Nasza pracownica miała wypadek w pracy. W związku z tym wypadkiem
została wezwana na komisję lekarską przez Zakład Ubezpieczeń
Społecznych. Czy w takim przypadku należy się jej dzień wolny od pracy
na stawienie się na wezwanie komisji lekarskiej?
RADA
Nie mają Państwo obowiązku udzielenia pracownicy dnia wolnego. Jeżeli pracownica nie posiada zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego niezdolność do pracy, to będzie musiała skorzystać z urlopu wypoczynkowego (np. „na żądanie”) lub wystąpić z wnioskiem o udzielenie urlopu bezpłatnego (jeżeli wcześniej wykorzystała urlop wypoczynkowy lub nie nabyła do niego prawa).
UZASADNIENIE
Przyczynami usprawiedliwiającymi nieobecność pracownika w pracy są zdarzenia i okoliczności określone przepisami prawa pracy (zawarte w ustawach lub w aktach wykonawczych), które uniemożliwiają stawienie się pracownika do pracy i jej świadczenie, a także inne przypadki niemożności wykonywania pracy wskazane przez pracownika i uznane przez pracodawcę za usprawiedliwiające nieobecność w pracy.
W zakresie dotyczącym opieki lekarskiej i zdrowia pracownika pracodawca jest zobowiązany zwolnić go od pracy jedynie na czas niezbędny do przeprowadzania obowiązkowych badań lekarskich i szczepień ochronnych, przewidzianych przepisami o zwalczaniu chorób zakaźnych, gruźlicy oraz chorób wenerycznych. Ten obowiązek pracodawcy wiąże się z koniecznością poniesienia przez zakład określonych kosztów (np. wynagrodzenia pracownika, jego zastępstwa itd.).
Jeżeli z powszechnie obowiązujących przepisów lub regulacji wewnątrzzakładowego prawa pracy (np. układu zbiorowego pracy, regulaminu pracy względnie regulaminu wynagradzania) nie wynika obowiązek udzielenia dnia wolnego pracownikowi stającemu przed komisją lekarską ZUS w związku z wypadkiem, korzystanie ze zwolnienia od pracy może odbywać się jedynie na zasadach ogólnych.
Po pierwsze, usprawiedliwieniem nieobecności w pracy (płatnym 100%, gdy niezdolność do pracy jest spowodowana wypadkiem przy pracy) jest niezdolność do pracy potwierdzona zaświadczeniem lekarskim. Po drugie, pracownik może stawić się przed komisją ZUS w ramach udzielonego mu przez pracodawcę urlopu wypoczynkowego (na wniosek lub „na żądanie” – w tym drugim przypadku wystarczy zawiadomić zakład o urlopie w dniu jego wykorzystywania).
Po trzecie, w przypadku gdy pracownik nie nabył prawa do urlopu wypoczynkowego lub wykorzystał go wcześniej, może wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o dzień urlopu bezpłatnego. Pracodawca nie ma obowiązku wyrażenia zgody na taki urlop, jednak jej brak byłby sprzeczny z zasadami współżycia społecznego i niezgodny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa.
Podstawa prawna:• § 1, § 4–5 rozporządzenia z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (DzU nr 60, poz. 281),
• art. 8, art. 152, art. 1672, art. 174, art. 2982 Kodeksu pracy,
• art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 8, art. 9 ust. 1 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (DzU nr 199, poz. 1673).