Przepisy prawa pracy nie odpowiadają wprost na to pytanie, należy jednak przyjąć, że udzielenie pracownicy urlopu okolicznościowego po urlopie macierzyńskim będzie zgodne z prawem.
Poruszony w pytaniu problem jest w praktyce bardzo kontrowersyjny. Znaczna część pracodawców uważa, że po urlopie macierzyńskim pracownicy nie przysługuje już prawo do wykorzystania urlopu okolicznościowego. Ponadto ich zdaniem jedynym przywilejem urlopowym dla młodej matki jest urlop macierzyński, a urlop okolicznościowy należy się tylko pracownikowi ojcu.
Należy jednak podkreślić, że takie stanowisko nie znajduje oparcia w obowiązującym prawie i jako sprzeczne z dobrem pracownika może być łatwo obalone (wszystkie przepisy prawa pracy powinny być w razie wątpliwości interpretowane na korzyść pracownika jako słabszej strony stosunku pracy). A zatem w tej sytuacji decydujące powinno być dla nas brzmienie przepisów, a te stanowią wyraźnie, że dwa dodatkowe dni wolne przysługują pracownikowi w razie urodzenia się jego dziecka. Pod pojęciem pracownika rozumiemy nie tylko ojca, ale również matkę dziecka. Przepisy nie dają więc możliwości, by różnicować sytuację matki i ojca dziecka.
Część pracodawców uważa, że musi istnieć związek przyczynowy pomiędzy urodzeniem się dziecka a wykorzystaniem wolnego i z tym zdaniem należy się zgodzić. W przypadku jednak pracownicy pierwszym możliwym momentem wykorzystania urlopu okolicznościowego są dni po zakończeniu urlopu macierzyńskiego. W zasadzie wszystkie czynności dokonywane po urlopie macierzyńskim również pozostają w związku z urodzeniem się dziecka, więc pracownica z łatwością może wykazać, że wykorzysta wolne na sprawy związane z urodzeniem i wychowaniem dziecka (może to być np. kontrola neurologiczna czy szczepienie). Nie ma więc podstaw, by pozbawiać pracujące matki tego przywileju. Nie można poważnie traktować również argumentu, że matki korzystają z urlopu macierzyńskiego, a zatem urlop okolicznościowy im się nie należy. Od stycznia 2010 r. także pracownicy mają prawo wykorzystać urlop ojcowski, a im pracodawcy bez problemu udzielają urlopu okolicznościowego. Należy zatem podkreślić, że w obecnym stanie prawnym pracodawca z pewnością nie naruszy prawa, jeśli udzieli pracownicy dwóch dni zwolnienia od pracy w związku urodzeniem się jej dziecka.
Podstawa prawna
- § 15 pkt 1 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy – Dz.U. nr 60, poz. 281; ost. zm. Dz.U. z 2007 r. nr 227, poz. 1678.