Na tak sformułowane pytanie należy odpowiedzieć twierdząco, pomimo że w aktualnie obowiązującym stanie prawnym brakuje regulacji w sposób jednoznaczny nakładającej na pracodawców obowiązek wyposażenia operatorów wózków jezdniowych z napędem silnikowym w hełmy ochronne (środek ochrony indywidualnej). Można jednak przyjąć, że w odniesieniu do wózków podnośnikowych w każdej instrukcji użytkowania wózka stanowiącej element dokumentacji techniczno-ruchowej jest zawarty wymóg wyposażenia operatora wózka w hełm ochronny. Odrębnym zagadnieniem może być np. konieczność wyposażenia w tego rodzaju środki ochrony indywidualnej operatorów ręcznych wózków transportowych z napędem silnikowym, tzw. paleciaków, które również zaliczane są do wózków jezdniowych.
UZASADNIENIE
Wprost wyartykułowanego wymogu wyposażenia w kaski ochronne operatorów wózków jezdniowych z napędem silnikowym nie znajdziemy w unormowaniach rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu wózków jezdniowych z napędem silnikowym – regulującego wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu wózków jezdniowych z napędem silnikowym używanych w transporcie wewnętrznym zakładów pracy. Nie ma go też w rozporządzeniu o ogólnych przepisach bezpieczeństwa i higieny pracy, pomimo iż w załączniku nr 2 wymienionego aktu prawnego zawarte są unormowania dotyczące szczegółowych zasad stosowania środków ochrony indywidualnej.
WSKAZÓWKA!
Wskazane jest, aby pracodawca pamiętał o zapisie § 8 załącznika nr 2 rozporządzenia nakazującym, aby przy ustalaniu środków ochrony indywidualnej przy określonych pracach zostały uwzględnione wskazania zawarte w tabelach będących integralną częścią tego załącznika. Warto zwrócić uwagę na tabelę nr 2, w której wśród prac narażających pracowników na urazy głowy zostały wymienione m.in. prace w sąsiedztwie urządzeń do podnoszenia, dźwigów i przenośników. Wymóg ten należy rozumieć w ten sposób, że dotyczy on zarówno operatora maszyny/urządzenia, jak i innych osób znajdujących się w strefie zagrożenia.
Wobec braku szczegółowych unormowań pozostaje rozważyć, czy wyposażenie operatorów wózków jezdniowych z napędem silnikowym w hełmy ochronne może wynikać z ciążącego na pracodawcy obowiązku zapewnienia pracownikom bezpieczeństwa i higieny pracy, w szczególności przez zapobieganie zagrożeniom związanym z wykonywaną pracą.
WAŻNE!
W najszerszym zakresie identyfikacji zagrożeń, np. uderzeniem o nieruchome elementy, uderzeniem lub przygnieceniem z powodu obsunięcia się jakiegoś przedmiotu – związanych z wykonywaniem czynności obsługowych – dokonuje się w ramach oceny ryzyka zawodowego związanego z zagrożeniami, które nie mogą być wykluczone.
Z uwzględnieniem zdefiniowanego stopnia zagrożenia na stanowisku pracy, częstości narażenia pracownika na zagrożenie, rodzaju prac i cech stanowiska pracy, pracodawca powinien przeprowadzić analizę dotyczącą tego, czy w konkretnych warunkach wykonywania pracy dla zabezpieczenia pracujących wystarczające jest zastosowanie środków ochrony zbiorowej, czy zachodzi potrzeba wyposażenia pracowników w środki ochrony indywidualnej.
Pracodawca w porozumieniu z zakładową organizacją związkową ustala adekwatne do rozpoznanych zagrożeń rodzaje środków ochrony indywidualnej.
Jeżeli u danego pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa, pracodawca dokonuje takich ustaleń w porozumieniu z pracownikami wybranymi w tym celu przez załogę, w trybie przyjętym w zakładzie pracy.
Wydane pracownikowi środki ochrony indywidualnej (w omawianej sytuacji – hełm ochronny) muszą spełniać zasadnicze wymagania w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa.
Za zgodne z zasadniczymi wymaganiami uznaje się środki ochrony indywidualnej posiadające oznakowanie CE, które producent lub jego upoważniony przedstawiciel potwierdził, wystawiając deklarację zgodności WE.
WSKAZÓWKA!
Niedopuszczalne jest wyposażanie pracowników w środki ochrony indywidualnej, które nie spełniają zasadniczych wymagań w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa.
PODSTAWA PRAWNA
- Art. 207 § 2, art. 2376 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (DzU z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.),
- Par. 39 ust. 1 i 2 rozporządzenia z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (DzU z 2003 r. nr 169, poz. 1650 ze zm.),
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 10 maja 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu wózków jezdniowych z napędem silnikowym (DzU nr 70, poz. 650 ze zm.),
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (DzU nr 259, poz. 2173).