Specjaliści, managerowie i dyrektorzy HR muszą w tym roku mierzyć się z dalszą rywalizacją o talenty oraz niedoborami kandydatów. Dla działu zarządzania zasobami ludzkimi istotne będą również zmiany Kodeksu pracy w zakresie pracy zdalnej oraz coraz ważniejsza kwestia ESG.
Ponadto procesy HR będą dalej usprawniane dzięki wsparciu nowoczesnych technologii, między innymi z obszaru uczenia maszynowego czy sztucznej inteligencji (AI). Jakie inne wyzwania czekają branżę HR w najbliższych miesiącach i latach?
ESG – konieczność moralna i biznesowa
Tematyka zrównoważonego rozwoju i ESG (Environmental, Social, and Governance) zyskuje na popularności w Polsce. Wynika to przede wszystkim z planowanego odgórnego wymogu raportowania pozafinansowego przez firmy, nałożonego przez UE. Jak podał Dziennik Gazeta Prawna, od 2026 r. ok. 3,6 tys. przedsiębiorstw będzie musiało przygotowywać raporty niefinansowe. Z raportu Green is Good wynika, że liczba organizacji posiadających Strategię Zrównoważonego Rozwoju wzrośnie w ciągu najbliższego roku aż o 79 proc.
W odpowiedzi na oczekiwania klientów, pracowników i inwestorów, firmy znacznie zwiększają swoje zaangażowanie w zrównoważony rozwój. Wdrożenie ESG wpływa nie tylko na silniejszą przewagę konkurencyjną i większe możliwości finansowania, lecz także na większą atrakcyjność firmy dla potencjalnych pracowników. Dzisiaj społeczna, ekologiczna i korporacyjna odpowiedzialność jest kluczowym czynnikiem przyciągającym i utrzymującym najlepsze talenty w organizacji. Kandydaci oczekują od swoich przyszłych pracodawców bezpieczeństwa i przejrzystości. Chcą mieć też pewność, że firmy nie tylko spełniają narzucone regulacje, ale także proaktywnie dbają o środowisko i kwestie społeczne.
Skuteczne wykorzystywanie AI może pomóc w pracy rekrutera
W 2023 roku obserwujemy dalszy wzrost popularności wykorzystywania sztucznej inteligencji w procesach HR. Wynika to z jednej strony z wymogów szybko rozwijającego się rynku, a z drugiej — z rosnącej oferty zaawansowanych rozwiązań opartych na AI. W związku z tym firmy będą zwiększać budżety przeznaczone na technologiczne rozwiązania HR. Według szacunków Infiniti Research Ltd. globalny rynek oprogramowania HR ma wzrosnąć o 11,17 mld dolarów w latach 2022–2026.
Sztuczna inteligencja umożliwia redukcję kosztów, większą efektywność, oszczędność czasu oraz uproszczenie procesów. Nic więc dziwnego, że ma coraz większy wpływ na rynek pracy i pomaga w osiągnięciu przewagi biznesowej, także wśród działów HR. Chociaż AI przynosi bez wątpienia wiele korzyści, to budzi też pewne naturalne obawy w branży o to, na ile i w jakim zakresie wpłynie na stanowiska związane z researchem i rekrutacją, zarówno w wewnętrznych działach HR jak i zewnętrznych firmach doradczych. Już teraz obserwujemy coraz większy trend wykorzystywania chatbotów przez firmy rekrutujące pracowników na dużą skalę. To narzędzie oparte na AI umożliwia automatyzację procesów rekrutacyjnych i ustalenie podstawowych informacji o kandydacie. Wciąż jednak nie wszystkie osoby będące na rynku pracy są obecne w sieci. Dotyczy to przede wszystkim pracowników na najwyższych stanowiskach, co może mieć istotne znaczenie w odkrywaniu pełnego Talent Pool.
Wprowadzając nowe rozwiązania, warto zwrócić uwagę na zmieniające się preferencje i oczekiwania kandydatów. Z jednej strony, sztuczna inteligencja i chatboty mogą zapewnić szybką i łatwą interakcję z kandydatami oraz lepszą obsługę klienta. Z drugiej zaś, wiele osób wciąż preferuje bezpośredni kontakt z rekruterem/doradcą i oczekuje indywidualnego podejścia do swoich potrzeb. Możliwe, że w przyszłości praca HR będzie polegała na równowadze między zautomatyzowanymi procesami rekrutacji i interakcją międzyludzką. Pracownicy będą musieli wykorzystać potencjał sztucznej inteligencji, jednocześnie dbając o to, aby nie stracić swojej wartości jako ekspertów w dziedzinie zasobów ludzkich. Obecnie AI odciąża nas w dużej mierze z pracy mechanicznej, a nie intelektualnej. Daje przestrzeń najlepszym specjalistom do działania tam, gdzie człowiek ze swoim doświadczeniem, intuicją, empatią i wiedzą wciąż jest niezastąpiony.
Niewątpliwie będą powstawać nowe role, a miejsca pracy dalej się zmieniać, ale ciągłe uczenie się i dostosowanie do postępu technologicznego pozostanie największym priorytetem w tym procesie. AI nie zastąpi jednak doświadczonych i wykwalifikowanych ekspertów, natomiast pracownicy, którzy potrafią umiejętnie korzystać ze sztucznej inteligencji, na pewno zastąpią tych, którzy tego nie robią.
Wojna w Ukrainie a rynek pracy w Polsce
Zakres zadań realizowanych przez zespoły HR uległ zmianie wraz z wybuchem wojny w Ukrainie. Organizacje, które miały struktury w Ukrainie i Rosji, podjęły decyzję o relokowaniu swoich pracowników i tym samym wzrosło zapotrzebowanie na specjalistów z obszarów mobility. Działy personalne w branżach, w których obywatele Ukrainy stanowili znaczący odsetek członków zespołów, musiały zapewnić ciągłość pracy. Działy HR koordynowały także akcje pomocy dla pracowników oraz organizowały dodatkowe wsparcie psychologiczne dla pracowników z Ukrainy.
Rynek pracy dostosował się do nowej sytuacji geopolitycznej szybciej i skuteczniej niż w przypadku pandemii. Jednakże na horyzoncie pojawiło się nowe wyzwanie. Odbudowa Ukrainy wymagać będzie inwestycji zagranicznych firm, które będą poszukiwały pracowników. W tym procesie mogą z pewnością pomóc agencje rekrutacyjne.
Nowe przepisy, nowe wyzwania
Na początku kwietnia tego roku wprowadzono nowe przepisy dotyczące home office. Nowelizacja przewiduje pracę zdalną w pełnym wymiarze i hybrydową w zależności od potrzeb pracownika oraz pracodawcy, a także umożliwienie polecenia pracownikowi pracy zdalnej. Osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę muszą złożyć wniosek o zgodę na pracę w domu, wskazując zakres czasowy i miejsce wykonywania pracy. Pracownik musi także podpisać zasady bezpieczeństwa i potwierdzić, że w jego lub jej miejscu pracy są odpowiednie warunki (np. gaśnica, wygodne biurko). Bezpieczeństwo pracownika wciąż jest odpowiedzialnością pracodawcy. Firmy są również zobowiązane do pokrycia części kosztów związanych z dostępem do internetu, energią elektryczną itp. To może oznaczać dodatkowe wyzwanie organizacyjne dla pracodawców oraz działów HR, które mają obowiązek wprowadzenia procesów składania wniosków oraz podpisywania i obsługi umów o pracę zdalną. Branża HR powinna również dbać o poprawne przestrzeganie nowych przepisów.
Kto pierwszy, ten lepszy
W HR procesy przebiegają zgodnie z zasadą „kto pierwszy, ten lepszy”. Nie dotyczy to wyłącznie rywalizacji o talenty. Od tego, jak szybko pracownicy działów zarządzania zasobami ludzkimi zmierzą się z najważniejszymi wyzwaniami w branży i zaadaptują najnowsze rozwiązania, będą zależały przyszłe wzrosty w ich organizacjach. Jestem pewien, że podobnie jak miało to miejsce w czasach pandemii, szybko dostosują się do nowej rzeczywistości i wzniosą swoją pracę na jeszcze wyższy poziom.