Niedawno przyznaliśmy kilku pracownikom samochody służbowe. Czy ci pracownicy powinni przejść w związku z tym dodatkowe profilaktyczne badania lekarskie właściwe dla kierowców? Pracownicy ci nie są u nas zatrudnieni na stanowiskach kierowców, tylko na stanowiskach menedżerskich.
Jeśli pracownicy byli zatrudnieni w firmie przed 29 czerwca 2011 r. i posiadają (wystawione przed tą datą) ważne orzeczenia lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku (wstępne lub okresowe badania lekarskie), mogą korzystać z samochodu służbowego bez konieczności przeprowadzania dodatkowych badań lekarskich. Badaniom na nowych zasadach zostaną poddani przy najbliższych okresowych badaniach lekarskich. Jeśli natomiast pracownicy zostali zatrudnieni po 28 czerwca 2011 r. i korzystają z samochodów służbowych, będą musieli poddać się dodatkowym badaniom lekarskim.
Od 29 czerwca 2011 r. zmieniły się przepisy dotyczące badań lekarskich kierowców. W wyniku tej nowelizacji osoby posiadające prawo jazdy kategorii A, A1, B, B1, B+E, T, które kierują pojazdem w ramach obowiązków służbowych, należy skierować na konsultację okulistyczną oraz badanie oceniające widzenie zmierzchowe i zjawisko olśnienia (§ 4 ust. 4 pkt 5 rozporządzenia w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami). Ponadto wszystkie osoby, do których zastosowanie ma nowe rozporządzenie, w tym także osoby, które kierują pojazdami w celach służbowych, będą musiały zostać poddane bardziej szczegółowym badaniom, jeśli chorują na cukrzycę lub padaczkę.
Zobacz również serwis: Profilaktyczna ochrona zdrowia
Dotyczy to wyłącznie pracowników, którzy kierują pojazdami o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3, 5 tony skonstruowanymi do przewozu maksymalnie 9 osób licząc z kierowcą. Kierowcy ci nie podlegają bowiem pod ustawę o transporcie drogowym, która przewiduje innego rodzaju badania lekarskie.
Jeśli zatem w skierowaniu na wstępne lub okresowe badania lekarskie znajdzie się informacja, że pracownik, niezależnie od zajmowanego stanowiska, przy wykonywaniu obowiązków służbowych będzie korzystał z samochodu służbowego (lub prywatnego), lekarz medycyny pracy będzie zobowiązany skierować takiego pracownika na:
- konsultacje okulistyczne,
- badania oceniające widzenie zmierzchowe i zjawisko olśnienia.
Nowelizacja rozporządzenia nie przewidziała okresu przejściowego, w którym dotychczas obowiązujące przepisy utracą ważność. Dlatego zaświadczenia lekarskie wydane przed 29 czerwca 2011 r. zachowują ważność i uprawniają do korzystania z samochodu w celach służbowych bez konieczności przeprowadzania dodatkowych badań. Badania te powinny zostać wykonane przy najbliższych badaniach okresowych pracownika. Informacja o tym, że pracownik jest osobą kierującą samochodem w celach służbowych, powinna znajdować się na skierowaniu na badania profilaktyczne.
Badaniom muszą się poddać osoby, które korzystają zarówno z samochodu będącego własnością pracodawcy, jak i tego, który jest własnością pracownika, ale jest przez niego wykorzystywany do celów służbowych. Obowiązek ten dotyczy także zleceniobiorców. Wynika to z tego, że w rozporządzeniu w sprawie badań kierowców... ustawodawca wprost określił, że nowy obowiązek dotyczy wszystkich osób kierujących pojazdem w ramach obowiązków służbowych, a nie tylko pracowników. Ponadto rozporządzenie zostało wydane na podstawie ustawy – Prawo o ruchu drogowym, a nie na podstawie kodeksu pracy.
Polecamy także: Badania lekarskie pracowników
Koszt dodatkowych badań obciąża pracodawcę, a w przypadku osoby zatrudnionej na podstawie umowy cywilnoprawnej informacja o konieczności wykonania przez nią dodatkowych badań oraz o tym, kto ponosi koszt badań, powinna być uregulowana w zawartej umowie cywilnoprawnej.
W skierowaniu na badania profilaktyczne osoby przyjmowanej do pracy lub pracownika pracodawca powinien określić m.in. stanowisko, na którym ta osoba ma być lub jest zatrudniona. Określając to stanowisko pracy, należy podać rodzaj wykonywanej pracy i środki techniczne, w jakie jest ono wyposażone, a mające wpływ na bezpieczeństwo i higienę pracy. Jeżeli więc w celu ułatwienia przemieszczania się podczas realizacji zadań służbowych stanowiska pracy zostały wyposażone przez pracodawcę w samochody osobowe z możliwością osobistego ich użycia przez pracownika, to w skierowaniu na badania profilaktyczne należy zamieścić informację o tym fakcie. Lekarz prowadzący badania profilaktyczne, na podstawie informacji zawartych w skierowaniu, określa zakres i częstotliwość badań profilaktycznych.
Zadaj pytanie: Forum Kadry
Podstawa prawna:
- § 4 ust. 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. nr 69, poz. 332 z późn. zm.),
- § 4 ust. 4 pkt 5 rozporządzenia Ministra Zdrowia z 7 stycznia 2004 r. w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz.U. nr 2, poz. 15 z późn. zm.),
- art. 3 ustawy z 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz.U. z 2007 r. nr 125, poz. 874 z późn. zm.).