Czym jest mentoring?
Mentoring we współczesnej formie rozwinął się w ostatnich 35 latach jako sposób wspierania innych w rozwoju i osiąganiu celów poprzez dzielenie się wiedzą, i doświadczeniem. Stosowany jest w różnych grupach środowiskowych., ze Ze względu na rodzaj grupy, do których jest skierowany wyróżniamy mentoring: społeczny, edukacyjny oraz organizacyjny. Eksperci brytyjscy z zakresu mentoringu Clutterbuck i Megginson określają mentoring jako „relacja realizowaną w kontekście braku bezpośredniej zależności służbowej, w której jedna osoba pomaga drugiej dokonać znaczących zmian w obszarze wiedzy, pracy oraz sposobu myślenia”. W relacji mentoringowej występują dwa podmioty: mentor oraz osoba mentorowana, nazywana protege - w literaturze amerykańskiej lub mentee - w literaturze angielskiej.
Zobacz koniecznie: Zmiany w firmie - od czego zacząć?
Mentoring na świecie
Mentoring jako forma wsparcia rozwoju pracowników w organizacjach, szczególnie dynamicznie rozwija się w krajach anglosaskich. W USA mentoring prowadzony jest w szerokim zakresie – zarówno w organizacjach komercyjnych jak i publicznych. W 2004 roku ponad 71% największych firm z listy Fortune 500 w szczególności tych, które należą do przemysłu wiedzy, wykorzystywało strategię mentoringu. W organizacjach tych wykorzystywany jest przede wszystkim, jako metoda kształtowania liderów i talentów oraz narzędzie dynamizujące rozwój osobisty i zawodowy pracownika. Programy mentoringu często stanowią kartę przetargową dla firm w czasie rekrutacji, gdyż najlepsi potencjalni kandydaci takie programy bardzo cenią.
Wyrazem uznania ważności mentoringu jako formy rozwoju było podpisanie przez prezydenta Stanów Zjednoczonych w 2004 roku, aktu zwanego „Federal Workforce Flexibility Act of 2004, Public Law 108-411 (United States Office of Personnel Development, 2008), czyli prawa federalnego w sprawie elastyczności siły roboczej”.
Dokument ten zawiera m.in. wytyczne co do sposobów rozwoju i szkoleń pracowników instytucji federalnych i zobowiązuje je do zapewnienia przeprowadzenia szkoleń z zakresu mentoringu dla kadry menedżerskiej i następnie prowadzenia mentoringu w instytucjach. Podobnie w instytucjach edukacyjnych, w ponad trzydziestu pięciu stanów stanach USA wymagane jest stosowanie programów mentoringowych dla nowo zatrudnianych nauczycieli i kierowników.
Polecamy również: Ocena pracowników - bieżąca czy roczna?
Według Narodowego Biura Zarządzania Ludźmi coraz więcej organizacji w Stanach Zjednoczonych prowadzi programy mentoringu formalnego, ze względu na korzyści jakie programy te zapewniają, do których zaliczyć można między innymi między innymi zwiększone morale pracowników, wyższą produktywność oraz, szybszy rozwój kompetencji pracowników, jakie te program zapewniają (States Office OF Personnel Management, Best Practices: Mentoring, 2008).
Przyczyny dynamicznego rozwoju mentoringu na świecie
Na dynamiczny rozwój mentoringu w miejscu pracy mają wpływ zarówno czynniki zewnętrze jak i wewnętrzne. Do czynników zewnętrznych zalicza się:
Czynniki wewnętrzne - wyzwania jakie stoją przed organizacjami a zastosowanie mentoringu
- Rozwój kluczowych kompetencji pracowników istotnych do realizacji strategii organizacji
- Mentoring stanowi efektywną kosztowo metodę rozwoju określonych kompetencji – gdyż to doświadczeni pracownicy dzielą się z mniej doświadczonymi pracownikami, wiedzą, doświadczeniem, stanowią wzór do naśladowania.
- Planowanie sukcesorów
- Rozwój pracowników z puli talentów czy sukcesorów w procesie mentoringu.
- Pozyskiwanie najlepszych pracowników do organizacji
- Badania wykazały, iż menedżerowie preferują organizacje, które oferują im mentoring jako formę rozwoju zarówno w formie pełnienia roli mentora oraz w procesie, w którego bycie stanowią osobę mentorowaną.
- Konieczność szybkiej adaptacji nowo przyjętych pracowników do organizacji
- Peer mentoring (mentoring koleżeński ) wspiera dokonanie szybkiego transferu wiedzy o kulturze organizacyjnej oraz dzielenie się doświadczeniem zawodowym.
- Budowanie wysokiej motywacji pracowników
- Ograniczone możliwości awansu, oraz zwiększania wynagrodzenia – narzędzi motywowania finansowego – spowodowało zwiększenie roli motywowania pozafinansowego, – polegającego na oferowaniu pracownikom programu rozwoju kompetencji (dla mentee) oraz wyrażaniu uznania i niedocenianiu poprzez powierzenie roli mentora (dla osób o wysokich kompetencjach).
- Praca w grupach projektowych, zespołach zadaniowych
- Oczekiwanie od osób nie pełniących stanowisk menedżerskich, a koordynujących projekty, umiejętności przywódczych i zarządczych – mentoring sprawowany przez menedżera rozwija te kompetencji u szefów projektu.
- Konieczność ciągłego podnoszenia kompetencji zawodowych i osobistych
- Organizacje oczekują stałego doskonalenia umiejętności zawodowych ale również odpowiedniej postawy pracownika – zaangażowania, elastyczności, proaktywności. Mentoring wspiera pracownika w braniu odpowiedzialności za swój rozwój i uczenie się.
- Wspieranie zachowań i postaw zgodnych z dana kulturą
- Istnieje potrzeba posiadania w organizacji osób - wzorów reprezentujących kulturę organizacyjną wyrażaną poprzez postawę, zachowania oraz realizowane wartości. Mentor jako osoba dojrzała, posiadająca doświadczenie zawodowe oraz wysoki poziom tożsamości z organizacją, stanowi dobry model zachowań oczekiwanych od pracowników.
Korzyści mentoringu
Korzyści z mentoringu uzyskuje oczywiście osoba mentorowana, jednakże coraz liczniejsze badania wskazują na korzyści jakie odnosi mentor oraz cała organizacja.
Zadaj pytanie na: Forum Kadry
Korzyści mentee:
- uzyskanie wiedzy z zakresu kultury organizacyjnej oraz wiedzy dotyczącej wykonywanej pracy
- rozwój kompetencji,
- większe zaangażowanie,
- uzyskanie jasności celów zawodowych,
- poczucie kompetencji, zbudowanie wiary w siebie,
- uzyskanie poczucia tożsamości zawodowej poprzez zrozumienie swojej roli zawodowej w systemie,
- zbudowanie odporności na przeciwności, wytrwałość,
- wgląd w siebie,
- możliwość oderwania się od codziennych zadań,
- możliwość refleksyjnego spojrzenia na swoją pracę.
Dzięki realizowaniu w/w korzyści mentee odczuwa wyższy poziom satysfakcji z wykonywania pracy.
Korzyści mentora
Na początku rozwoju mentoringu w organizacjach głównie skupiano się na korzyściach, jakie odnosiła osoba mentorowana. Dopiero od wczesnych lat 90 i następnie w XXI wieku zaczęto badać korzyści jakie odnosi mentor. Według koncepcji nowoczesnego mentoringu, stanowi on relację, w której obie strony, – zarówno mentee i mentor, odnoszą korzyści. Mentor bowiem przekazując wiedzę i dzieląc się swoim doświadczeniem, również odnosi korzyści na wielu płaszczyznach z pełnienia tej roli.
Polecamy serwis: Szkolenia i rozwój
Korzyści realizowane przez osobę pełniącą rolę mentora:
- uczenie się nowych umiejętności od mentee,
- dostęp do szerszej informacji w organizacji przez relacje budowane poza strukturami zależności hierarchicznej,
- możliwość dzielenia się swoją mądrością,
- zwiększenie poziomu wiary w siebie i swoje kompetencje,
- uzyskanie informacji zwrotnej o sobie, swoich kompetencjach w innym kontekście niż w swojej roli zawodowej,
- zwiększenie poczucia wartości oraz bezpieczeństwa, wynikającego z faktu, iż powierzenie roli mentora potwierdza zaangażowanie organizacji w jego rozwój,
- budowanie większej sieci sprzymierzeńców,
- możliwości przyspieszonego rozwoju kariery zawodowej,
- sposobność do uczenia się poprzez uzyskiwanie innego spojrzenia na sprawy organizacyjne – z perspektywy mentee, do rozszerzenia swoich horyzontów myślowych, poprzez stawianie wyzwań swoim przekonaniom, sposobom działania oraz wartościom.
W/w korzyści przyczyniają się do wzrostu satysfakcji zawodowej pracownika, pełniącego rolę mentee.
Chcesz rozwinąć kompetencje menedżera? Powierz mu rolę mentora!
Chcesz rozwinąć kompetencje pracownika? Zaoferuj mu mentoring!
Wioletta Małota - ekspert w zakresie mentoringu w Polsce. Pionier w zakresie propagowania kultury mentoringowej w organizacjach. Zapraszany wykładowca na konferencje międzynarodowe dotyczące coachingu i mentoringu. Laureatka konkursu na najlepszy esej z zakresu zarządzania w XXI w zorganizowany przez School of Management at University of South Australia w Adelajdzie. Jej esej pt. ”Mentoring odwrócony narzędziem społecznego uczenia się oraz katalizatorem zmian” został jednym z 15 najlepszych esejów w zakresie zarzadzania na świecie. Jako ekspert z zakresu mentoringu została zaproszona na forum „Zarządzanie w XXI”, który odbędzie się w listopadzie 2013 w Adelajdzie w Australii.
Autorka jest konsultantem w zakresie strategii HR, doradza firmom w zakresie zmian w kulturze organizacyjnej. Doktorantka w zakresie nauk o zarządzaniu na Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie, jej praca doktorancka dotyczy kultury mentoringu w organizacjach w Polsce.
Kontakt: avanti@avanti-szkolenia.pl
www.avanti-szkolenia.pl