Większość odpowiedzi na postawione powyżej pytania zaczynać się będzie prawdopodobnie od zwrotu: „To zależy od...”. Kultura organizacji, opis stanowisk i zakres odpowiedzialności, preferencje osobowościowe, predyspozycje, motywacje i ambicje będą z pewnością warunkować odpowiedź na postawione wyżej pytanie.
Jak jest obecnie?
Połowa uczestników badania przeprowadzonego przez Miller Heiman w 2009 roku przyznaje, że menedżerowie sprzedaży poświęcają mniej niż 10 proc. swojego czasu na coaching oraz rozwijanie swoich pracowników. Tylko co piąty przeprowadza sesje coachingowe średnio dwa razy w tygodniu. 1/3 przyznaje, że menedżerowie sprzedaży w ogóle nie poświęcają czasu na coaching. Mowa tu o coachingu tradycyjnym, instruktażowym (definiowanym jako: dynamiczna i osadzona w warunkach zawodowych seria interakcji pomiędzy menedżerem a pracownikiem; prowadzona, by zdiagnozować i skorygować lub wzmocnić zachowania właściwe dla tego pracownika). Robert Dilts (trener, konsultant, autor publikacji z dziedziny neurolingwistycznego programowania – NLP) proponuje jeszcze szersze spojrzenie na rozwój pracowników i rozróżnienie coachowania na poziomie zmian w zachowaniach od inspirowania do zmian poprzez wpływanie na przekonania, tożsamość czy wręcz duchowość pracowników.
Co może zrobić chętny menedżer, by wesprzeć swoich pracowników w zmianach pożądanych przez organizację? Aktywności te mogą się toczyć na wielu polach, dostępny jest także cały wachlarz metod umożliwiających zapewnianie wzrostu pracownikom i zespołom. W modelu poziomów neurologicznych Roberta Diltsa życie zarówno jednostek, jak i całych systemów może być opisane na różnych poziomach i do tych poziomów można przypisać adekwatne działania wspierające rozwój.
Poziom środowiska
Pokonywanie przeszkód poprzez opiekę i prowadzenie
Opiekowanie się współpracownikami oznacza zapewnienie im wszelkich zasobów potrzebnych do sprawnego działania oraz usuwanie ewentualnych przeszkód na drodze do osiągnięcia celu. Może to się przejawiać m.in. w zarezerwowaniu sali na cotygodniowe spotkania zespołowe, czy przydzieleniu przedstawicielowi handlowemu samochodu i telefonu służbowego umożliwiającego częsty kontakt z klientami. Opiekując się pracownikiem, menedżer dba o to, by rozmowy dotyczące oceny efektów pracy i dalszych warunków zatrudnienia były przeprowadzane we właściwym miejscu (odrębne pomieszczenie) i czasie (podczas ocen okresowych lub przed upływem obowiązywania umowy o pracę na czas określony).
Poziom zachowań
Coaching zmierzający do zmian konkretnych zachowań
To coaching w najbardziej powszechnym rozumieniu tego słowa, wywodzący się ze środowiska sportowego, a w biznesie najbardziej rozpowszechniony w działach sprzedaży. Coaching ten opiera się na precyzyjnym ustalaniu celów, a następnie śledzeniu ich realizacji oraz wychwytywaniu zarówno zachowań pozytywnych (te są wzmacniane przez feedback wspierający, pozytywny), jak i negatywnych (wymagających zmiany, co jest komunikowane przez feedback korygujący, negatywny). W tym przypadku coach/menedżer obserwuje i jednocześnie udziela wskazówek i rad swojemu klientowi/pracownikowi. Rady te mogą dotyczyć na przykład: rodzaju i sposobu zadawanych przez pracownika pytań, komunikacji niewerbalnej czy sposobu kończenia spotkania z potencjalnym klientem.
Poziom umiejętności
Wskazywanie kierunku, przekazywanie wiedzy, nauczanie
Nauczanie wiąże się ze wspieraniem pracownika w nabywaniu przez niego nowych zdolności i umiejętności (np. analiza danych finansowych, planowanie pracy czy zadawanie pytań pogłębiających – w celu podniesienia poziomu konkretnych kompetencji potrzebnych do sprawnego działania). Nauczanie dotyczy bardziej przekazywania wiedzy o nowych strategiach myślenia i działania, niż ćwiczenia tych działań w konkretnym kontekście. Nauczanie jest najczęściej realizowane na specjalistycznych szkoleniach lub kursach.
Poziom przekonań/wartości
Wpływanie na przekonania i wartości przez bycie mentorem
Bycie mentorem to pozytywne wpływanie na przekonania i wartości współpracownika, często przez dawanie osobistego przykładu i dzielenie się własnym doświadczeniem. Mentor pracuje ze swoim klientem nad przekonaniami ograniczającymi jego/jej skuteczność w miejscu pracy (przykładem pozytywnej zmiany przekonań może być transformacja sposobu myślenia: „osoby po psychologii nie mogą/nie chcą być dobrymi sprzedawcami” na: „mogę w sposób etyczny wykorzystać swoją wiedzę psychologiczną w biznesie”, lub: „nowy sposób raportowania jest dla mnie zbyt trudny” na: „posiadam wystarczające doświadczenie i wiedzę (lub wiem, jak je zdobyć), by nauczyć się nowego sposobu raportowania”.
Poziom tożsamości
Wspieranie rozwoju osobistego poprzez wpływ na misję jednostki, jej tożsamość – sponsorowanie
Sponsorowanie polega na wspieraniu drugiej osoby w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie: „Kim jestem?”. Jestem specjalistą ds. obsługi klienta, ojcem i mężem, człowiekiem troszczącym się o dobro innych? W jakim kierunku chcę się rozwijać, co jest dla mnie nadrzędne? Odnalezienie odpowiedzi na te pytania daje potężną dawkę motywacji do rozwoju swoich zdolności i umiejętności, by skutecznie realizować postawione sobie cele. Osoby będące świadome swojej tożsamości są postrzegane przez innych jako spójne w swoich słowach i czynach.
Poziom duchowości
Inspirowanie (budzenie)
Wspieranie na poziomie duchowości polega na przekazaniu pracownikowi szerszego kontekstu jego/jej funkcjonowania, umożliwia uświadomienie sobie istnienia energii (jakkolwiek nazwanej: Miłość, Bóg, Wszechświat, Natura...), która łączy całą ludzkość i która może przejawiać się w działaniach każdej jednostki. W pełni świadomy siebie inspirator może pomóc innym wejść w kontakt z własną wizją i misją oraz wesprzeć ich w znalezieniu odpowiedzi na pytanie: „Z kim jeszcze działam?”, „Dla czyjego dobra działam?”, „Jaką energię widać w moich decyzjach/działaniach?”.
Konieczna motywacja
Coach/menedżer nie zawsze musi być ekspertem w dziedzinie, którą zajmuje się klient/pracownik. Jest to ważne w przypadku coachingu zachowań, nauczania czy bycia mentorem, a dużo mniej w przypadku prowadzenia, sponsorowania i inspirowania. Poziom, na którym należy pracować z osobą, której rozwoju się podjęliśmy, zależy od natury problemu – czy jest to np.: brak czasu na dodatkowe comiesięczne spotkania, nieznajomość angielskiego w kontakcie z zagranicznym kontrahentem, czy też brak wiary we własne siły w projekcie wymagającym nawiązania relacji z dyrektorem zarządzającym międzynarodowej korporacji. Ważny jest także stopień dojrzałości pracownika, i – co pewnie najważniejsze – poziom dojrzałości menedżera/coacha. Menedżer, który nie ma rozwiniętej świadomości co do swojej tożsamości, nie będzie w stanie wspierać swojego klienta w poszukiwaniu jego/jej misji. Menedżer, który w swoich wartościach nie ma wpisanej pracy na rzecz rozwijania innych, nie będzie z kolei miał z pewnością wystarczającej motywacji do działań w tym zakresie. Z drugiej strony, wystarczy mieć wystarczającą motywację, by stworzyć sobie odpowiednie warunki do nabycia zachowań, umiejętności, wiedzy potrzebnych do efektywnego rozwijania swoich podwładnych...
|
|
BIBLIOGRAFIA
R. Dilts, Od Przewodnika do Inspiratora. Coaching przez duże C, Wydawnictwo PINLP, Warszawa 2006.