Przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, na podstawie których uprawnione organy wydają interpretacje indywidualne, zostały doprecyzowane i rozszerzone w ustawach: systemowej, zdrowotnej i o ubezpieczeniu społecznym rolników.
Od 1 stycznia 2013 r., tak jak dotychczas, z wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji przepisów może wystąpić każdy przedsiębiorca.
Wniosek przedsiębiorcy może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych. We wniosku należy podać stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe oraz własne stanowisko w sprawie. Interpretacja zostaje wydana w formie decyzji, od której przysługuje odwołanie. Wniosek o wydanie interpretacji kosztuje 40 zł. Kwotę tę należy wpłacić w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku o interpretację. W razie nieuiszczenia opłaty w terminie wniosek pozostawia się bez rozpatrzenia.
ZUS lub KRUS wydaje interpretację nie później niż w terminie 30 dni od dnia otrzymania kompletnego i opłaconego wniosku. Wydana interpretacja jest wiążąca dla organów, które je wydały, i może zostać zmieniona jedynie w drodze wznowienia postępowania. Ponadto nie ulega zmianie interpretacja, w wyniku której nastąpiły nieodwracalne skutki prawne.
Interpretacja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy. Przedsiębiorca nie może być jednak obciążony jakimikolwiek daninami publicznymi, sankcjami administracyjnymi, finansowymi lub karami w zakresie, w jakim zastosował się do uzyskanej interpretacji. Obecnie obowiązujące przepisy nie zawierają wymogu publikowania interpretacji, co powoduje, że wykładnia przepisów udzielana przez ZUS jest dostępna w zasadzie tylko dla podmiotu, który o nią wnioskował.
Interpretacje ZUS będą publikowane
Na mocy ustawy z 16 listopada 2012 r. o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce obowiązek wydawania interpretacji indywidualnych przez ZUS, dotychczas uregulowany tylko na mocy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, znalazł doprecyzowanie w przepisach ubezpieczeniowych.
Ustawa systemowa w nowym brzmieniu ustanawia obowiązek niezwłocznego publikowania w Biuletynie Informacji Publicznej interpretacji indywidualnych wydawanych przedsiębiorcom przez ZUS. Publikacja interpretacji nastąpi po usunięciu danych identyfikacyjnych podmiotu wnioskującego o wydanie interpretacji.
W przepisach, które wejdą w życie od 1 stycznia 2013 r., doprecyzowany został również zakres przedmiotowy, który będą obejmować interpretacje indywidualne ZUS. Od nowego roku ZUS wyda zatem interpretację w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.
Korzyści (+)
Interpretacje indywidualne ZUS będą obligatoryjnie i niezwłocznie publikowane w Biuletynie Informacji Publicznej, razem z wnioskiem o wydanie interpretacji.
Dotychczas o wydanie interpretacji mógł wnioskować tylko podmiot będący przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Ta sytuacja nie uległa zmianie – o wydanie interpretacji nadal może wnioskować tylko przedsiębiorca. Jednak z publikacji będą mogli korzystać wszyscy płatnicy, którzy niejednokrotnie borykają się z podobnymi problemami w zakresie obowiązku składkowego, jak podmioty prowadzące działalność gospodarczą. Możliwość ta dotyczy dużej liczby płatników, którzy nie prowadzą działalności gospodarczej, np. pracodawców ze sfery budżetowej. Trzeba jednak pamiętać, że przed sankcjami ZUS za działania w zakresie wskazanym interpretacją indywidualną chroniony jest tylko podmiot, któremu ona została wydana.
Zagrożenia (–)
Brak sankcji za postępowanie zgodne z interpretacją ZUS ma zastosowanie tylko w odniesieniu do przedsiębiorcy, który o nią wnioskował.
Obowiązek publikacji interpretacji indywidualnych przez NFZ i KRUS
Obowiązek podania do publicznej wiadomości wykładni przepisów zawartej w wydawanych interpretacjach indywidualnych, przez publikację ich w Biuletynie Informacji Publicznej, od przyszłego roku obejmie także NFZ i KRUS. W przypadku tych organów również został uściślony zakres przedmiotowy wydawanych interpretacji.
Dyrektor oddziału wojewódzkiego NFZ, na podstawie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, będzie wydawać interpretacje indywidualne w zakresie spraw dotyczących objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym. Nie należą do nich jednak sprawy dotyczące składek na ubezpieczenie zdrowotne, należące do właściwości organów ubezpieczeń społecznych (ZUS i KRUS). Natomiast prezes KRUS będzie udzielał interpretacji pisemnych w zakresie opłacania składek na ubezpieczenia społeczne osobom wskazanym w art. 5a ust. 1a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, tj. osobom prowadzącym działalność gospodarczą, które po spełnieniu ustawowych warunków kontynuują ubezpieczenia społeczne w KRUS (zamiast z tytułu prowadzenia działalności przejść do powszechnego systemu ubezpieczeniowego w KRUS).
Wypłata zaliczek dla pracowników w razie upadłości pracodawcy
Zgodnie z przepisami ustawy z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, w okresie od dnia złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości pracodawcy do dnia wydania przez sąd postanowienia w sprawie ogłoszenia upadłości pracodawca może złożyć do marszałka województwa wniosek o wypłatę zaliczek. Zaliczki te są przeznaczone na zaspokojenie niezaspokojonych świadczeń pracowniczych pracodawcy, który ogłosił upadłość.
Dotychczas do wniosku o wypłatę zaliczek należało dołączyć poświadczoną za zgodność z oryginałem kopię wniosku o ogłoszenie upadłości, co wiązało się z nieuzasadnionymi kosztami opłaty notarialnej. Od 1 stycznia 2013 r. pracodawca nie ma obowiązku uwierzytelniania kopii wniosku o ogłoszenie upadłości.
WAŻNE!
Od 1 stycznia 2013 r. pracodawca nie ma obowiązku uwierzytelniania kopii wniosku o ogłoszenie upadłości.
Podstawa prawna:
- art. 2, art. 7, art. 12, art. 13 ustawy z 16 listopada 2012 r. o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce (Dz.U. z 2012 r. poz. 1342),
- art. 14a ustawy z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz.U. Nr 158, poz. 1121 ze zm.),
- art. 10, art. 10a ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 ze zm.).