– Innowacyjność to motor napędzający przedsiębiorstwo. Kierując się tą zasadą, zbudowaliśmy w RWE procesy mające na celu rozbudzenie w pracownikach kreatywności, proaktywności i pozytywnego podejścia do zmian – mówi Agata Jędrasik, HR biznes partner w RWE Polska. – Wszystkie nasze działania przynoszą bardzo dobre wyniki, pracownicy wykazują inicjatywę w kreowaniu nowych rozwiązań i stawiają czoła lękowi przed zmianą. Zarządzanie innowacyjnością przebiega w RWE trójtorowo. Realizowany w firmie od 2005 roku projekt Zarządzanie Pomysłami, po pierwsze, pozwala pracownikom kreować zmiany we wszystkich obszarach firmy, po drugie, odpowiadać na konkretne wyzwania biznesowe. Trzecią towarzyszącą inicjatywą jest projekt Ciągłej Optymalizacji Procesów – dodaje Agata Jędrasik.
Każdy może zgłosić pomysł
Projekt Zarządzanie Pomysłami ma na celu rozbudzenie w pracownikach innowacyjności. Każdy może zgłosić pomysł dotyczący udoskonalenia dowolnego obszaru i zakresu działania. Często są to pomysły dotyczące optymalizacji istniejących procesów, ale również nowe rozwiązania techniczne czy administracyjne. Wszystkie pomysły są weryfikowane przez Komisję Oceniającą, która rozpatruje je pod kątem ich użyteczności i wykonalności. Na tym wstępnym etapie analiza finansowa nie wpływa na ocenę samego pomysłu. – Wychodzimy z założenia, że najważniejsze jest rozbudzenie kreatywnego myślenia, dlatego oceniamy sam pomysł oraz wkład pracy pomysłodawcy w jego przygotowanie, a wdrożenie tych pomysłów jest z punktu widzenia projektu sprawą drugorzędną. Wszyscy pomysłodawcy otrzymują nagrody za sam fakt zgłoszenia pomysłu, a na zwycięzców czekają dodatkowo gratyfikacje finansowe. Raz na kwartał organizowane są spotkania z zarządem, którego przedstawiciele wręczają nagrody autorom pomysłów. W tym roku wszyscy pomysłodawcy mieli również okazję poznać się bliżej i wymienić swoje doświadczenia na spotkaniu integracyjnym o charakterze sportowym – wyjaśnia Agata Jędrasik.
Sylwetki pomysłodawców i opisy zgłoszonych przez nich projektów są przedstawiane na łamach firmowego miesięcznika „Pod Prąd” oraz w intranecie. Wszystkie te działania mają na celu promowanie projektu, uświadamianie pracownikom, jak ważna dla firmy jest ich kreatywność i innowacyjność oraz zachęcenie pozostałych pracowników do udziału w konkursie. W efekcie liczba zgłoszonych w tym roku pomysłów wzrosła w porównaniu do roku 2009 o 100 proc. Mimo że w całym procesie firma koncentruje się na kreatywności i aktywności pracowników, to wiele pomysłów jest realizowanych. Napływają pomysły, które ułatwiają pracę, wskazując proste rozwiązania z pozoru skomplikowanego zagadnienia, czy też są po prostu opłacalne ekonomicznie.
Pomysłodawcy Roku
W RWE Polska dużą wagę przykłada się do nagradzania pracowników za ich inicjatywy. W roku 2009 były to dwa wyjątkowe pomysły. „Wprowadzenie numerów fabrycznych liczników energii elektrycznej za pomocą czytnika” oraz „Zastosowanie przezroczystej osłony listwy zaciskowej liczników”. Autorzy zostali wyróżnieni jako Pomysłodawcy Roku, a ich projekty po wdrożeniu do dzisiaj ułatwiają pracę osobom w różnych działach. – W tym roku nagrodziliśmy również doskonałe projekty. Najlepiej oceniona została praca zbiorowa „Zabezpieczenie zaworów spustowych przy transformatorach wysokiego napięcia”. Była to inicjatywa czterech pracowników działu Pomiary Sieciowe. Zespół nie tylko przygotował plany techniczne i kompleksową dokumentację, ale również opracował prototyp i zajął się jego wdrożeniem na szeroka skalę. Była to naprawdę niezwykła inicjatywa czterech pasjonatów, którzy kochają i rozumieją swoją pracę, ale, co ważniejsze, również misję firmy – mówi Agata Jędrasik. – Możliwość kreowania zmiany we wszystkich obszarach ma dla pracowników bardzo dużą wartość motywacyjną. Pomysłodawcy czują się współodpowiedzialni za funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Poza tym promowane jest zarządzanie zmianą, pomagające unowocześniać firmę. Pobudzona w ten sposób kreatywność jest istotnym zasobem firmy. Aby go w pełni wykorzystać, rozpoczynamy nowy etap projektu Zarządzanie Pomysłami. Każdego miesiąca wśród wszystkich pracowników zostanie ogłoszone konkretne zadanie (za każdym razem z innego obszaru biznesu). Wszyscy będą mieli okazję zmierzyć się z przedstawionym zagadnieniem w formie wypowiedzi, pomysłu na rozwiązanie czy analizy. Jeżeli nawet nie znajdziemy rozwiązania, być może zaproponowane pomysły ukierunkują nasze myślenie na zupełnie nowe tory. Wszystkie inicjatywy będą oceniane przez Komisję przy współudziale autora zagadnienia. Najlepsze pomysły będą oczywiście nagradzane. Dla osoby, która przedstawi rozwiązanie, przewidziana będzie nagroda specjalna – dodaje Agata Jędrasik.
Optymalizacja i dobre praktyki
W spółce RWE Polska realizowany jest też projekt Ciągłej Optymalizacji Procesów. Podczas serii warsztatów w formie burzy mózgów każdy pomysł mógł być rozwijany przez innych uczestników warsztatu, aż do momentu przybrania ostatecznego kształtu. W ten sposób zostało zebranych ponad 100 pomysłów, które są obecnie wdrażane. Jedną z najciekawszych inicjatyw okazał się zbiór propozycji, które będą stanowić Kodeks Dobrych Praktyk. Kilka niezależnie zgłoszonych pomysłów, takich jak: zasady formułowania stopki w e-mailu, akceptowania/ odrzucania zaproszeń w outlooku, ustawianie autoodpowiedzi na czas nieobecności, korzystanie z ogólnodostępnych sal konferencyjnych, przerodziło się w zbiór dobrych praktyk. Informacja o wypracowanych podczas warsztatów koncepcjach będzie też przekazywana pracownikom w firmowym miesięczniku oraz za pośrednictwem intranetu.
Projekt realizowany jest zgodnie z zasadą małych kroków. – Wielkie rewolucyjne pomysły mogą przytłaczać ogromem i wzbudzać obawę, że „na pewno się nie uda”. Małe zmiany często zaskakują prostotą, dzięki temu są przyjmowane w naturalny sposób. Nie boimy się ich i dlatego mają duże szanse powodzenia. Nie ulega wątpliwości, że warto inwestować w kreatywność i innowacyjność pracowników. Stopa zwrotu tego typu inicjatyw jest mierzona nie tylko finansowo, choć ten aspekt nie jest bez znaczenia. Równie ważne jest poczucie wpływu pracowników na otaczającą ich rzeczywistość, wykorzystywanie ich potencjału i promowanie kreatywności. Właśnie w ten sposób tworzymy wspólnie RWE – podsumowuje Agata Jędrasik.
Baza pomysłów
Trzy lata temu we wszystkich oddziałach firmy Henkel, w tym w naszym kraju, ogłoszony został Rok Innowacyjności. Wtedy została stworzona baza danych, która cały czas jest tworzona przez pracowników. Każda osoba ma do niej dostęp, może zgłosić swój pomysł, bez względu na to, czego on dotyczy, np. pomysł może być związany z codziennym wykonywaniem obowiązków i pracą na konkretnym stanowisku, może też dotyczyć produktu, sposobu działania pracownika albo współpracy z klientem.
– Każdy pomysł zostaje wpisany do bazy danych, pracownik wypełnia wniosek, dodaje krótki opis pomysłu, po czym – po jego zgłoszeniu, otrzymuje automatycznie tworzoną informację, że koncepcja znajduje się już w bazie danych. Taki wniosek jest później kierowany do odpowiednich osób, które zajmują się pomysłem – w przypadku kiedy dotyczy produktu, to jest przekazywany do działu badań i rozwoju albo do działu marketingu. Jeżeli pomysły odnoszą się do lokalnego codziennego życia firmy, to najczęściej trafiają do działu personalnego. Wówczas spotykam się z osobą odpowiedzialną za dany zakres działania firmy i np. przekazuję pomysł szefowi działu marketingu, który zajmie się wraz ze swoim zespołem oceną koncepcji i podejmie decyzję o uruchomieniu procesu wdrożenia albo w porozumieniu z centralą regionu naszej firmy w Wiedniu – mówi Agnieszka Bielawska, menedżer HR w firmie Henkel Polska.
Zgłaszanie pomysłów odbywa się zatem za pośrednictwem specjalnie do celu zaprojektowanej strony internetowej. – Pomysły mogą dotyczyć wszystkich przejawów życia firmy – od organizacji pracy, do produktu. Jesteśmy nastawieni na produkt, ale mieliśmy zgłaszane też pomysły dotyczące usprawnienia czy większego komfortu pracy, jak np. zorganizowanie parkingu dla rowerów. Bywają to zatem pomysły wynikające często z chęci zmiany, niż bezpośrednio dotyczące innowacyjności, np. do takich należy wprowadzanie nawilżaczy w pokojach przy włączonej klimatyzacji czy pomysł jednego z pracowników, aby zainstalować podnóżki dla osób pracujących długo w pozycji siedzącej – dodaje Agnieszka Bielawska.
Promowanie i nagrody
Możliwość zgłaszania pomysłów na stronie internetowej promowana jest akcjami e-mailowymi i spotkaniami z pracownikami. – Początkowo była też propozycja, aby nagradzać pracowników. Jednak stwierdziliśmy, że zależy nam na tym, aby ludzie zgłaszali pomysły dlatego, że tak chcą, a nie dla tego, że dostaną za to nagrodę. Naszym celem jest wspieranie kreatywności ludzi bez stymulowania ich „na siłę”. Prawdziwą nagrodą jest realizacja pomysłu. Oczywiście, w przypadku pomysłów związanych z produktem, musimy brać pod uwagę dłuższy proces wdrażania, wynikający m.in. z cyklu badań, a potem – z cyklu produkcyjnego – wyjaśnia Agnieszka Bielawska.
Pomysł zachęcania pracowników do kreatywności jest pomysłem korporacyjnym. To nie jest specyfika polska. Centrala w Wiedniu analizuje zgłaszane koncepcje wtedy, kiedy podjęcie decyzji i ewaluacja pomysłu nie są możliwe na poziomie krajowym. Czasami zwłaszcza w przypadku innowacyjności produktu, pomysł bywa przekazywany z Wiednia do głównej siedziby koncernu, do Düsseldorfu, gdzie zapada ostateczna ocena i decyzja o ewentualnej implementacji. – Firma Henkel ma zresztą taką zasadę, że około 30 proc. oferowanych produktów nie powinno być starszych niż trzy lata, czyli innowacyjność jest stałą cechą naszego działania, cięgle wdrażane są nowe pomysły, nowe rozwiązania i technologie. I jednocześnie jesteśmy przy tym głęboko przekonani, że nie można ludzi zmuszać do zgłaszania pomysłów czy stresować narzuconym z góry wymogiem kreatywności – zaznacza Agnieszka Bielawska.
Realizacja pomysłu
W jednym z zakładów firmy Henkel w Polsce, produkujących chemię budowlaną, znajduje się Centrum Kompetencyjne, w którym testuje się i wymyśla nowe produkty związane zwłaszcza z systemem dociepleń. Wiele rozwiązań i receptur, które zostały tam zaprojektowane i sprawdzone, potem wdrażano do produkcji w zakładach np. w Anglii czy w Emiratach Arabskich po dostosowaniu do specyfiki regionów, ale na podstawie głównej idei z laboratorium w Polsce. W ten sposób zespół badawczy w Stąporkowie, gdzie jest ono zlokalizowane, został szczególnie doceniony.
Czynnikiem powodzenia i warunkiem tego, aby pracownicy czuli się zachęcani do kreatywności, jest nie tylko realizacja zgłaszanych pomysłów. – Przecież nie wszystkie, z różnych względów, można skierować do wdrożenia. Dlatego podstawową sprawą jest przekazywanie pracownikom konkretnych informacji na temat ich pomysłów i szans na realizację. Niektóre pomysły początkowo wydają się proste do wdrożenia, a po analizie okazuje się, że związane z tym koszty są zbyt duże, albo z powodów proceduralnych implementacja pomysłu jest niemożliwa. Przy większości produktów pilnujemy, aby miały one walory użytkowe, ale także, aby spełniały określone wymagania dotyczące ochrony środowiska. Czasami nowy pomysł pociąga za sobą zwiększenie poziomu zużycia energii, a to już nie jest zgodne z naszymi założeniami. Celem firmy Henkel jest dbałość o zrównoważony rozwój. Dlatego ważne jest dla nas, aby każdy pracownik zgłaszający pomysł dostał – w przypadku kiedy koncepcja nie zostanie skierowana do realizacji – pełne wyjaśnienie i aby w ten sposób ukierunkować myślenie ludzi na różne aspekty zrównoważonego rozwoju firmy – podkreśla Agnieszka Bielawska.
Oferta dla studentów
Rok Innowacyjności ogłoszony w całej korporacji pokazał pracownikom, że nowatorskie pomysły i kreatywność nie są tylko domeną działu badań i rozwoju – że każdy pracownik może zgłosić swój pomysł dotyczący każdego obszaru firmy. – Widzimy, że pracownicy potrafią wymyślać znakomite rozwiązania, dlatego po prostu szkoda byłoby ograniczyć się do działu R&D i nie dać szans zgłaszania koncepcji całej załodze. W naszej firmie elastyczność i skłonność do zmian jest naturalna. U nas nic długo nie idzie ustalonym z góry torem, elastyczność jest cechą naszego działania. Dlatego zachęcamy ludzi do nowych pomysłów. Przejawem takiego podejścia jest również gra dla studentów – Henkel Innovation Challenge. Studenci, którzy chcą wziąć w niej udział, mają za zadanie wymyślić na podstawie obecnej oferty firmy produkty, które będą używane za 50 lat. Niektóre z tych koncepcji są niesamowicie oryginalne i innowacyjne – wskazuje Agnieszka Bielawska. Tę grę Henkel organizuje już trzeci rok i najzdolniejszych studentów stara się zatrudnić u siebie na stałe. I to także jest jedna z metod wspierania innowacyjności i kreatywności.
RWE Polska SA i Henkel Polska Sp. z o.o. zostały uhonorowane tytułem „Top Employers Polska 2010”.
Projekt Top Employers Polska identyfikuje i certyfikuje najlepszych pracodawców w Polsce pod względem ich polityki i praktyki personalnej. Organizatorem tego projektu jest Instytut CRF. W programie wyłaniani są pracodawcy, którzy wyróżniają się na polskim rynku pracy pod względem świadczeń podstawowych, świadczeń dodatkowych i warunków pracy, szkoleń i rozwoju, rozwoju kariery zawodowej oraz kultury organizacyjnej firmy. Więcej informacji: www.topemployers.pl