Urlop wypoczynkowy
Zgodnie z art. 152 Kodeksu pracy pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego, którego zatrudniony nie może się zrzec. Urlop polega na zwolnieniu pracownika od świadczenia pracy w oznaczonym czasie. Powinien być wykorzystany w naturze, gdyż jego celem jest regeneracja fizyczna i psychiczna pracownika.
Uprawnienie pracodawcy do przerwania urlopu
Mimo iż wspomniany przepis zawiera sformułowanie „nieprzerwany urlop wypoczynkowy”, w innym miejscu Kodeksu pracy zezwala pracodawcy na przerwanie urlopu pracownika. Podczas urlopu pracownik co do zasady nie pozostaje w dyspozycji pracodawcy, jednak uprawnienie do przerwania urlopu ma charakter władczy. W świetle art. 167 Kodeksu pracy pracodawca ma prawo odwołać pracownika z urlopu wypoczynkowego. Jednak taka możliwość została przewidziana tylko wówczas, gdy obecności danego pracownika w zakładzie pracy wymagają okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu.
Zobacz również: Urlop w okresie wypowiedzenia
Wyjątkowe sytuacje
Pracownik może zostać odwołany z urlopu tylko w wyjątkowych sytuacjach. Po pierwsze, gdy jego obecność w zakładzie jest konieczna i niezbędna. Po drugie, występuje sytuacja powodująca konieczność tej obecności i nie była ona znana pracodawcy przed rozpoczęciem urlopu pracownika czy obecność ta jest konieczna ze względu na wystąpienie okoliczności nieprzewidzianych przed rozpoczęciem urlopu. Oceny potrzeby przerwania urlopu dokonuje pracodawca.
Wykonanie polecenia przez pracownika
Pracodawca nie musi podawać przyczyn odwołania pracownika z urlopu. Obowiązkiem zatrudnionego jest wykonanie polecenia – powrót do zakładu pracy i podjęcie pracy. Pracownik wykonuje polecenie nawet wówczas, gdy jest przekonany o tym, że pracodawca sobie bez niego poradzi bądź przerwanie urlopu jest nieuzasadnione. W przeciwnym razie, pracodawca może rozwiązać łączącą go z pracownikiem umowę o pracę. Dopiero w przypadku rozwiązania umowy o pracę z powodu niestawienia się w pracy po wezwaniu pracodawcy, zatrudniający będzie musiał udowodnić przed sądem pracy, że obecność pracownika w zakładzie pracy była niezbędna, a okoliczności, które uzasadniają przerwanie urlopu nie można było przewidzieć przed rozpoczęciem przez pracownika korzystania z urlopu wypoczynkowego. Na podstawie zebranych informacji sąd ocenia zasadność odwołania pracownika z urlopu.
WAŻNE!
Warto zaznaczyć, że zwrot pieniędzy należy się pracownikowi także w sytuacji kosztów poniesionych na zaplanowany, ale odwołany przez przełożonego urlop.
Polecamy również serwis: Odpowiedzialność, prawa i obowiązki
Pokrycie kosztów
W razie podjęcia decyzji o odwołaniu pracownika z urlopu po stronie pracodawcy występuje obowiązek pokrycia kosztów poniesionych przez pracownika. Wspomniane koszty muszą być bezpośrednio związane z odwołaniem z urlopu (np. opłata za niewykorzystany pobyt w hotelu, opłata za wycieczkę, koszt przejazdu z miejsca wypoczynku do miejsca pracy). Pracownik powinien przedstawić w zakładzie pracy dokumenty świadczące o poniesionych przez niego kosztach.
Pracodawca nie ma obowiązku zwrócić pracownikowi kosztów ewentualnych korzyści, które ten mógłby uzyskać, gdyby nie został odwołany z urlopu. Co więcej, pracownik nie może wymagać od pracodawcy, aby pokrył poniesione przez niego wydatki w wysokości, w jakiej zostały mu zwrócone przez biuro turystyczne czy innego organizatora wypoczynku.
Pracodawca powinien dokonać analizy kosztów, które będzie zmuszony pokryć i korzyści, jakie uzyska z powodu powrotu pracownika na swoje stanowisko.
Zadaj pytanie: Forum Kadry - Urlopy
Przykład
Pracownik pojechał na urlop nad morze, gdzie przez 2 tygodnie miał pracować jako kelner w restauracji. Otrzymał jednak telefon od pracodawcy z poleceniem przerwania urlopu i stawienia się w pracy w celu wykonywania obowiązków pracowniczych. Pracownik musi wypełnić polecenie pracodawcy. Pracodawca powinien zwrócić pracownikowi koszty poniesione w bezpośrednim związku z odwołaniem pracownika z urlopu, tj. koszty podróży do zakładu pracy, koszty zakwaterowania od dnia odwołania z urlopu. Pracodawca nie ma natomiast obowiązku wypłacenia pracownikowi równowartości wynagrodzenia, które zatrudniony otrzymałby, pracując pozostałą część urlopu jako kelner.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 Nr 21, poz. 94 z późn. zm.)