Niezapewnienie pracownikowi instytucji kultury przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy w danym okresie rozliczeniowym jest możliwe, jeżeli pracownik nie korzystał w tym okresie z urlopu wypoczynkowego. Pracownikowi instytucji kultury można bowiem udzielić dni wolnych, wynikających z przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy, łącznie z urlopem wypoczynkowym w innym okresie rozliczeniowym, w którym pracownik ten urlop wykorzystuje.
UZASADNIENIE
W związku ze specyfiką pracy w instytucjach kultury, takich jak np. domy kultury, biblioteki, teatry, kina, filharmonie, opery, galerie sztuki itp. ustawodawca przewidział pewne odrębne uregulowania dotyczące czasu pracy zatrudnionych w nich pracowników. Wynika to z faktu, że ośrodki te wykonują swoją działalność kulturalną głównie w weekendy. Jednym z takich uregulowań jest przepis stanowiący, że pracownikom instytucji kultury mogą być udzielane dni wolne od pracy, wynikające z rozkładu czasu pracy w 5-dniowym tygodniu pracy, łącznie z urlopem wypoczynkowym (art. 26d ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej). Oznacza to, że pracodawca nie musi zapewniać pracownikowi przeciętnie 5-dnio- wego tygodnia w tych okresach rozliczeniowych, w których nie korzysta on z urlopu wypoczynkowego. Złożenie przez pracownika wniosku urlopowego zobowiązuje już jednak pracodawcę do udzielania w pierwszej kolejności dni wolnych za pracę w soboty.
PRZYKŁAD
Animator zatrudniony w domu kultury wykonywał pracę we wszystkie soboty w 3-miesięcznym okresie rozliczeniowym obejmującym okres od kwietnia do czerwca 2011 r. W tym okresie pracownik miał do przepracowania 62 dni, a wykonywał pracę przez 75 dni. Pracownik nie korzystał w tych miesiącach z urlopu wypoczynkowego. Na kolejny okres rozliczeniowy złożył wniosek o udzielenie mu urlopu wypoczynkowego na cały lipiec 2011 r. (21 dni). Pracodawca jest zatem zobowiązany w pierwszej kolejności do udzielenia temu pracownikowi 13 dni wolnych wynikających z przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy za okres od kwietnia do czerwca 2011 r. i odjęcia z puli urlopowej na ten rok jedynie pozostałych 8 dni urlopu wypoczynkowego.
WAŻNE!
Pracodawca nie musi oddawać pracownikowi dni wolnych za pracę w soboty w tym samym okresie rozliczeniowym.
W związku z tym, że to pracodawca odpowiada za przestrzeganie przepisów o czasie pracy, nie ma możliwości, aby pracownik samodzielnie decydował o tym, kiedy odebrać dni wolne za pracę np. w weekendy. To na pracodawcy ciąży bowiem obowiązek udzielenia wolnego w jak najkrótszym terminie, zamiast lub łącznie z urlopem wypoczynkowym pracownika.
PRZYKŁAD
Pracownik biblioteki wykonywał pracę w weekend 26 i 27 lutego 2011 r. W bibliotece obowiązuje 3-miesięczny okres rozliczeniowy pokrywający się z kwartałami kalendarzowymi. Pracownik w okresie rozliczeniowym przypadającym od stycznia do marca nie odebrał dni wolnych za pracę 26 i 27 lutego oraz nie korzystał w tym czasie z urlopu wypoczynkowego. Natomiast w okresie rozliczeniowym przypadającym od kwietnia do czerwca 2011 r. trzykrotnie korzystał z urlopu wypoczynkowego, każdorazowo w wymiarze 2 dni. Mimo to pracodawca nie udzielił pracownikowi dni wolnych w zamian za pracę 26 i 27 lutego. Takie postępowanie pracodawcy narusza przepisy o czasie pracy i może zostać uznane za wykroczenie przeciwko prawom pracowniczym. Nawet gdyby pracownik nie zwrócił się wprost o odbiór tych dni wolnych, pracodawca powinien na podstawie pierwszego wniosku urlopowego pracownika udzielić mu wolnego w zamian za pracę w weekend w lutym br.
Nie ma natomiast przeszkód prawnych do udzielenia pracownikowi urlopu wypoczynkowego mimo nieoddania dni wolnych w przypadku, gdy dotyczy to tego samego okresu rozliczeniowego czasu pracy, jeżeli pracodawca odda pracownikowi w tym okresie również wszystkie należne dni wolne.
Podstawa prawna
- art. 26d ustawy z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz.U. z 2001 r. Nr 13, poz. 123 ze zm.),
- art. 281 pkt 5 Kodeksu pracy.