdrowotne, ponieważ status emeryta lub rencisty nie jest tytułem do ubezpieczeń.

Wartość prezentu podarowanego byłemu pracownikowi jest zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych, jeśli w roku podatkowym nie przekroczy kwoty 2280 zł (art. 21 ust. 1 pkt 38 updof).

WAŻNE!

Limit zwolnienia z podatku w wysokości 2280 zł obejmuje wszystkie świadczenia przekazane emerytom w roku podatkowym.

Z podatku dochodowego są także zwolnione świadczenia rzeczowe (w naturze) lub ekwiwalenty pieniężne w zamian za te świadczenia, przysługujące na podstawie odrębnych przepisów członkom rodzin zmarłych pracowników oraz zmarłych emerytów i rencistów – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł (art. 21 ust. 1 pkt 92 updof). Również bony towarowe wydane osobom z tych dwóch grup są zwolnione z opodatkowania.

Od nadwyżki ponad kwotę zastrzeżoną w ustawie były pracodawca ma obowiązek potrącić i odprowadzić do urzędu skarbowego zryczałtowany podatek w wysokości 10% (art. 30 ust. 1 pkt 4 updof). Gdy przedmiotem świadczenia nie są pieniądze, były pracownik – emeryt lub rencista ma obowiązek wpłacić byłemu pracodawcy kwotę należnego zryczałtowanego podatku przed otrzymaniem świadczenia (art. 41 ust. 7 pkt 2 updof). Jeśli więc emeryt (rencista) nie wpłaci równowartości podatku naliczonego od wartości świadczenia rzeczowego, pracodawca w ogóle nie powinien przekazać mu podarunku.

Pieniądze zamiast prezentów

Pracodawcy dla swoich pracowników coraz chętniej wybierają pieniądze jako formę prezentu wypłacając np. premie świąteczne lub noworoczne. Tego rodzaju wypłaty stanowią dla pracowników przychód ze stosunku pracy.

Pieniądze ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach zfśs, a także wypłacone bezpośrednio pracownikom z funduszy związkowych, są zwolnione ze składek. W pozostałych przypadkach taka wypłata stanowi podstawę do naliczenia i odprowadzenia składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Co do zasady, przekazane pieniądze podlegają opodatkowaniu. Wyjątek stanowią wypłaty sfinansowane z zfśs lub z funduszy związków zawodowych. Od 1 stycznia 2009 r. świadczenia pieniężne są zwolnione z podatku, jeżeli łączna wartość świadczeń rzeczowych i pieniężnych w roku podatkowym nie przekroczy kwoty 380 zł.

W aspekcie byłych pracowników – emerytów i rencistów oraz zleceniobiorców do wręczanych im świadczeń pieniężnych mają zastosowanie analogicznie zasady stosowane przy opisanych wyżej świadczeniach rzeczowych.

WAŻNE!

Od 1 stycznia 2009 r. zwolniona z podatku, oprócz świadczeń rzeczowych, jest również wartość pieniężnych świadczeń przyznanych pracownikowi z zfśs lub z funduszy związkowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł.

Przyjęcie wigilijne, impreza mikołajkowa

Imprezy dla pracowników organizowane z okazji świąt nie powinny być finansowane z zfśs, gdyż nie spełniają celu, dla jakiego fundusz ten został utworzony – wsparcia pracowników znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej (socjalno-bytowego). Wydatki poniesione w związku z organizacją Wigilii lub imprezy mikołajkowej powinny zatem zostać pokryte ze środków obrotowych firmy.

Udział w imprezie świątecznej może powodować dla pracownika powstanie przychodu do opodatkowania. Niektóre urzędy skarbowe stoją na stanowisku, a nawet wymagają od pracodawcy, aby wyliczył on wartość świadczenia, jakie dany pracownik otrzymał w wyniku udziału w imprezie. Aby wyliczyć tę wartość, Urząd Skarbowy Poznań-Grunwald w interpretacji indywidualnej z 4 sierpnia 2006 r. (sygn. AD-III/415–40/2006) radzi, aby sporządzić listę uczestników takiego spotkania, a kwotę wydatków poniesionych na jego organizację podzielić równo na liczbę uczestników.

Wydaje się, że nie jest to właściwe rozwiązanie, ponieważ prowadzi do opodatkowania przychodu hipotetycznego, a nie faktycznie osiągniętego przez podatnika (pracownika). Niestety, organy podatkowe najczęściej zajmują przedstawione, niekorzystne dla podatnika stanowisko, mimo że we wcześniejszych latach Ministerstwo Finansów w piśmie z 30 sierpnia 1995 r. (PO 5/1–3157/0650/95) przyznało, że jeżeli wydatki na imprezy o charakterze integracyjnym nie są imiennie adresowane do podatnika (niezindywidualizowane), nie mogą stanowić dla pracownika przychodu i nie podlegają opodatkowaniu. Skoro takie wydatki nie są przychodem, to również nie może być mowy o składkach na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Jeżeli jednak istnieje możliwość wyliczenia kwoty wydatków poniesionych na konkretnego pracownika, wówczas kwota ta stanowi przychód pracownika i jest opodatkowana i oskładkowana.

Inaczej jest w przypadku tego rodzaju świadczeń otrzymanych od byłego pracodawcy przez emeryta lub rencistę. Są one zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych do kwoty nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł (art. 21 ust. 1 pkt 38 updof).

Wydatki poniesione na organizację imprezy wigilijnej mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodu, jeśli zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów. Interpretacja tego przepisu wielokrotnie stawała się przyczyną dyskusji i sprzecznych rozstrzygnięć urzędów skarbowych, które nie akceptowały wydatków poniesionych przez pracodawcę na cele organizacji imprez świątecznych, integracyjnych lub innych rekreacyjno-sportowych jako kosztów uzyskania przychodów. Argumentowały swój pogląd tym, że takie wydatki nie mają związku z osiąganiem przychodu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 13 lutego 2007 r. (sygn. akt III SA/Wa 4283/06) orzekł, że wydatki na organizację imprez firmowych można zaliczyć do kosztów, ale należy zwrócić szczególną uwagę na to, aby taka impreza miała charakter integracyjny. W tym samym orzeczeniu sąd uznał, że organizacja spotkań wigilijnych niezwiązanych z imprezą integracyjną nie ma związku z osiąganiem przychodu i nie może być kosztem dla pracodawcy. Aby zatem taki wydatek został uznany za koszt uzyskania przychodu, należy połączyć spotkanie wigilijne lub imprezę mikołajkową z imprezą integracyjną.

Podstawa prawna:

• art. 3, art. 5 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz.U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 ze zm.),
• art. 21 ust. 1 pkt 38, pkt 67, pkt 92, art. 22, art. 30, art. 41 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.),
• art. 15 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.),
• art. 81 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 ze zm.),
• § 2 ust. 1 pkt 19, pkt 20 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. Nr 161, poz. 1106 ze zm.),
• art. 6 –14 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.),
• obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 18 lutego 2011 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w 2010 r. i w drugim półroczu 2010 r. (M.P. Nr 15, poz. 156).