Czy praca w godzinach nadliczbowych może naruszać odpoczynek tygodniowy

Małgorzata Bogucka
rozwiń więcej
 Pracownik jest zatrudniony w podstawowym systemie czasu pracy i pracuje od poniedziałku do piątku po 8 godzin w 1-miesięcznym okresie rozliczeniowym. Ze względu na potrzebę wykonania pilnego zlecenia wykonywał pracę w jednym tygodniu również w sobotę i niedzielę po 8 godzin. Nie mogliśmy z nim ustalić terminu odbioru dni wolnych za tę pracę, więc na koniec okresu rozliczeniowego wypłaciliśmy mu dodatek w wysokości 100% za każdą godzinę. Jednak nie wiemy, co w tej sytuacji dzieje się z odpoczynkiem tygodniowym, który z powodu pracy w sobotę i w niedzielę nie został zachowany. Czy pracownikowi przysługuje za niego jakaś rekompensata?
RADA
Pracownikowi nie przysługuje żadna rekompensata z powodu niezapewnienia tygodniowego nieprzerwanego odpoczynku. Natomiast pracodawca w takiej sytuacji narusza przepisy o czasie pracy dotyczące okresów odpoczynku i naraża się na sankcje ze strony Inspekcji Pracy.

UZASADNIENIE

Pracodawca jest zobowiązany bezwzględnie zapewnić pracownikowi nieprzerwany tygodniowy (35-godzinny) odpoczynek. Instytucja dobowego i tygodniowego odpoczynku jest niezależna od możliwości wykonywania pracy w sobotę i w niedzielę w godzinach nadliczbowych.

WAŻNE!
Pracodawca nie może zlecić pracy w godzinach nadliczbowych, jeśli narusza w ten sposób zasadę nieprzerwanego dobowego lub tygodniowego odpoczynku.

Z przedstawionej sytuacji wynika, że pracownik wykonywał pracę przez 12 kolejnych dni po 8 godzin dziennie w 1-miesięcznym okresie rozliczeniowym, co jest niezgodne z przepisami o czasie pracy (bez względu na stosowany system czasu pracy) z powodu niezapewnienia pracownikowi nieprzerwanego 35-godzinnego tygodniowego odpoczynku.

Pracodawca jest zobowiązany zapewnić pracownikowi, co do zasady, 35-godzinny odpoczynek tygodniowy, który zawiera co najmniej 11-godzinny odpoczynek dobowy. Dodatkowo nieprzerwany tygodniowy odpoczynek powinien przypadać w niedzielę.

Wyjątkowo w przypadkach, kiedy praca jest dozwolona i wykonywana w niedzielę, tygodniowy odpoczynek może przypadać w innym dniu niż niedziela.

Do celów rozliczania czasu pracy pracownika, przez tydzień należy rozumieć 7 kolejnych dni kalendarzowych, poczynając od pierwszego dnia okresu rozliczeniowego.

Przykład:
Pracownik pracuje w podstawowym systemie czasu pracy od poniedziałku do piątku w godz. od 8.00 do 16.00. Pracodawca zlecił mu ponadto dodatkową pracę w niedzielę od godz. 8.00 do 18.00. Do końca okresu rozliczeniowego pracodawca nie udzielił pracownikowi innego dnia wolnego za niedzielę, ale zapłacił 100% dodatek.
W tym przypadku pracodawca nie narusza przepisów o czasie pracy, ponieważ zapewnia co najmniej 35-godzinny nieprzerwany odpoczynek licząc od godz. 16.00 w piątek do godz. 8.00 w niedzielę (40 godzin).

Wyjątki, gdy pracodawca nie musi zapewnić 35-godzinnego nieprzerwanego odpoczynku dobowego, dotyczą:
• pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy,
• konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
• zmiany pory wykonywania przez pracownika pracy w związku z jego przejściem na inną zmianę.

W tych sytuacjach tygodniowy nieprzerwany odpoczynek może być skrócony do 24 godzin. Nie obejmują więc one omawianego przypadku.

Pracownikowi, który, ze względu na konieczność pracy w godzinach nadliczbowych, wykonywał tę pracę w dniu wolnym od pracy wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, przysługuje w zamian inny dzień wolny od pracy udzielony pracownikowi do końca okresu rozliczeniowego w uzgodnionym z nim terminie.

Jeżeli jednak nie można ustalić z pracownikiem terminu odbioru dnia wolnego, pracownikowi przysługuje za każdą godzinę pracy w szóstym dniu danego tygodnia oprócz normalnego wynagrodzenia dodatek w wysokości 100%.

Gdy pracownik pracował w takim dniu powyżej 8 godzin, należy mu się dodatek w wysokości 100% za pierwsze 8 godzin i 50% za każdą godzinę pracy przekraczającą 8 godzin pracy.

Inaczej jest z obowiązkiem oddania dnia wolnego za pracę dodatkową wykonywaną w niedzielę. W tym przypadku wskazuje się zasady oddawania dnia wolnego, ale nie stanowi to obowiązku bezwzględnego. Pracodawca może zrekompensować taką pracę wypłacając, oprócz normalnego wynagrodzenia, dodatek w wysokości 100%.

Postępując w podany w problemie sposób naruszają Państwo przepisy o czasie pracy, co podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.


Podstawa prawna:• art. 14, art. 133, art, 1511 § 2, art. 1513, art. 15110, art. 15111, art. 281 pkt 5 Kodeksu pracy.
Kadry
Czy 19 maja 2024 to niedziela handlowa?
03 maja 2024

Czy 19 maja 2024 to niedziela handlowa? Czy w maju jest niedziela handlowa? Poniżej wykaz niedziel handlowych na 2024 r.

5 maja: Dzień Walki z Dyskryminacją Osób Niepełnosprawnych
03 maja 2024

W dniu 5 maja przypada: Dzień Walki z Dyskryminacją Osób Niepełnosprawnych, a w Polsce to także Dzień Godności Osoby z Niepełnosprawnością Intelektualną. Trzeba zwrócić uwagę na sytuację tych osób, szczególnie w kontekście społecznym, zawodowym ale i ekonomicznym. Przecież już zgodnie z Konstytucją RP: Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny”. Musimy zatem wiedzieć, że uznając i popierając godność i prawa osób z niepełnosprawnościami, uznajemy własną godność i prawa.

4 maja to Dzień Św. Floriana - Święto Strażaków
03 maja 2024

Świętowaliśmy 1, 2, 3 maja teraz przyszedł czas na 4 maja -  Dzień Św. Floriana. To Wielkie Święto Strażaków. Zostało ustanowione w dniu imienia patrona tej grupy zawodowej czyli właśnie św. Floriana. W ten szczególny dzień warto wyrazić wdzięczność zarówno strażakom z Ochotniczych Straży Pożarnych jak i z Państwowej Straży Pożarnej za ich trud, ciężką i niebezpieczną służbę, gdzie często narażają swoje życie i zdrowie dla niesienia pomocy innym. 

Emerytura z ZUS: by zapewnić sobie nawet najniższą nie można zbyt często korzystać z zasiłków chorobowych, dlaczego
03 maja 2024

Częste przebywanie na zwolnieniu lekarskim, zwłaszcza tuż przed emeryturą ma wpływ na negatywny wpływ jej wysokość. A często na tym etapie życia bywa i tak, że dla poratowania zdrowia trzeba okresowo skorzystać z renty. Czy więc chorobowe wlicza się do emerytury? Nie tylko więc zbyt krótki staż pracy, ale i duży staż pracy, ale poprzerywany zwolnieniami lekarskimi może obniżyć emeryturę i pozbawić prawa do minimalnej gwarantowanej emerytury, bo formalnie takie okresy zwolnień, choć stażu pracy nie obniżają, w stażu ubezpieczeniowym uznawane są za okresy nieskładkowe.

Od 300 zł do 1200 zł - tyle wyniesie bon energetyczny w zależności od dochodu. Rząd rozpatrzy projekt ustawy o bonie energetycznym
02 maja 2024

Rada Ministrów na najbliższym posiedzeniu w dniu 7 maja 2024 r. zajmie się projektem ustawy o bonie energetycznym. Ustawa przewiduje dalsze zamrożenie cen energii elektrycznej i wprowadzenie jednorazowego bonu energetycznego. Świadczenie to będzie uzależnione od kryterium dochodowego.

Matura 2024: We wtorek, 7 maja, zaczyna się egzamin maturalny
02 maja 2024

W 2024 r. sesja główna egzaminu maturalnego potrwa od 7 maja do 24 maja. Część pisemna zacznie się 7 maja i skończy 24 maja, a część ustna potrwa od 11 maja do 16 maja (z wyjątkiem 12 maja) oraz od 20 maja do 25 maja. Wyniki matury będą znane 9 lipca.

ZUS przyznał pierwsze świadczenia wspierające dla osób z niepełnosprawnościami
02 maja 2024

1,5 tys. osób z niepełnosprawnościami otrzymało już świadczenia wspierające. Do ZUS wpłynęło ponad 8,4 tys. wniosków o to świadczenie.

To już koniec wypłat trzynastej emerytury
02 maja 2024

To już koniec wypłat trzynastej emerytury w 2024 roku. Ile osób otrzymało trzynastkę z ZUS?

Rada Ministrów: Zwiększą się wynagrodzenia pracowników samorządowych. Trwają prace nad projektem rozporządzenia
02 maja 2024

Rząd pracuje nad zmianą przepisów rozporządzenia w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych. Zwiększy się poziom wynagrodzenia zasadniczego pracowników samorządowych.

MRPiPS bada 4-dniowy tydzień pracy i chce skrócenia tygodnia pracy w tej kadencji Sejmu
30 kwi 2024

Dwie wypowiedzi członków rządu wskazujące, że skrócenie tygodnia pracy z 5 do 4 dni (albo z 8 godzin dziennie do 7 godzin) może stać się obowiązującym prawem. 

pokaż więcej
Proszę czekać...