Zlecenie wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych możliwe jest tylko w 2 przypadkach:
- gdy istnieje konieczność prowadzenia akcji w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego albo ochrony mienia, środowiska lub usunięcia awarii,
- gdy wynika to ze szczególnych potrzeb pracodawcy.
Ze zlecaniem nadgodzin wiąże się ściśle problem kręgu podmiotów, którym ustawodawca zabronił wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych, a pracodawcom zakazał zlecania dodatkowej pracy tym osobom. Praca w godzinach nadliczbowych jest bowiem pracą ponad wyznaczony wymiar, co jednocześnie wymaga od pracownika większego wysiłku.
Dlatego do pracowników, których nie można zatrudniać w godzinach nadliczbowych, należą:
- kobiety w ciąży,
- młodociani,
- rodzice małych dzieci,
- niepełnosprawni.
Kobiety w ciąży są wyjątkowo chronione przez prawo pracy, również w kwestii przestrzegania ich czasu pracy. Kobieta w ciąży nie może pracować w godzinach nadliczbowych. Naruszenie takiego zakazu przez pracodawcę stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika. Nawet jeśli pracownica wyraziłaby zgodę na pozostawanie w pracy po godzinach, jej zgoda nie ma wpływu na zniesienie zakazu. Odmowa wykonywania tego rodzaju pracy nie może pociągać dla pracownicy żadnych negatywnych skutków.
Młodocianym pracownikiem jest osoba, która ukończyła 16 lat, a nie ukończyła 18 lat.
Młodocianego można zatrudnić:
- w celu przygotowania zawodowego,
- przy wykonywaniu lekkich prac.
Istnieje również bezwzględny zakaz zatrudniania pracowników młodocianych po godzinach, ponieważ praca w godzinach nadliczbowych jest znacznie bardziej uciążliwa dla zdrowia młodego człowieka niż dorosłego.
Natomiast pracodawca może powierzać pracę w godzinach nadliczbowych rodzicom zajmującym się dzieckiem do 4 lat, ale pod warunkiem uzyskania zgody takiego rodzica. Gdyby matka lub ojciec dziecka nie zgodzili się na wykonywanie pracy w godzinach nadliczbowych, nie może to wiązać się z negatywnymi skutkami w stosunku do nich.
Praca w godzinach nadliczbowych jest również zakazana niepełnosprawnym bez względu na ich stopień niepełnosprawności. Wyjątkiem jest tu praca np. przy pilnowaniu. Aby ją podjąć, niepełnosprawny musi złożyć wniosek, a lekarz wyrazić zgodę.