Zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej już od 1 stycznia 2019 r. dotychczasową ustawę o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, zastąpi nowa ustawa o rynku pracy. Projekt nowych regulacji kładzie nacisk m.in. na zwiększenie efektywności działania urzędów pracy czy też aktywizację długotrwale bezrobotnych. Ponadto, zmianom ulegną także zasady korzystania z form pomocy dla bezrobotnych, takich jaki:
- bon szkoleniowy,
- bon stażowy,
- bon na zasiedlenie.
Brak ograniczenia wiekowego
Najważniejszą różnicą między poprzednim a nowym uregulowaniem kwestii dostępu do wspomnianych wcześniej form pomocy jest brak jakiegokolwiek ograniczenia wiekowego. Dotychczas wsparcie w postaci bonu szkoleniowego, stażowego czy bonu na zasiedlenie przysługiwało tylko bezrobotnym do 30 roku życia. Już od 1 stycznia 2019 r. wniosek o skorzystanie z takiej formy pomocy będzie mógł złożyć każdy bezrobotny. Rozwiązanie takie ma zmobilizować wszystkich niepracujących do większej aktywności.
Bon szkoleniowy – zmiana szczegółów finansowania
Nowe przepisy mają rozszerzyć zakres zastosowania bonu i szkoleniowego. Zgodnie z projektem nowej ustawy w ramach tego bonu powiatowy urząd pracy finansuje bezrobotnemu:
- należność dla instytucji szkoleniowej za realizację jednego lub kilku szkoleń – w formie wpłaty na rachunek bankowy instytucji szkoleniowej;
- koszty potwierdzenia nabycia wiedzy i umiejętności lub koszty uzyskania dokumentów potwierdzających nabycie wiedzy i umiejętności – w formie wpłaty na konto instytucji świadczącej te usługi – jest to kategoria dotychczas niewyszczególniona.
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przewiduje też liczne modyfikacje w zakresie tego co i w jakim wymiarze pokrywa bon szkoleniowy.
Po pierwsze, od tej pory koszty przejazdu i zakwaterowania, a także koszty badań lekarskich i psychologicznych nie będą ujmowane w bonie, tylko będą finansowane na zasadach uregulowanych wspólnie dla różnych form pomocy udzielanej przez urzędy pracy. Ponadto, w celu ujednolicenia zasad wsparcia, wprowadzono limity na działania finansowane w ramach bonu. W związku z tym realizacja szkoleń będzie opłacana do wysokości 300% przeciętnego wynagrodzenia, z kolei koszty potwierdzenia nabycia wiedzy i umiejętności lub uzyskania dokumentu potwierdzającego nabycie wiedzy i umiejętności będą finansowane do wysokości przeciętnego wynagrodzenia. W tej chwili szkolenia finansowane są do wysokości 100% przeciętnego wynagrodzenia i obejmują koszty wszelkich badań, limit został więc znaczenie zwiększony.
Niemniej jednak w celu uniknięcia zawyżania kosztów szkoleń realizowanych w ramach bonu zastrzeżono, że cena usług finansowanych w ramach tej formy wsparcia nie może być rażąco wyższa od cen podobnych usług oferowanych na rynku.
Bon stażowy – przepisy mają być uproszczone
Oprócz zniesienia ograniczenia wiekowego dla bonu stażowego, ministerstwo zadeklarowało dążenie do uproszczenia przepisów z zakresu bonu stażowego. W tym celu ujednolicono zasady realizacji staży w ramach bonu i poza bonem poprzez bezpośrednie określenie i wskazanie przepisów regulujących organizację stażu w tej samej ustawie. Wg projektu nowej ustawy bon stażowy to narzędzie, stanowiące gwarancję zawarcia umowy o organizację stażu ze wskazanym przez bezrobotnego organizatorem stażu. Niestety brak informacji analogicznej do aktualnej ustawy - czy w ramach bonu opłacane są koszty przejazdu do i z miejsca odbywania stażu oraz koszty niezbędnych badań lekarskich i psychologicznych. Projektodawca, zrezygnował także z premii finansowej dla pracodawcy za zatrudnienie stażysty po ukończeniu programu.
Bon na zasiedlenie – doprecyzowanie przepisów
Ogólnie rzecz ujmując, nowe regulacje w zakresie bonu na zasiedlenie w dużej mierze nawiązują do dotychczasowej ustawy i jedynie w niektórych aspektach uściślają myśl dotychczasowej ustaw. Wysokość bonu nadal będzie wynosić maksymalnie 200% przeciętnego wynagrodzenia. Ponownie będzie przysługiwał, jeżeli odległość od miejsca dotychczasowego zamieszkania do miejscowości, w której bezrobotny zamieszka w związku z podjęciem pracy, wynosi co najmniej 80 km. Niemniej jednak projekt ministerstwa zawęża pojęcie zatrudnienia i precyzuje, że bon taki przysługuje w przypadku podjęcia pracy na podstawie umowy o pracę, spółdzielczej umowy o pracę lub umowy zlecenia.
Tak jak w aktualnej ustawie, bezrobotny, któremu został przyznany bon na zasiedlenie, jest obowiązany wykonywać pracę przez okres co najmniej 180 dni w okresie 240 dni liczonych od dnia zawarcia umowy z powiatowym urzędem pracy. Projektodawca chcąc, aby wsparcie kierowane było do osób bezrobotnych, które faktycznie wymagają interwencji ze strony państwa, wprowadził ograniczenia polegające na braku możliwości zaliczenia do wymaganego okresu zatrudnienia:
-
- okresu pracy u pracodawcy, u którego osoba była zatrudniona w okresie 180 dni przypadających bezpośrednio przed rejestracją jako bezrobotna;
- okresu pracy z tytułu, którego osoba osiągała wynagrodzenie lub przychód finansowany lub dofinansowany ze środków Funduszu Pracy;
- okresu pracy u pracodawcy lub przedsiębiorcy, który jest jego:
- małżonkiem,
- rodzicem,
- rodzeństwem,
- dzieckiem własnym lub przysposobionym, jego małżonka lub rodzeństwa.
Należy także wspomnieć, że w nowym projekcie zrezygnowano z bonu zatrudnieniowego, z uwagi na to, że skala jego wykorzystania wg projektodawcy na tle pozostałych bonów była stosunkowo niewielka.
Etap legislacyjny na dzień 01.08.2018 r.: Konsultacje publiczne
Podstawa prawna: Projekt ustawy o rynku pracy