Pracownik w świetle Kodeksu pracy zobowiązany jest przestrzegać ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, jak również przyjętego sposobu potwierdzenia przybycia i obecności oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy. W przypadku nieprzestrzegania regulaminu pracodawca może zastosować karę upomnienia lub nagany.
Natomiast za nieprzestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się w stanie nietrzeźwym lub spożywanie alkoholu w godzinach pracy grozi również kara pieniężna. Za jedno wykroczenie lub za każdy dzień nieusprawiedliwionej nieobecności, nie może być ona wyższa od jednodniowego wynagrodzenia pracownika, a łącznie nie może przewyższać dziesiątej części wynagrodzenia przypadającego pracownikowi do wypłaty.
Zobacz także: Odpowiedzialność pracodawcy za szkodę wyrządzoną pracownikowi
Pracodawca środki pozyskane z kar pieniężnych zobowiązany jest przeznaczyć na poprawę warunków bezpieczeństwa i higieny pracy.
Kara może być zastosowana tylko i wyłącznie po wcześniejszym wysłuchaniu pracownika. Pracodawca ma na to do dwóch tygodni od powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązków i do trzech miesięcy od dopuszczenia się tego naruszenia przez pracownika. W sytuacji, gdy terminy te nie zostaną zachowane, kara nie może być zastosowana. Tylko w momencie, gdy z powodu nieobecności w pracy pracownik nie może zostać wysłuchany, bieg dwutygodniowego terminu rozpoczyna się w dniu stawienia się pracownika w pracy.
Określając karę, bierze się pod uwagę przede wszystkim rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych, stopień winy pracownika oraz jego dotychczasowy stosunek do pracy. O karze pracodawca powiadamia na piśmie, wskazując datę dopuszczenia się naruszenia oraz pouczenie o prawie zgłoszenia sprzeciwu i terminie jego wniesienia, czyli w ciągu 7 dni od dnia zawiadomienia o karze. O uwzględnieniu lub odrzuceniu sprzeciwu decyduje pracodawca po zapoznaniu się ze stanowiskiem zakładowej organizacji związkowej, która reprezentuje pracownika. Jeśli w ciągu 14 dni od daty wniesienia sprzeciwu pracodawca go nie odrzuci, stanowi to o uwzględnieniu sprzeciwu. Pracodawca zobowiązany jest wtedy zwrócić podwładnemu równowartość kwoty wymierzonej kary.
Zadaj pytanie na: Forum Kadry
W przypadku odrzucenia sprzeciwu pracownik ma prawo w ciągu 14 dni od dnia zawiadomienia o jego odrzuceniu wystąpić do sądu pracy o uchylenie zastosowanej wobec jego osoby kary.
Po roku nienagannej pracy, karę uważa się za niebyłą, a odpis zawiadomienia o ukaraniu usuwa się z akt osobowych pracownika. Pracodawca może również uznać karę za niebyłą przed upływem wskazanego okresu.