Krzysztof Kononowicz, ekspert z zakresu wypadków przy pracy
Umowa zlecenie
Po pierwsze, należy rozróżnić umowę zlecenie od umowy o dzieło. W przypadku drugiej umowy (o dzieło), nie podlegamy żadnemu ubezpieczeniu społecznemu. Innymi słowy, jeśli ulegniemy wypadkowi, ZUS niczego nam nie zapłaci. Inaczej wygląda sytuacja osób zatrudnionych w oparciu o umowę zlecenie. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym. Zgodnie natomiast z art. 12 tej samej ustawy, osoby pracujące w oparciu o umowę zlecenie podlegają również ubezpieczeniu wypadkowemu.
Osoby pracujące w oparciu o umowę zlecenie nie mają co do zasady ubezpieczenia chorobowego. W tych przypadkach jest to ubezpieczenie dobrowolne.
Fakt, że osoby pracujące na umowie zlecenie podlegają ubezpieczeniu wypadkowemu obowiązkowo, a chorobowemu dobrowolnie ma kluczowe znacznie. W przypadku zwykłej choroby bądź wypadku, który nie jest związany z wykonywaniem pracy, osoby te są pozbawione jakichkolwiek świadczeń z ZUS. W przypadku, kiedy dojdzie jednak do wypadku przy pracy, osobom zatrudnionym na umowie zlecenie przysługuje ten sam pakiet świadczeń socjalnych, co pracownikom zatrudnionym w oparciu o umowę o pracę.
Polecamy produkt: Umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne od 1 stycznia 2016 r. (książka)
Kiedy wypadek jest wypadkiem przy pracy?
Niezależnie od tego, na podstawie jakiej umowy jesteśmy zatrudnieni, należy wiedzieć kiedy wypadek, można uznać za wypadek przy pracy. Wypadek w pracy nie zawsze jest „wypadkiem przy pracy”, dlatego warto zapoznać się szczegółowo z tym zagadnieniem.
Za wypadek przy pracy (nawet na umowie zlecenie) uznaje się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:
- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności albo poleceń przełożonych,
- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy nawet bez polecenia,
- w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy, a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Krzysztof Kononowicz, ekspert z zakresu wypadków przy pracy
Na co może liczyć zleceniobiorca w razie wypadku?
Przede wszystkim, zleceniobiorcy należne są wszystkie świadczenia okresowe, tak samo jak w przypadku osoby zatrudnionej w oparciu o umowę o pracę. Rozumiemy przez to możliwość uzyskania zasiłku chorobowego (w wysokości 100% podstawy wymiaru), świadczenia rehabilitacyjnego, renty.
Osobie pracującej na umowie zlecenie należy się również jednorazowe odszkodowanie z ZUS.
Co zrobić, aby uzyskać świadczenia z tytułu wypadku przy pracy?
Kluczowe dla sprawy jest zgłoszenie wypadku zleceniodawcy. Zleceniodawca ma obowiązek sporządzenia tzw. karty wypadku. W tym celu musi od poszkodowanego i świadków uzyskać wyjaśnienia. Zasadniczo, zleceniodawca ma obowiązek sporządzenia karty wypadku oraz zgłoszenia zdarzenia do ZUS w terminie 14 dni od wypadku. Zleceniodawca zajmuje się ustaleniem okoliczności wypadku i zgłoszeniem sprawy do ZUS. Należy jednak pamiętać, że aby uzyskać dodatkowe tzw. jednorazowe odszkodowanie, to poszkodowany w wypadku musi zgłosić do ZUS odpowiedni wniosek.