PROBLEM
Pracodawca przeprowadził wyjazdowe szkolenie pracowników. Obecność pracowników na szkoleniu była obowiązkowa. Na miejsce szkolenia zostali oni zawiezieni wynajętym autokarem. W przerwie szkolenia pracodawca zorganizował dla zatrudnionych grilla i integracyjne zajęcia w parku linowym. Jeden z pracowników spadł z liny i złamał nogę. Czy to zdarzenie może zostać uznane za wypadek przy pracy?
RADA
Tak. Zdarzenie, w którym uczestniczył Państwa pracownik, należy uznać za zdarzenie traktowane na równi z wypadkiem przy pracy. Pracownik przebywał bowiem w podróży służbowej na szkoleniu, które było dla niego obowiązkowe. Szczegóły w uzasadnieniu.
Polecamy: Encyklopedia kadr i płac
UZASADNIENIE
Wypadkiem przy pracy jest nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które spowodowało uraz lub śmierć pracownika i nastąpiło w związku z pracą. Na równi z wypadkiem przy pracy należy traktować wypadek, który nastąpił podczas podróży służbowej.
Przesądzenie, czy dany wyjazd był podróżą służbową pracownika, czy miał charakter wyjazdu prywatnego, wymaga ustalenia, czy odbywał się on w wyniku polecenia wydanego przez pracodawcę. Takie polecenie nie będzie nawet musiało być wydane na piśmie, wystarczy, że bezpośredni przełożony przekaże je pracownikowi ustnie.
Wyjazd integracyjny organizowany przez pracodawcę, w którym udział jest dobrowolny i który służy wyłącznie rekreacji i wypoczynkowi, nie będzie mógł być zwykle uznany za podróż służbową. Podobnie szkolenie, w którym pracownik bierze udział na zasadzie całkowitej dobrowolności, eliminuje możliwość zakwalifikowania wypadku, który zaistniałby podczas takiego wyjazdu, jako wypadku przy pracy.
Sąd Najwyższy w wyroku z 5 czerwca 1998 r. (II UKN 80/98, OSNP 1999/11/380) wyraził pogląd, że wypadek, jakiemu uległ pracownik podczas podróży na kurs specjalizacyjny, mający na celu podniesienie kwalifikacji zawodowych, nie jest wypadkiem podczas podróży służbowej, jeżeli w związku z tym kursem pracodawca nie wydał pracownikowi polecenia wyjazdu służbowego, a jedynie uznał za usprawiedliwioną nieobecność pracownika spowodowaną uczestniczeniem w kursie.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM
W omawianym przypadku nie ma wątpliwości co do tego, że polecenie udziału w zajęciach integracyjnych, które były częścią służbowego wyjazdu szkoleniowego, zostało w sposób wyraźny przekazane pracownikom. Dlatego powinni Państwo zakwalifikować to zdarzenie jako wypadek traktowany na równi z wypadkiem przy pracy.
Zdarzenia, do których doszło podczas imprezy integracyjnej odbywającej się w czasie pracy, są kwalifikowane z reguły jako wypadki przy pracy, chyba że doszło do ewidentnego zerwania związku pracownika z pracą.
W czasie pracy pracodawca zorganizował obchody 10-lecia firmy połączone z koncertem. Kilku pracowników ukryło się w maszynowni, gdzie spożywali alkohol. Następnie w wyniku nieostrożnego obchodzenia się z jednym z urządzeń doszło do porażenia pracownika prądem. W tym przypadku związek z pracą został całkowicie zerwany. Dlatego nie można kwalifikować tego zdarzenia jako wypadku przy pracy.
Gdy organizowana przez pracodawcę podczas wyjazdu część integracyjna jest połączona z częścią szkoleniową, wyjazd ma zwykle charakter obowiązkowy, a na pewno nie można odmówić mu związku z pracą. Nie można wykluczyć, że w określonych okolicznościach nawet wyjazd typowo rekreacyjny, ale organizowany przez pracodawcę w wyraźnym celu mającym związek z pracą, jakim jest budowanie więzi w zespole, może zostać uznany za wyjazd służbowy.
Bardzo istotną kwestią jest natomiast to, aby nie został zerwany związek ze służbowym charakterem takiego wyjazdu. W wyroku z 18 listopada 2011 r. (I UK 140/11, OSNP 2012/21–22/269) Sąd Najwyższy stwierdził, że:
przy kwalifikowaniu danego zachowania jako pozostającego w związku z podróżą służbową należy badać, czy w łączności z nią pozostawał cel zachowania pracownika, czy też miało ono wyłącznie prywatny charakter.
Wypadek przy pracy pod wpływem alkoholu a świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego
Według SN, zachowaniami niepozostającymi w związku z wykonywaniem powierzonego zadania i sprzecznymi z celem podróży służbowej są te zachowania ze sfery prywatnych spraw pracownika, które nie były konieczne z punktu widzenia celu i warunków odbywania podróży służbowej.
Pracownik przebywał w podróży służbowej. W jej trakcie udał się do restauracji na kolację z przygodnie poznanymi osobami. W restauracji poślizgnął się na schodach i złamał nogę. Zdarzenia tego nie należy uznać za wypadek przy pracy, ponieważ nie miało ono związku z pracą. Pracownik dobrowolnie zdecydował się na wyjście do restauracji.
Z kolei w wyroku z 8 października 1999 r. (II UKN 545/98, OSNP 2001/1/21) Sąd Najwyższy stwierdził, że wypadek pracownika w czasie podróży służbowej biorącego udział w jej części rekreacyjnej podlega ochronie prawnej, chyba że zachowanie pracownika jest naganne w sposób uzasadniający uznanie, że doszło do zerwania związku z podróżą służbową. Pogląd ten SN wyraził odnośnie do wypadku, do którego doszło podczas ogniska zorganizowanego przez pracodawcę po obowiązkowej części wyjazdu szkoleniowego. Tak samo należy również ocenić udział Państwa pracownika w zajęciach integracyjnych.
Przerwa w pracy a wypadek przy pracy - orzecznictwo Sądu Najwyższego
Podstawa prawna:
● art. 3 ust. 1 i ust. 2 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych – j.t. Dz.U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322; ost.zm. Dz.U. z 2012 r., poz. 673
Więcej przeczytasz w MONITORZE PRAWA PRACY I UBEZPIECZEŃ >>>