Jak poprawnie ustalić wymiar czasu pracy i harmonogram na grudzień br. po zmianie przepisów

W przypadku Państwa pracowników zatrudnionych w podstawowym systemie czasu pracy, dla których dniem wolnym od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy są soboty, nie mają Państwo obowiązku korygowania grafików na grudzień. Natomiast w przypadku pracowników zatrudnianych w równoważnym systemie czasu pracy zmiana grafików będzie konieczna, ponieważ w grudniu br. jeden z wyznaczonych dla nich dni wolnych od pracy, tj. wtorek 25 grudnia, pokrywa się z pierwszym dniem świąt Bożego Narodzenia. W związku z tym, aby zachować zasadę przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, powinni Państwo udzielić pracownikowi dnia wolnego od pracy w innym terminie. Konieczna jest również zmiana regulaminu pracy w zakresie obniżania wymiaru czasu pracy. Szczegóły – w uzasadnieniu.

Zgodnie ze stanem prawnym obowiązującym od 8 października br. wymiar czasu pracy pracowników obniża każde święto przypadające w innym dniu niż niedziela.

W okresie od 1 stycznia 2011 r. do 7 października 2012 r. zgodnie z art. 130 § 2¹ Kodeksu pracy wymiaru czasu pracy nie obniżało święto przypadające w dniu wolnym od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy – najczęściej były to soboty. Jednak w wyroku z 2 października br. (sygn. akt K 27/11, Dz.U. z 2012 r., poz. 1110) Trybunał Konstytucyjny uznał art. 130 § 2¹ Kodeksu pracy za niezgodny z konstytucyjną zasadą równości.

Obecnie w sytuacji gdy święto pokrywa się z dniem wolnym z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, to obniża ono wymiar czasu pracy o 8 godzin. Aby zachować zasadę przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, pracodawca ma obowiązek udzielić pracownikowi dnia wolnego w innym terminie.

WAŻNE!

Od 8 października 2012 r. święta, które przypadają w dni od poniedziałku do soboty, obniżają wymiar czasu pracy o 8 godzin, niezależnie od rozkładu czasu pracy pracownika.

W związku z powyższym w przypadku Państwa pracowników zatrudnionych w podstawowym systemie czasu pracy, dla których dniem wolnym od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy są soboty, nie mają Państwo obowiązku korygowania grafików czasu pracy do końca 2012 r. Jest to związane z tym, że żadne święto w grudniu br. nie przypada w sobotę. W 2013 r. również nie ma żadnego święta przypadającego w sobotę, w związku z tym nie będą mieli Państwo obowiązku udzielać dni wolnych od pracy pracownikom, dla których dni wolne z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy przypadają w soboty.

Inaczej jest natomiast w przypadku pracowników zatrudnianych przez Państwa w równoważnym systemie czasu pracy. W grudniu br. jeden z wyznaczonych dla nich dni wolnych od pracy, tj. wtorek 25 grudnia, pokrywa się z pierwszym dniem świąt Bożego Narodzenia. W takiej sytuacji muszą Państwo obliczyć dla tych pracowników wymiar czasu pracy w grudniu według nowych zasad i porównać liczbę dni roboczych wynikających z wymiaru czasu pracy z liczbą dni wynikającą z grafiku.

Od 8 października br. zmieniły się zasady ustalania wymiaru czasu pracy. W związku z tym wymiar czasu pracy na grudzień powinni Państwo ustalić w następujący sposób:

• pomnożyć pełne tygodnie pracy przypadające w grudniu br. przez 40 godz.:

4 tyg. x 40 godz. = 160 godz.

pomnożyć 8 godzin przez liczbę dni wystających poza pełne tygodnie pracy przypadające od poniedziałku do piątku (w grudniu jest jeden taki dzień: 31 grudnia) i dodać do uzyskanej powyżej liczby godzin:

1 dzień x 8 godz. = 8 godz.

160 godz. + 8 godz. = 168 godz.

• ustaloną w ten sposób liczbę godzin należy obniżyć o iloczyn 8 godz. i świąt przypadających w danym okresie rozliczeniowym w innych dniach niż niedziela (w grudniu są 2 takie święta: 25 i 26 grudnia – Boże Narodzenie):

168 godz. – 2 x 8 godz. = 152 godz.

Ponieważ w przypadku Państwa pracowników, dla których dniami wolnymi są wtorki i czwartki, liczba dni roboczych wynikająca z grafiku (21 dni) jest wyższa niż liczba dni roboczych wynikająca z wymiaru czasu pracy (19 dni), są Państwo zobowiązani do wskazania tym pracownikom dodatkowych 2 dni wolnych. Ogólny wymiar czasu pracy pracownika zatrudnionego w równoważnym systemie czasu pracy nie może być bowiem wyższy od ogólnie obowiązującego dla wszystkich pracowników wymiaru czasu pracy obliczonego w przedstawiony powyżej sposób.

Pracodawca zatrudnia pracownika w równoważnym systemie czasu pracy w jednomiesięcznym okresie rozliczeniowym. Dzień wolny z tytułu pięciodniowego tygodnia pracy (W5) został dla tego pracownika wyznaczony na wtorki (18 i 25 grudnia) i czwartki (6 i 13 grudnia). W grudniu br. występują 2 święta przypadające w innym dniu niż niedziela. Wymiar czasu pracy w grudniu wynosi zatem:

(40 x 4 tyg.) + (1 dzień x 8 godz.) – (2 dni x 8 godz.) = 152 godz.

152 godz. : 8 godz. = 19 dni

Liczba dni pracy wynikająca z grafiku w grudniu 2012 r. wynosi 21 i nie pokrywa się z liczbą dni wynikającą z wymiaru czasu pracy, która wynosi 19 dni. W związku z tym pracodawca będzie miał obowiązek wyznaczyć pracownikowi 2 dodatkowe dni wolne od pracy. Grafik takiego pracownika na grudzień br. może wyglądać następująco:

1 grudnia – dzień wolny wyznaczony w celu nieprzekroczenia obowiązującego pracownika wymiaru czasu pracy w grudniu br.; 31 grudnia – dzień wolny z tytułu 5-dniowego tygodnia pracy wyznaczony w zamian za 25 grudnia.

W odniesieniu do regulaminu pracy obowiązującego w Państwa firmie, konieczna będzie zmiana zapisu dotyczącego nieobniżania wymiaru czasu pracy za święto przypadające w dniu wolnym wynikającym z rozkładu czasu pracy. W regulaminie powinien pozostać jedynie zapis, zgodnie z którym tylko święto przypadające w niedzielę nie obniża wymiaru czasu pracy.

Podstawa prawna:

• art. 129 § 1, art. 130 § 1 i 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2012 r., poz. 908
• art. 1 ustawy z 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy – Dz.U. Nr 4, poz. 28; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 224, poz. 1459