Od 15 września 2023 r. obowiązują nowe zasady uczestnictwa pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału spółek. Wszystko za sprawą dyrektywy, które należało implementować do polskiego porządku prawnego. Co zyskają a co stracą pracownicy na skutek zmian?
- Nowa ustawa od 15 września 2023 r.
- Czego dotyczy ustawa?
- Kogo dotyczy ustawa?
- Jakie dyrektywy wdraża ustawa?
- Jakie prawa mają pracownicy i jak mogą uczestniczyć w spółce?
- Dwa modele działań podejmowanych przez pracowników w spółce - jakie?
- Co należy do zadań zespołu negocjacyjnego?
- Zasady powołania zespołu negocjacyjnego - jakie?
- Ile mogą trwać negocjacje zespołu negocjacyjnego?
- Ochrona stosunku pracy negocjujących pracowników
Nowa ustawa od 15 września 2023 r.
Do polskiego porządku prawnego weszła w życie w dniu 15 września 2023 r. ustawa z dnia 26 maja 2023 r. o uczestnictwie pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału spółek (Dz.U. z 2023 poz. .1784, dalej jako: ustawa).
Do ustawy stosuje się w szczególności ustawę z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1467), ponieważ reguluje on czym jest i jakie zasady stosuje się do:
- spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek
- spółki powstałej w wyniku podziału transgranicznego spółek
- spółki przekształcanej
- spółki zależnej.
Czego dotyczy ustawa?
Ustawa dotyczy kompleksowego ujęcia przepisów regulujących kwestie uczestnictwa pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego przekształcania, łączenia i podziału spółek w oddzielnym akcie prawnym rangi ustawowej.
Ustawa reguluje też prawa i obowiązki pracowników oraz organu zarządzającego albo administrującego spółki podlegającej transgranicznemu przekształceniu, połączeniu lub podziałowi.
Dotychczas przepisy nie było spójne, komplementarne i transparentne.
Konsekwencją wejścia w życie ustawy jest utrata mocy obowiązującej ustawy z dnia 25 kwietnia 2008 r. o uczestnictwie pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego połączenia się spółek.
Kogo dotyczy ustawa?
Ustawa dotyczy m.in. pracownika, który uczestniczy w spółce powstałej w wyniku transgranicznego przekształcania, łączenia i podziału spółek w oddzielnym akcie prawnym rangi ustawowej.
Przez takiego pracownika należy rozumieć osobę uznawaną za pracownika przez prawo danego państwa członkowskiego, które znajduje zastosowanie do stosunków pracy w spółce lub zakładzie zatrudniających tę osobę;
Jakie dyrektywy wdraża ustawa?
Ustawa ma na celu implementację:
- dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1132 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie niektórych aspektów prawa spółek;
- dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2121 zmieniającej dyrektywę (UE) 2017/1132 w odniesieniu do transgranicznego przekształcania, łączenia i podziału spółek.
Jakie prawa mają pracownicy i jak mogą uczestniczyć w spółce?
- prawo do wyznaczenia lub wyboru określonej liczby członków rady nadzorczej albo rady dyrektorów;
- prawo rekomendowania członków rady nadzorczej albo rady dyrektorów;
- prawo sprzeciwienia się wyznaczeniu niektórych albo wszystkich członków rady nadzorczej albo rady dyrektorów.
Dwa modele działań podejmowanych przez pracowników w spółce - jakie?
Ustawa przewiduje dwa modele realizacji uprawnień pracowników do uczestnictwa w spółce powstałej w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału spółek, którymi są:
NEGOCJACJE, ZESPÓŁ NEGOCJACYJNY, POROZUMIENIE
decydowanie o formie uczestnictwa pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału spółek w ramach negocjacji prowadzonych ze specjalnym zespołem negocjacyjnym, reprezentującym stronę pracowniczą, przeprowadzanych zanim dojdzie do powstania spółki w wyniku ww. transformacji transgranicznych – efektem ma być tutaj zawarcie porozumienia z zespołem negocjacyjnym, określającym formy takiego uczestnictwa;
ZESPÓŁ PRZEDSTAWICIELSKI, BRAK POROZUMIENIA
stosowanie tzw. zasad standardowych, w przypadku których realizacja uprawnień pracowników odbywa się przy wsparciu zespołu przedstawicielskiego (czyli nie w ramach ww. negocjacji ze specjalnym zespołem negocjacyjnym), i na zasadach wynikających wprost z przepisów ustawy, a nie ustalanych w porozumieniu zawieranym z przedstawicielami pracowników.
Co należy do zadań zespołu negocjacyjnego?
Specjalnego zespołu negocjacyjnego nie będzie się powoływać się w sytuacji, gdy właściwe ograny spółki przekształcanej, spółek łączących się lub spółki dzielonej podejmą uchwałę w sprawie bezpośredniego podlegania zasadom standardowym.
Zasady powołania zespołu negocjacyjnego - jakie?
W ustawie uregulowano szczegółowe zasady powołania specjalnego zespołu negocjacyjnego. Pierwszeństwo w ustaleniu składu osobowego specjalnego zespołu negocjacyjnego należeć będzie do reprezentatywnej zakładowej organizacji związkowej, która będzie wskazywać członków tego zespołu. Jeżeli u danego pracodawcy będzie działać więcej reprezentatywnych organizacji związkowych, będą one wyłaniać wspólną reprezentację w celu wspólnego wyznaczenia członków specjalnego zespołu negocjacyjnego.
Ile mogą trwać negocjacje zespołu negocjacyjnego?
Negocjacje prowadzone przez zespół będą mogły trwać do 180 dni, chyba że strony zdecydują o ich przedłużeniu do jednego roku. Porozumienie będzie zawierane w formie pisemnej lub elektronicznej pod rygorem nieważności. Porozumienie określać będzie w szczególności zakres jego stosowania, zasady uczestnictwa pracowników w powstającej spółce oraz dzień jego wejścia w życie. Specjalny zespół negocjacyjny rozwiąże się z chwilą zawarcia porozumienia.
Ochrona stosunku pracy negocjujących pracowników
Członkowie specjalnego zespołu negocjacyjnego lub zespołu przedstawicielskiego oraz członkowie rady nadzorczej lub rady dyrektorów będących reprezentantami pracowników - mają chroniony stosunek pracy.
Pracodawca nie będzie mógł wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy takich osób, ani zmienić jednostronnie warunków ich pracy lub płacy na niekorzyść pracownika, bez zgody zarządu reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej, jeżeli pracownik jest reprezentowany przez zakładową organizację związkową, a jeżeli pracownik nie jest reprezentowany przez zakładową organizację związkową – bez zgody okręgowego inspektora pracy właściwego miejscowo dla siedziby pracodawcy.
Ustawa z dnia 26 maja 2023 r. o uczestnictwie pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału spółek (Dz.U. z 2023 poz. .1784)
Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1467)