RADA
Jeżeli w obowiązujących w zakładzie przepisach wewnątrzzakładowych lub w umowie o pracę pracownika wyraźnie określono, że stawienie się w pracy (również w trakcie usprawiedliwionej nieobecności) po spożyciu alkoholu stanowi ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, mogą Państwo rozwiązać z tym pracownikiem umowę o pracę bez wypowiedzenia z jego winy. W przypadku braku takich postanowień pracodawca może zastosować ten tryb rozwiązania umowy o pracę tylko wówczas, gdy stawienie się pracownika w zakładzie po spożyciu alkoholu jest związane równocześnie z zakłóceniem porządku i spokoju w miejscu pracy.
UZASADNIENIE
Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika m.in. w razie ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych. Powszechnie obowiązujące przepisy prawa pracy nie zawierają wyczerpującego katalogu podstawowych obowiązków pracowniczych. Wymieniają tylko w art. 100 Kodeksu pracy kilka przykładowych takich obowiązków. Należy do nich m.in. przestrzeganie:
• czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy,
• regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku,
• zasad współżycia społecznego w zakładzie.
Również art. 211 Kodeksu pracy określa przykładowe podstawowe obowiązki pracownicze w zakresie bhp. Dlatego często katalog podstawowych obowiązków pracowniczych wynika z regulacji wewnątrzzakładowych, np. regulaminu pracy, i łączy się z charakterem zajmowanego stanowiska. Również umowa o pracę pracownika może określać inne podstawowe obowiązki pracownicze i stanowić, że ich naruszenie jest zagrożone dyscyplinarnym zwolnieniem z pracy.
Oceniając ciężar naruszenia obowiązków pracodawca powinien brać pod uwagę całokształt postępowania pracownika w trakcie jego zatrudnienia w zakładzie i w momencie popełnienia czynu. Powinien również uwzględniać stopień jego złej woli i rozmiar wyrządzonej nagannym zachowaniem szkody. Oceniając więc wagę naruszonego przez pracownika obowiązku, należy rozważać te zagadnienia odrębnie w każdym stanie faktycznym.
W omawianym przypadku należy ocenić, czy przyjście pracownika w dniu wykorzystywania urlopu wypoczynkowego w stanie po spożyciu alkoholu jest ciężkim naruszeniem podstawowych obowiązków pracowniczych. Zakładając, że zawarty w obowiązujących u Państwa przepisach wewnątrzzakładowych lub umowach o pracę katalog sytuacji, które stanowią ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków, nie przewiduje, że samo wejście pracownika na teren zakładu pracy po spożyciu alkoholu, w innym celu niż świadczenie pracy, jest ciężkim naruszeniem podstawowych obowiązków pracowniczych, należy przyjąć, że taka sytuacja nie stanowi przyczyny zwolnienia dyscyplinarnego. Pracownik bowiem jest w stanie po spożyciu alkoholu w swoim czasie wolnym. Ponadto może sobie nie zdawać sprawy, że przebywanie w takim stanie w zakładzie pracy w czasie wolnym od pracy stanowi naruszenie obowiązków pracowniczych.
W razie braku regulacji zakazującej przebywania po spożyciu alkoholu w czasie wolnym w zakładzie pracy zachowanie pracownika w przedstawionej sytuacji będzie mogło stanowić naruszenie obowiązków dające podstawę do zastosowania dyscyplinarnego zwolnienia z pracy tylko wówczas, gdy równocześnie będzie związane np. z zakłóceniem porządku i spokoju w miejscu pracy.
Podobnie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z 24 maja 2001 r. (I PKN 400/00, OSNP 2003/6/144).
• art. 52 § 1 pkt 1, art. 100, art. 211 Kodeksu pracy.
Karol Łapiński
specjalista w zakresie prawa pracy