Joanna Kuzub (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjno-Konsultacyjne Służb Zatrudnienia)
Open space to otwarta przestrzeń pomieszczenia biurowego. Charakteryzuje się wieloma stanowiskami pracy na dużych i otwartych przestrzeniach bez podziału na pokoje - wszyscy pracownicy wykonują pracę w jednej sali. Stanowiska poszczególnych osób mogą bezpośrednio do siebie przylegać albo być oddzielone niewielkimi ściankami lub boksami.
Biura open space a jakość pracy
Krótka historia open space
Pierwsze biura tego typu pojawiły się pod koniec XIX wieku w Stanach Zjednoczonych, kiedy to miała miejsce rewolucja przemysłowa, która zwiększyła zapotrzebowanie na pracowników administracyjnych. Dotychczasowe biura stały się za małe w stosunku do zatrudnionej kadry. Zrodził się pomysł, aby usunąć możliwe ściany działowe i w uzyskanej wolnej przestrzeni ustawić dodatkowe biurka.
W Polsce moda na open space przyszła wraz z wkroczeniem na nasz rynek firm zagranicznych, w latach 90. Polskim pracodawcom pomysł bardzo się spodobał i coraz częściej, tworząc miejsca pracy, wybierają otwartą przestrzeń.
Sprawy techniczne
Urządzając przestrzeń biurową tego typu należy stosować się do zasad prawa pracy, m.in. Kodeksu pracy, rozporządzenia w sprawie bhp i warunków technicznych. Zgodnie z przepisami na jednego pracownika powinno przypadać co najmniej 13 metrów sześciennych objętości pomieszczenia i ponad 2 metry kwadratowe wolnej, czyli niezajętej przez meble, podłogi. Przejście powinno zapewnić swobodnych ruch jedno- i dwukierunkowy oraz posiadać nie mniej niż 0,6 metra szerokości dla ruchu jednostronnego, a dla ruchu dwustronnego 2 metry. Należy jednak pamiętać o tym, iż niedopuszczalnym jest tworzenie stref wyłącznie o ruchu jednokierunkowym, nawet w wydzielonych obszarach.
Monitory pomiędzy stanowiskami powinny znajdować się w odległości nie mniejszej niż 0,6 metra, a między pracownikiem, a tylną ścianką monitora osoby pracującej naprzeciwko odległość nie może być mniejsza niż 0,8 metra.
Stanowisko pracy pracownika powinno być tak urządzone, aby dawało możliwość rozmieszczenia przedmiotów w zasięgu ręki. Monitor powinien znajdować się w odległości nie mniejszej niż 0,4 – 0,75 metra, w zależności od jego wielkości. Aranżując przestrzeń, należy również zadbać o potrzeby osób niepełnosprawnych.
Korzyści i wady open space
Do korzyści tego rodzaju urządzenia biura możemy zaliczyć przede wszystkim możliwość łączenia stanowisk pracy w większe zespoły, co ma przełożenie na budowanie relacji w zespole oraz ułatwia integrację pracowników i przepływ dokumentów. Według badań IBM odpowiednie ustawienie biurek przyspiesza obieg dokumentów i zwiększa o 15 proc. wydajność pracowników.
Zwolennikami takiego modelu organizacji przestrzeni najczęściej są pracodawcy. Taka aranżacja biura, według badań IBM z połowy lat 90., pozwala na ponad 20-procentowe oszczędności na kosztach urządzania.
Wśród najczęściej wymienianych wad open space pojawiają się: hałas, który powoduje trudności w koncentracji, brak prywatności, ciągła kontrola spowodowana zasadą stosowaną przy tego rodzaju wystroju - by zwierzchnik był częścią zespołu w codziennej pracy, a nie tak jak dawniej, zajmował pokój z dala od pracowników.
Otwarta przestrzeń i większa liczba pracowników wpływa na gorszą jakość powietrza i rozprzestrzenianie się chorób. Według uczonych z University of British Columbia w Kanadzie, tego typu środowisko pracy jest idealne dla wirusów. Liczba zachorowań na zakażenia wirusowe jest o 20 proc. wyższa niż w przypadku tradycyjnych biur.