Przyjmując, że w Państwa firmie jest dozwolona praca w niedzielę – maksymalna dopuszczalna liczba dni pracy bez przerwy to 10 dni. Jeżeli natomiast w Państwa zakładzie nie jest dopuszczalna praca w niedzielę, to pracownik może przepracować jednorazowo maksymalnie 6 dni.
Pracodawca planując pracownikom pracę musi zachować przepisy o przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy, nieprzerwanym dobowym i tygodniowym odpoczynku oraz o dopuszczalności pracy w niedzielę. Z tego powodu pracownik nie może wykonywać pracy codziennie. Planowanie pracy przez kilka dni „pod rząd” najbardziej jest ograniczone przez konieczność zapewnienia pracownikom co najmniej 35-godzinnego tygodniowego odpoczynku.
Tygodniowy nieprzerwany odpoczynek może obejmować mniejszą liczbę godzin, ale nie może być krótszy niż 24 godziny (art. 133 § 2 Kodeksu pracy) w przypadku:
- pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy,
- konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
- zmiany pory wykonywania pracy przez pracownika w związku z jego przejściem na inną zmianę, zgodnie z ustalonym rozkładem czasu pracy.
Polecamy: Kodeks pracy 2018. Praktyczny komentarz z przykładami.
Odpoczynek tygodniowy powinien przypadać w niedzielę (art. 133 § 3 Kodeksu pracy). W sytuacjach dozwolonej pracy w niedzielę odpoczynek tygodniowy może przypadać w innym dniu niż niedziela. Istotne jest zatem, aby odpoczynek tygodniowy był udzielony we właściwym wymiarze oraz w każdym tygodniu pracy. Dzięki takim regulacjom pracodawca może planować w grafiku większą liczbę dni następujących po sobie, gdyż w jednym tygodniu odpoczynek tygodniowy może przypadać na początku tygodnia, a w następnym tygodniu pod koniec. Zatem pracownikowi, który może pracować w niedzielę, można zaplanować pracę przez 10 dni pod rząd. Przedstawia to poniższy rozkład czasu pracy:
Grudzień 2012 r.
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
pn |
wt |
śr |
czw |
pt |
sb |
nd |
pn |
wt |
śr |
czw |
pt |
sb |
wolne |
wolne |
8g |
8 g |
8 g |
8 g |
8 g |
8 g |
8 g |
8 g |
8 g |
8 g |
wolne |
PRZYKŁAD
Pracownik biurowy, zatrudniony w podstawowym systemie czasu pracy w firmie windykacyjnej od poniedziałku do piątku w godzinach od 9.00 do 17.00, dostał polecenie pracy nadliczbowej także w soboty i niedziele w grudniu br., które będą do odbioru w innym terminie. W przypadku tego pracownika jest to dopuszczalne, jednak tylko w odniesieniu do polecenia pracy w sobotę. Natomiast nie jest to możliwe odnośnie do niedzieli, gdyż dla tego pracodawcy praca w niedzielę jest niedopuszczalna. Praca takiego pracownika w maksymalnym dozwolonym wymiarze „w ciągu” może wyglądać w grudniu br. następująco:
pn |
wt |
śr |
czw |
pt |
sb |
nd |
|
|
|
|
|
1 (wolne) |
2 (wolne) |
3 (praca) |
4 (praca) |
5 (praca) |
6 (praca) |
7 (praca) |
8 (praca) |
9 (wolne) |
10 (wolne) |
11 (praca) |
12 (praca) |
13 (praca) |
14 (praca) |
15 (wolne) |
16 (wolne) |
17 (praca) |
18 (praca) |
19 (praca) |
20 (praca) |
21 (praca) |
22 (praca) |
23 (wolne) |
24 (wolne) |
25 (święto) |
26 (święto) |
27 (praca) |
28 (praca) |
29 (wolne) |
30 (wolne) |
31 (praca) |
|
|
|
|
|
|
Pracownik może świadczyć pracę jednorazowo maksymalnie 6 dni, np. od 3 do 8 grudnia lub od 17 do 22 grudnia. Praca w niedziele u tego pracodawcy nie jest dopuszczalna. Tygodniowy odpoczynek rozpoczyna się w sobotę (8 lub 22 grudnia) po zakończeniu pracy.
U pracodawców, u których nie jest dopuszczalna praca w niedziele, praca „w ciągu” może trwać maksymalnie przez 6 dni. Wynika to z zasady przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy oraz ustalenia niedzieli dniem wolnym od pracy.
W takich firmach nawet szczególne potrzeby pracodawcy nie uzasadniają polecenia pracownikowi pracy w niedzielę.
WAŻNE!
U pracodawców, u których praca w niedziele nie jest dozwolona, „w ciągu” można pracować maksymalnie 6 dni.
Co do zasady, pracownicy wykonują pracę przez 5 dni w tygodniu, zwykle od poniedziałku do piątku i mają 2 dni wolne od pracy. Sobota nie jest dniem wolnym od pracy i na ten dzień praca może być planowana w harmonogramie pracy. Natomiast dniami wolnymi od pracy są niedziele i święta określone w przepisach o dniach wolnych od pracy i na te dni nie można, co do zasady, planować pracy.
Praca w niedziele i święta jest dozwolona tylko:
- w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
- w ruchu ciągłym,
- przy pracy zmianowej,
- przy niezbędnych remontach,
- w transporcie i w komunikacji,
- w zakładowych strażach pożarnych i w zakładowych służbach ratowniczych,
- przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób,
- w rolnictwie i hodowli,
- przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności,
- w stosunku do pracowników zatrudnionych w weekendowym systemie czasu pracy.
Pracownik pracujący w niedziele powinien korzystać co najmniej raz na 4 tygodnie z niedzieli wolnej od pracy (art. 15112 Kodeksu pracy). Nie dotyczy to pracownika zatrudnionego w weekendowym systemie czasu pracy. Za pracę w niedzielę i święto uważa się pracę wykonywaną między godziną 6.00 w tym dniu a godziną 6.00 w następnym dniu, chyba że u danego pracodawcy została ustalona inna godzina.
Określenie, że niedziela powinna być wolna co najmniej „raz na 4 tygodnie” należy rozumieć jako jedną wolną niedzielę w kolejnych 4 tygodniach, bez względu na to, kiedy rozpoczniemy liczyć te tygodnie. I tak np.:
NIEDZIELE |
|||||||
1 tydzień |
2 tydzień |
3 tydzień |
4 tydzień |
5 tydzień |
6 tydzień |
7 tydzień |
8 tydzień |
wolna |
pracująca |
pracująca |
pracująca |
wolna |
pracująca |
pracująca |
pracująca |
Nie jest dozwolone wykonywanie pracy dłużej niż łącznie przez 10 dni. Polecenie pracownikowi większej liczby dni do przepracowania „w ciągu” naruszyłoby przepisy Kodeksu pracy o tygodniowym odpoczynku i stanowiłoby wykroczenie zagrożone grzywną od 1000 zł do 30 000 zł (art. 281 pkt 5 Kodeksu pracy).
- art. 128 § 3 pkt 2, art. 131–133, art. 147, art. 1519–11, art. 281 pkt 5 Kodeksu pracy.