Lidia Mikołajczyk-Gmur
dyrektor generalna VELUX Polska Sp. z o.o.
Nie mogę zgodzić się z tym stwierdzeniem, że kobietom jest trudno w biznesie. Oczywiście może się zdarzyć, że bywa trudniej, ale obserwuje również sytuację – że może być łatwiej. Na przykład podczas negocjacji stricte męskie towarzystwo zachowuje się bardziej agresywne wobec siebie – gdy do rozmów biznesowych włącza się kobieta – panowie nieco łagodnieją, w końcu chcą być gentlemanami. Niestety, światem biznesu często rządzą stereotypy, że pewne branże lub stanowiska są zarezerwowane dla mężczyzn. Moim zdaniem duże zaangażowanie i wysokie kompetencje pozwalają je przełamać. Poza tym wśród pracodawców panuje błędne przekonanie, że zatrudniając mężczyznę, angażują bardziej efektywnego pracownika – kobieta musi przecież urodzić dzieci, zadbać o dom i rodzinę. Warto jednak zauważyć, że obecnie bardzo zmienił się styl życia wielu rodzin, a także coraz bardziej zaciera się tradycyjny podział ról. Osobiście zawsze staram się zachować równowagę pomiędzy życiem prywatnym i zawodowym i uważam, że pracodawca powinien dawać swoim pracownikom również taką możliwość. Dlatego w firmie Velux nie ma stanowisk zarezerwowanych dla kobiet i mężczyzn – jeśli kandydat ma predyspozycje i umiejętności odpowiednie dla danego stanowiska – płeć nie ma znaczenia w procesie rekrutacji. W naszych fabrykach okien pracuje bardzo dużo kobiet, które statystycznie mają dłuższy staż pracy niż mężczyźni – gdyż cenią u pracodawcy stabilność zatrudnienia – a to oznacza dla firmy oszczędności. Poza tym uważam, że kobiety to świetne organizatorki – znam wiele pań, które z powodzeniem prowadzą własne biznesy.
dr Paweł Smółka
trener i konsultant w projektach dotyczących pomiaru i doskonalenia kompetencji społecznych
Świat biznesu jest zróżnicowany. Jest tam miejsce zarówno dla kobiet, jak i dla mężczyzn – jednostek o różnych osobowościach, zainteresowaniach, kwalifikacjach i kompetencjach. Być może płeć jest nawet mniej ważnym czynnikiem warunkującym sukces (lub jego brak) niż wspomniane kwalifikacje, kompetencje, profile osobowości i zainteresowań. O tym, czy ktoś odnosi sukces w świecie biznesu decyduje wiele czynników, z których część jest pod kontrolą danej osoby, a część jest zwykłym łutem szczęścia – pomyślnym obrotem spraw, który, dzięki mądrości danej osoby, niezależnie od jej płci, może być odpowiednio przez nią spożytkowany. Bardziej precyzyjnej odpowiedzi można natomiast udzielić na konkretne pytania typu: „czy kobietom jest trudniej odgrywać role menedżerskie” oraz „czy kobiety sprawdzają się w roli menedżera?”. Odpowiedź na pierwsze pytanie jest twierdząca. W wielu przypadkach, choć oczywiście nie we wszystkich, kobieta napotyka liczne trudności lub uciążliwości w pełnieniu funkcji menedżerskich, dotyczy to między innymi kwestii budowania autorytetu, zwłaszcza jeśli kobieta zarządza zespołem złożonym głównie z mężczyzn. Odpowiedź na drugie pytanie jest także twierdząca. Badania porównawcze nad efektywnością zespołów lub organizacji (ocenianą według obiektywnych kryteriów, czyli policzalnych efektów pracy) kierowanych przez kobiety oraz przez mężczyzn przynoszą zazwyczaj wyniki wskazujące, że nie ma żadnej znaczącej różnicy w zakresie wyników pracy.
Ewa Osóbka-Zielińska
psycholog, coach, trener
Jeśli kobietom bywa trudniej odnaleźć się w świecie biznesu, to często dlatego, że nad ich karierą krąży widmo kilku stereotypów.
Jedne odnoszą się do zwyczajowej roli kobiety jako żony i matki. Według obiegowej opinii, kiedy pracownica zakłada rodzinę, kariera przestaje być dla niej priorytetem.
Jednakże wyniki badań pokazują, że podejście do pracy i sposób jej wykonywania zależą od indywidualnych cech charakteru człowieka.
Kobiety po powrocie do pracy pracują równie efektywnie i w podobnym wymiarze godzin, co przed macierzyństwem. Chcą pokazać, że nadal są profesjonalne i odpowiedzialne. A ponieważ łączenie obowiązków zawodowych i rodzinnych wymaga dobrych umiejętności organizacyjnych oraz dbałości o szczegóły, często jakość ich pracy wzrasta. Są dobrze zorganizowane, przedsiębiorcze i... często zbyt upodabniają się do mężczyzn.
To już inny stereotyp, głoszący, że kobieta może osiągać sukces w biznesie jedynie, gdy upodabnia się do mężczyzny. Silna, zdecydowana, pozbawiona słabości, często niemalże ukrywająca swoją kobiecość. Mimo wszystko wydaje się, że panie, które przyjmują męski system wartości, mogą czuć się w nim nieco... nieswojo.
Warto, żeby wykształcone, przedsiębiorcze kobiety planujące karierę w biznesie – i nie tylko – pamiętały o właściwych sobie, kobiecych atutach. Na przykład w sytuacjach konfliktowych kobiety rzadko walczą o utrzymanie swojej pozycji i rywalizują za wszelką cenę. Raczej dążą do porozumienia. Dzięki zdolnościom do empatii dbają o dobre relacje z klientami i współpracownikami. I bardzo dobrze radzą sobie na stanowiskach kierowniczych.
Olga Kozierowska
inspiratorka promocji przedsiębiorczości kobiet w mediach, autorka i redaktor programu Sukces Pisany Szminką (Radio PiN)
Nie do końca zgodzę się z tezą, iż kobietom jest trudno w świecie biznesu. By dokonać rzetelnej analizy, musielibyśmy podzielić ten świat na dwie części – świat własnego biznesu i świat korporacji. W pierwszym kobiety radzą sobie bardzo dobrze i, jak pokazują badania, już co trzeci przedsiębiorca w Polsce to kobieta, co stanowi najlepszy wynik w UE. Polskie bizneswoman są przedsiębiorcze, innowacyjne i realizują swoje plany z pasją. Jedynym wyzwaniem, jeżeli spojrzymy na sektor MŚP z perspektywy jego ogromnego potencjału, jest niechęć do podejmowania przez przedsiębiorczynie ryzyka finansowego, a dokładnie finansowania inwestycji ze źródeł zewnętrznych (fundusze zalążkowe, kredyty, nawet fundusze unijne), co może ograniczać rozwój ich firm. Jak pokazują badania przeprowadzone przez PKPP Lewiatan 98 proc. finansuje działalność i rozwój swojego biznesu ze środków własnych. Dodatkowo kobiety prowadzące małe i średnie przedsiębiorstwa realizują często tzw. strategię mrówki. Polega ona na tym, iż inwestują w jedną placówkę zamiast podjąć ryzyko ekspansji. Podsumowując, własny biznes to dla kobiet często filozofia życia, ale też często ucieczka przed szklanymi sufitami. I tu przechodzimy do wspomnianego świata korporacji, gdzie dysproporcja na rynku pracy pomiędzy kobietami i mężczyznami jest bardziej widoczna. To nadal męski świat, w którym kluczowe stanowiska zajmuje tylko 3 proc. kobiet. Kobiety są tam, gdzie jest dużo obowiązków, wymagana jest rzetelność, lojalność i odpowiedzialność. Rzadko zaś tam, gdzie podejmowane są strategiczne decyzje, gdzie się tak naprawdę rządzi. Dodatkowo nadal zarabiają o 25–30 proc. mniej aniżeli mężczyźni, wykonując pracę o takiej samej wartości.