Rodacy podejmujący pracę za granicą najchętniej wybierają spośród 3 najpopularniejszych form zatrudnienia: zatrudnienie przez agencję rekrutacyjną, zatrudnienie przez agencję pracy tymczasowej (delegowanie) lub zatrudnienie bezpośrednio u zagranicznego pracodawcy. Część osób decyduje się także na założenie własnej działalności w obcym kraju, choć jest to na pewno zdecydowanie trudniejsze dla osób rozpoczynających przygodę w pracy za granicą. Na tą formę decyduje się sporo Polaków, którzy już długo pracują w Niemczech.
Wiele osób wybiera także wyjazd do pracy „na czarno”, my jednak z całą stanowczością odradzamy tego typu eksperymenty. Choć na początku korzyści wydają się większe niż w przypadku legalnej pracy, należy pamiętać, że nielegalna praca jest zawsze niebezpieczna i nie daje żadnych możliwości obrony i dochodzenia swoich praw.
Polecamy: Dokumentacja kadrowa. Wzory dokumentów i wyjaśnienia
Przyjrzyjmy się zatem najczęstszym legalnym formom zatrudnienia za granicą:
- Zatrudnienie przez agencję pośrednictwa pracy (tzw. agencję rekrutacyjną)
Agencje rekrutacyjne to firmy, które zajmują się kojarzeniem kandydatów z poszukujących ich pracodawcami, dla których wykonują cały proces rekrutacji. Są to podmioty pośredniczące, które działają w ramach obowiązującego prawa. Agencja posiadając wiele zleceń od swoich klientów może przedstawić kandydatowi oferty pracy pochodzące od wielu pracodawców, dzięki czemu może on wybrać tą najbardziej atrakcyjną i odpowiadającą jego kwalifikacjom. Kandydat z agencją podpisuje umowę o skierowanie do pracy, w której znaleźć się muszą następujące elementy:
· pełna nazwa zagranicznego pracodawcy, u którego kandydat będzie pracował
· daty zatrudnienia
· rodzaj wykonywanej pracy
· stanowisko
· zakres obowiązków do wykonania
· wynagrodzenie i sposób jego wypłacania
· dodatki do wynagrodzenia
· świadczenia socjalne przysługujące pracownikowi
· inne zobowiązania stron (m.in. odpowiedzialność w przypadku nie podjęcia pracy)
Podsumowując, w tej umowie zawarte muszą być wszystkie szczegóły dotyczące przyszłej pracy, ale warto pamiętać, że nie jest to umowa o pracę, a agencja rekrutacyjna nie jest pracodawcą (więc także nie wypłaca wynagrodzenia). Agencja pośrednicząca zgodnie z prawem nie może pobierać od kandydatów żadnych opłat za znalezienie pracy. Ustawa określa wyjątki, w których dozwolone są opłaty dla agencji – jest to opłata za wydanie wizy, tłumaczenia dokumentów, badania lekarskie, dojazd/powrót osoby skierowanej do pracy.
Ta forma zatrudnienia jest korzystna dla osób, które mają już jakieś, nawet nieduże, doświadczenia w pracy za granicą lub zapoznały się z warunkami zatrudnienia w obcym kraju, ponieważ po przyjeździe na miejsce muszą podpisać umowę z zagranicznym pracodawcą.
- Zatrudnienie przez agencję pracy tymczasowej (tzw. delegowanie)
Ta forma jest zdecydowanie najlepsza dla osób rozpoczynających pracę poza Polską, ze względu na fakt, że naszym pracodawcą będzie polska firma i w tym języku będziemy załatwiać wszelkie formalności. Do zadań agencji pracy tymczasowej należy bowiem rekrutacja, zatrudnienie i wysyłanie do pracy za granicę do swojego klienta. Agencja odpowiada także za rozliczenie pracownika z wykonanej pracy i wypłatę wynagrodzenia.
Wszelkie sprawy formalne załatwia się z agencją w Polsce, podpisuje się polską umowę o pracę, a pracownikowi odprowadzane są wszelkie składki do polskiego ZUS-u. Jedyną różnicą pomiędzy zatrudnieniem przez agencję pracy a tradycyjnym zatrudnieniem jest fakt, że osoba oddelegowana wykonuje swoją pracę za granicą, u zagranicznego pracodawcy, którego prawo nazywa „pracodawcą użytkownikiem”.
Zatrudnienie przez agencję pracy tymczasowej niesie za sobą wiele dodatkowych korzyści – to ten podmiot organizuje zakwaterowanie oraz transport do pracy, a zdarza się, że również je opłaca. Ta forma pracy jest w pełni legalna, ponieważ jest uregulowana przez polskie i unijne ustawodawstwo. Nie do przecenienia jest również fakt, że pracownik ma ciągły dostęp do pracodawcy w swoim języku, co zdecydowanie lepiej wpływa na możliwości kontaktu.
- Bezpośrednie zatrudnienie u zagranicznego pracodawcy
Na bezpośrednie zatrudnienie za granicą zazwyczaj decydują się osoby, które niejednokrotnie wyjeżdżały już do pracy poza Polskę. Mają niezbędne doświadczenie, a także znają język kraju, do którego się udają. To ważne, aby móc spokojnie oraz z pełną wiedzą o swoich prawach pracować za granicą.
Zatrudnienie w zagranicznej firmie zobowiązuje bowiem do przestrzegania przepisów prawa pracy obowiązujących w danym kraju. Wymaga również załatwiania wszelkich formalności samodzielnie, takich jak poszukiwanie pracy, negocjowanie warunków i formy zatrudnienia oraz wynagrodzenia, organizacja zakwaterowania czy dojazdu do pracy. Do tej listy dochodzi także rozliczenie się z wykonanej pracy przed zagranicznym urzędem skarbowym i odprowadzenie podatku. W wielu krajach zachodniej Europy, takich jak Niemcy czy Holandia lub Belgia to na pracowniku leży obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenie zdrowotne i wybór ubezpieczyciela spośród wielu podmiotów funkcjonujących na rynku. Warto pamiętać, że zawsze można zwrócić się o pomoc do polskiego konsulatu i innych organizacji polonijnych, jednak znajomość języka kraju, do którego się wyjeżdża jest w tym przypadku niezastąpiona.