RADA
Pracownikom, którzy w związku z przestawieniem czasu zimowego na letni nie wypracują obowiązującego ich wymiaru czasu pracy, trzeba zapłacić pełne miesięczne wynagrodzenie oraz dodatki za każdą godzinę pracy w porze nocnej.
UZASADNIENIE
Pracownik, w każdym okresie rozliczeniowym, powinien wypracować taką liczbę godzin, jaka wynika z obowiązującego go w tym okresie wymiaru czasu pracy. Zdarza się jednak, że z przyczyn niezależnych od pracownika dochodzi do niedopracowania tego wymiaru. Tak jest np. w każdym roku w dobie pracowniczej, w której następuje zmiana czasu zimowego na letni. Pracownicy, co do zasady, w tej dobie pracują o godzinę krócej niż zwykle.
PRZYKŁAD
Pracownik zatrudniony w podstawowym systemie w trzyzmianowej organizacji czasu pracy, na 28 marca 2009 r. ma zaplanowaną pracę na trzeciej zmianie, czyli w godzinach od 22.00 do 6.00. Ponieważ 29 marca zegary przestawia się z godz. 2.00 na godz. 3.00, pracownik pracując w ustalonych godzinach przepracuje nie 8 lecz 7 godzin.
Zmiana czasu w marcu br. powoduje, że obowiązujący w tym miesiącu wymiar czasu pracy jest niedopracowany o jedną godzinę. Mimo to pracownik nie może otrzymać mniejszego wynagrodzenia. Pracodawca powinien mu zatem zapłacić pełną miesięczną pensję.
PRZYKŁAD
Pracownik całodobowego sklepu, wynagradzany miesięczną stawką w wysokości 2000 zł, w związku ze zmianą czasu zimowego na letni, w marcu 2009 r. ze 176-godzinnego wymiaru czasu pracy wypracuje 175 godzin. Mimo to otrzyma całe należne mu miesięczne wynagrodzenie w wysokości 2000 zł brutto.
Podobnie pracownik wynagradzany stawką godzinową, w marcu 2009 r. powinien otrzymać wynagrodzenie za pełny wymiar, a więc nie za 175 przepracowanych godzin, lecz za 176.
PRZYKŁAD
Pracownik wynagradzany stawką 10 zł za godzinę, na 28 marca ma zaplanowaną pracę w godzinach od 19.00 do 7.00. Pracując w tych godzinach, w związku ze zmianą czasu przepracuje 11 godzin. Jednak wynagrodzenie otrzyma również za tę jedną niedopracowaną godzinę, czyli łącznie za 12 godzin w tym dniu.
Należy przyjąć, że we wszystkich powyższych przykładach za niedopracowaną godzinę pracownik otrzyma wynagrodzenie przestojowe (art. 81 Kodeksu pracy). Pracodawca ma bowiem obowiązek wypłaty wynagrodzenia pracownikowi za czas jej niewykonywania, jeśli pracownik w tym czasie był gotowy do jej świadczenia i nie ze swojej winy nie mógł jej wykonywać.
Wśród niektórych specjalistów prawa pracy prezentowany jest również pogląd, zgodnie z którym w tym przypadku wynagrodzenie za jedną niedopracowaną godzinę powinno być wyliczone jak normalne wynagrodzenie za pracę.
Oprócz wynagrodzenia za pełny miesięczny wymiar czasu pracy, pracownikom przysługuje dodatek za pracę w porze nocnej. Dodatek ten przysługuje za każdą godzinę pracy przypadającą w tej porze. W przypadku zatem, gdy pracownicy w dobie pracowniczej przypadającej z 28 na 29 marca 2009 r. przepracują o jedną godzinę mniej niż zwykle, dostaną dodatki tylko za przepracowane godziny. Dodatek ten nie będzie im przysługiwał za niedopracowaną godzinę.
PRZYKŁAD
Pracownik z 28 na 29 marca 2009 r. ma zaplanowaną pracę w godzinach od 22.00 do 10.00. Pora nocna przypada w godzinach od 22.00 do 6.00. Pracownik ten otrzyma więc dodatek z tytułu pracy w porze nocnej za 7 godzin. Tyle bowiem godzin wypracował w tej porze w omawianej dobie.
Nie ma jednak prawnych przeciwwskazań, aby pracodawca, mimo zmiany czasu pracy w dniu, w którym ta zmiana następuje, polecił pracownikom pracę w normalnym wymiarze.
PRZYKŁAD
Pracownik pracuje w równoważnym systemie czasu pracy po 12 godzin. Pracodawca, mając na uwadze zmianę czasu pracy z zimowego na letni, w harmonogramie czasu pracy zaplanował temu pracownikowi pracę z 28 na 29 marca 2009 r. w godz. od 20.00 do 9.00. W związku ze zmianą czasu pracownik, pracując w ustalonych godzinach, przepracuje w tej dobie 12 godzin.
Taka organizacja czasu pracy spowoduje, że pracownicy wypracują pełny obowiązujący ich wymiar czasu pracy, a co za tym idzie, pracodawca zapłaci im wynagrodzenie za przepracowany czas.
Należy pamiętać, że wypełniając kartę ewidencji czasu pracy, co do zasady, pracodawca ma obowiązek podawać faktyczną liczbę przepracowanych godzin. Tak więc osobie, której praca rozpoczęła się 28 marca (w sobotę) o godz. 22.00, a zakończyła 30 marca (w niedzielę) o godz. 6.00, należy wpisać w karcie 7 godzin. W celu przejrzystości dokumentów, pracodawca powinien jednak odnotować w ewidencji „brakującą” godzinę. W tym celu jako liczbę przepracowanych godzin może przykładowo wpisać „7+1”.
WAŻNE!
W ewidencji czasu pracy należy podać faktyczną liczbę godzin przepracowaną przez pracownika w okresie, kiedy nastąpiła zmiana czasu.
Podstawa prawna:
- art. 94 pkt 2, art. 1518 Kodeksu pracy,
- § 1 rozporządzenia z 23 grudnia 2008 r. w sprawie wprowadzenia i odwołania czasu letniego środkowoeuropejskiego w latach 2009-2011 (DzU nr 236, poz. 1627).