Nie mają Państwo prawnych możliwości ograniczenia wyjść głównej księgowej na posiedzenia komisji samorządowych. Radny ma prawo do zwolnienia od pracy zawodowej, aby wziąć udział w pracach organów danej jednostki samorządu terytorialnego.
Nie mogą Państwo zakazać pracownicy uczestniczenia w pracach organów samorządowych w ramach sprawowania mandatu radnej. Radny jest zobowiązany brać czynny udział w pracach rady gminy i jej komisji oraz innych instytucji samorządowych, do których został wybrany lub desygnowany (art. 24 ustawy o samorządzie gminnym).
Pracodawca powinien zwolnić pracownika od pracy, jeżeli taki obowiązek wynika z Kodeksu pracy, z przepisów wykonawczych do Kodeksu pracy albo z innych przepisów prawa (§ 4 rozporządzenia w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy). Mają więc Państwo obowiązek każdorazowego zwalniania ze świadczenia pracy głównej księgowej wykonującej mandat radnej, aby umożliwić jej branie udziału w pracach rady gminy i jej komisjach (art. 25 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym).
Zagrożenia (–)
Pracodawca nie może odmówić udzielenia zwolnienia od pracy pracownikowi będącemu radnym na czas udziału w pracach rady gminy i jej komisji oraz innych instytucji samorządowych.
Zwolnienie to ma charakter obligatoryjny i nie mogą Państwo odmówić pracownicy takiego zwolnienia.
PRZYKŁAD
Pracownik pełniący funkcję radnego wystąpił z pismem do prezesa swojego zakładu o płatne zwolnienie z pracy na cały dzień w związku z otrzymanym zaproszeniem od burmistrza na spotkanie z mieszkańcami gminy z okazji majowego festynu. Pracodawca odmówił pracownikowi-radnemu oraz poinformował go zgodnie z prawem, że nie ma takiego obowiązku i na tę okoliczność może mu udzielić jednego dnia urlopu. Postępowanie pracodawcy było prawidłowe, ponieważ radnemu nie przysługuje zwolnienie od pracy na wskazany przez niego cel.
Mogą jednak Państwo określić sposób dokumentowania czasu pracy pracownicy jako radnej i jej zwolnień na czas pracy w komisjach. Wniosek o zwolnienie z pracy główna księgowa powinna bowiem udokumentować. Państwa decyzja o zwolnieniu od pracy nie musi być uzależniona tylko od ustnej informacji pracownicy o posiedzeniach komisji. Aby pracownica została zwolniona od pracy, powinna przedstawić Państwu odpowiednie zaświadczenie o uczestnictwie w pracach komisji.
Pracownica nie może bez Państwa wiedzy opuszczać miejsca pracy, aby wziąć udział w pracy jako radna. W przypadku zaniedbywania przez pracownicę obowiązków pracowniczych w zakresie nieprzestrzegania ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy mogą Państwo ukarać ją karą porządkową.
Należy przypomnieć, że pracownikowi wykonującemu mandat radnego przysługuje ochrona przed rozwiązaniem stosunku pracy (art. 25 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym). Polega ona na tym, że rozwiązanie stosunku pracy wymaga uprzedniej zgody rady gminy. Organ ten odmawia zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym, jeżeli podstawą do rozwiązania tego stosunku są zdarzenia związane z wykonywaniem przez radnego mandatu. Szczególna ochrona pracowników będących radnymi obejmuje także ochronę przed wypowiedzeniem warunków pracy i płacy (tzw. zmieniającym). Z art. 42 § 1 Kodeksu pracy wynika bowiem, że przepisy o wypowiadaniu umowy o pracę stosuje się odpowiednio do wypowiedzenia warunków pracy lub płacy. Ponadto, zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 17 września 2007 r. (III PK 36/07), szczególna ochrona trwałości stosunku pracy radnego obejmuje także tych radnych, którym pracodawca zamierza wypowiedzieć warunki pracy i płacy.
Pracodawca nie musi udzielać pracownikowi całego dnia wolnego w związku z sesją rady czy obradami komisji, lecz tylko zwolnić radnego na czas trwania jego pracy w konkretnym organie samorządowym wraz z czasem potrzebnym na dojazd i powrót. Czas takiego zwolnienia od pracy powinien być uwidoczniony w ewidencji czasu pracy jako usprawiedliwiona i niepłatna nieobecność w pracy. Za czas nieobecności radnego w zakładzie pracy wynagrodzenie od zakładu pracy nie przysługuje. Jego rekompensatę stanowi dieta, przyznawana na zasadach ustalonych przez radę gminy, oraz zwrot kosztów podróży służbowych (art. 25 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym). W tej sprawie wypowiedział się Sąd Najwyższy, który stwierdził, że radny rady gminy nie zachowuje prawa do wynagrodzenia od macierzystego zakładu pracy za czas nieobecności w pracy z powodu udziału w posiedzeniach tej rady (uchwała SN z 10 maja 1994 r., I PZP 22/94, OSNP 1994/4/60).
Podstawa prawna:
- art. 42 § 1, art. 108 Kodeksu pracy,
- art. 24, art. 25 ust. 2–4 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.),
- § 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz.U. Nr 60, poz. 281 ze zm.).