Odzież ochronna i robocza oraz środki ochrony indywidualnej muszą być przechowywane w odpowiednich warunkach zgodnie z wymaganiami przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zgodnie z zaleceniami producenta.
UZASADNIENIE
Odnosząc się do tak wielowątkowego zagadnienia, należy przede wszystkim zwrócić uwagę, że pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom bezpieczeństwo pracy poprzez ograniczenie ryzyka zawodowego w wyniku właściwej organizacji pracy oraz stosowania koniecznych środków profilaktycznych (§ 39 ust. 1 rozporządzenia z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy; DzU z 2003 r. nr 169, poz. 1650 ze zm.). Do działań tych niewątpliwie można zaliczyć wyposażenie pracowników w środki ochrony indywidualnej odpowiednie do rodzaju i poziomu zagrożeń występujących w procesie pracy, jeżeli niewystarczające jest stosowanie rozwiązań organizacyjnych i technicznych. Przy czym pracownik powinien być poinformowany o środkach ochrony oraz zasadach ich stosowania, a także o zagrożeniach, przed którymi mają go one chronić.
Szczegółowe zasady stosowania środków indywidualnych (załącznik nr 2 do ww. rozporządzenia), zgodnie z którym środki te powinny być dobrane stosownie do istniejących zagrożeń i warunków w miejscu pracy (z uwzględnieniem ergonomii), powinny też być dopasowane do użytkownika – po wykonaniu niezbędnych regulacji oraz nie powinny stwarzać dodatkowego zagrożenia.
Rodzaje prac i wskazane rodzaje środków ochrony indywidualnej oraz odzieży ochronnej określone są w tabelach nr 1–3 ww. załącznika nr 2.
Jeżeli chodzi o środki ochrony przed upadkiem z wysokości (wymienione w omawianej sytuacji), to określone są one w tabeli nr 2, poz. 8. Należy jednak pamiętać, że rodzaj i czasokres zużycia odzieży i środków ochrony indywidualnej na danym stanowisku pracy powinien wynikać z przyjętych w danym przedsiębiorstwie normatywów przydziału odzieży roboczej i środków ochrony indywidualnej, zawartych zwykle w tabeli przydziału odzieży, obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej.
WAŻNE!
Normatywy przydziału odzieży roboczej i środków ochrony indywidualnej powinny być przyjęte po uzgodnieniu ze związkami zawodowymi, a gdy w przedsiębiorstwie nie ma związków zawodowych, z pracownikami lub ich przedstawicielami.
Należy podkreślić, iż normatywy powinny również uwzględniać wcześniejsze zużycie środka indywidualnego oraz możliwość jego wymiany, tak aby terminy przyjęte nie były „sztywne”, przez co mogłyby wygenerować dodatkowe zagrożenia.
Zasady doboru środków ochrony indywidualnej uwzględniające zabezpieczenia pracownika przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników środowiska pracy, wynikają również z art. 2376 Kodeksu pracy. Należy zwrócić uwagę, że artykuł ten nakłada na pracodawcę obowiązek wyposażania pracowników w środki ochrony indywidualnej, spełniające wymagania dotyczące oceny zgodności określone w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (DzU nr 259, poz. 2173).
Jeżeli chodzi o zasady przechowywania odzieży roboczej i środków ochrony indywidualnej, to znajdują się one również w ww. rozporządzeniu w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, w załączniku nr 3, § 4 ust. 1 oraz w rozdziale 2 załącznika nr 3 dotyczącym szatni. Treść tego przepisu wymaga od pracodawcy zapewnienia przechowywania odzieży w szatniach lub w innych pomieszczeniach zapewniających warunki do higienicznego przechowywania odzieży własnej (domowej), roboczej i ochronnej oraz do higienicznego przechowywania posiłków (zapis dotyczący tego rodzaju pomieszczeń odnosi się do pracodawców zatrudniających do 20 pracowników).
Środki ochrony przed upadkiem z wysokości powinny być przechowywane w warunkach niepowodujących negatywnego wpływu środowiska na stan techniczny szelek bezpieczeństwa, pasów bezpieczeństwa czy linek asekuracyjnych, ponieważ ich niewłaściwe przechowywanie oraz niewłaściwa konserwacja spowodują, że utracą one swoje właściwości, tj. wytrzymałość na naprężenia mechaniczne i nie będą spełniać swej funkcji. Sposób przechowywania powinien określić producent w instrukcji użytkowania. Zwykle zaleca się, aby środki tego rodzaju były przechowywane w pomieszczeniach, w których nie ma wilgoci, w pozycji rozwieszonej na wieszakach. Szelki, liny, pasy powinny być przechowywane tak, aby była możliwość odparowania wilgoci po użyciu, np. po deszczu. Należy też dodać, że konserwacją i przechowywaniem tych środków powinna zajmować się osoba wyznaczona oraz przeszkolona w tym zakresie.
WSKAZÓWKA!
W przedsiębiorstwie należy przyjąć normatywy przydziału odzieży roboczej i środków ochrony indywidualnej, na podstawie których zaopatruje się pracowników. Trzeba również wyznaczyć i przeszkolić osobę odpowiedzialną za przechowywanie, przeglądy oraz konserwację środków ochrony indywidualnej, która będzie sprawować nad nimi pełny monitoring. Ważne jest zapewnienie na budowie odpowiedniego pomieszczenia (np. w kontenerach), w których pracownicy będą mogli przechowywać odzież roboczą w odpowiednich warunkach.
W zależności od sytuacji można też przyjąć pewne działania organizacyjne polegające na transporcie pracowników (już przebranych i wyposażonych w odpowiednie środki) w rejon budowy i z powrotem do siedziby firmy, w której będą urządzone szatnie odpowiadające przepisom. To rozwiązanie pozostawia jednak problem pomieszczenia socjalnego do spożywania posiłków. Można też, jeżeli warunki na budowie pozwalają, korzystać z takiego pomieszczenia już tam urządzonego lub zorganizowanej jadalni (bufetu), w której są wydawane posiłki. Rozwiązanie to jest kwestią do przemyślenia, ponieważ mogą czasem występować okoliczności przemawiające za jego wprowadzeniem, ale nie zawsze jest to ekonomicznie uzasadnione.
PODSTAWA PRAWNA
- Art. 2376 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (DzU z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.),
- Par. 39 ust. 1; załączniki nr 2 i nr 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (DzU z 2003 r. nr 169, poz. 1650 ze zm.),
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (DzU nr 259, poz. 2173).